του Jim Jarmusch
Ο Paterson είναι οδηγός λεωφορείου της γραμμής 23 στην πρώην βιομηχανική πόλη Paterson του New Jersey. Η μέρα του είναι προγραμματισμένη με τον ίδιο πάντα τρόπο. Ξυπνάει κάθε πρωί στις 6.15, φιλάει τη γυναίκα τη Laura που κοιμάται πλάι του, παίρνει πρωινό, φεύγει για τη δουλειά. Στη διάρκεια της ημέρας θα κάνει τις ίδιες διαδρομές, θα συναντήσει τους ίδιους ανθρώπους, θα βγάλει βόλτα το σκύλο του τον Marvin και θα καθίσει στο ίδιο παγκάκι, απέναντι από τους φημισμένους καταρράκτες του Passaic River. Στο σπίτι μετά τη δουλειά τον περιμένει πάντα η γλυκιά Laura για να του δείξει με ενθουσιασμό άλλη μια ευφάνταστη δημιουργία της και ο μουλωχτός Marvin, που μάλλον τον υπονομεύει. Ο Paterson όμως είναι ταυτόχρονα και λάτρης της ποίησης. Φανατικός αναγνώστης αλλά ποιητής και ο ίδιος, γράφει κλεφτά στίχους στο μυστικό του τετράδιο, ακολουθώντας έτσι τα χνάρια ενός μεγάλου αμερικανού ποιητή της περιοχής, του William Carlos Williams, που στα μέσα του εικοστού αιώνα αποθανάτισε το Paterson στο ομώνυμο επικό του έργο. Ο Williams φαίνεται να είναι όχι μόνο ο μέντορας αλλά και ο πραγματικός οδηγός της ταινίας.
Βασισμένη κατεξοχήν στον ομώνυμό της ήρωα και με την κάμερα στατική αλλά πανταχού παρούσα –ακόμα και στην καταγραφή επί της οθόνης των ποιημάτων του ήρωα εν τη γενέσει τους- η ταινία κινείται κυκλικά, όπως πολλά από τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα της Laura. Ασήμαντοι διάλογοι, καταστάσεις καθημερινές, αστικές διαδρομές, απρόβλεπτες συναντήσεις δίνονται με ρεαλιστικό ή σουρεαλιστικό τρόπο χάρη στη γνωστή μινιμαλιστική αλλά και ειρωνική ματιά του σκηνοθέτη. Ο ήρωας του είναι ιδιαίτερα εσωστρεφής, αλλά φαίνεται να αποδέχεται με θετικότητα το παρόν και με μια αδιόρατη νοσταλγία το παρελθόν ενός τόπου πλέον αδιάφορου. Ευαίσθητος παρατηρητής παρακολουθεί τον κόσμο γύρω του για να τον χρησιμοποιήσει ως αντανάκλαση των βαθύτερων συναισθημάτων του, με κυρίαρχο αυτό του ανεκδήλωτου έρωτα προς τη γυναίκα του. Η ποίηση ως καταφύγιο και μέσο έκφρασης γίνεται εδώ στάση ζωής και λειτουργεί μαγικά ενισχύοντας την ιδιαιτερότητα όχι μόνο του ίδιου αλλά και όλης της ταινίας. Ό,τι φαίνεται απλοϊκό δεν είναι παρά αποτέλεσμα μιας συνειδητής επιλογής, μιας μη προβολής και επιστροφής σε μια πιο καθαρή, ταπεινή προσέγγιση των πραγμάτων. Που συνιστά και την πηγή μιας χαμηλόφωνης αλλά ουσιαστικής ευτυχίας.
Ποιητική ανατύπωση των ίδιων θεματικών και σχηματικών μοτίβων, η ταινία Paterson του Jim Jarmusch είναι μια ωδή στην καθημερινότητα και καθορίζεται όχι τόσο από τη δράση της όσο από την ατμόσφαιρα στην οποία εντάσσει το θεατή. Δομημένη σε μικρά αυτόνομα επεισόδια που διαδραματίζονται στη διάρκεια μιας εβδομάδας, η ταινία στην ουσία προτείνει τρόπους επιβίωσης, ανακαλύπτοντας την ομορφιά στα απλά και καθημερινά που μας περιβάλλουν. Με μια εμμονή στη διπλή όψη των πραγμάτων, διαπνέεται από μια χαλαρότητα και μια εσωτερική αρμονία, η οποία συνδέει τις διαφορετικές παραλλαγές του ίδιου θέματος. Άλλοτε με χιούμορ και άλλοτε με μια βαθιά υπαρξιακή μελαγχολία. Σαν ένα κινηματογραφικό μάντρα η ταινία μεταφέρει μέσα της μια αυτάρκεια αλλά και μια αίσθηση πληρότητας σχεδόν ουτοπικής, όπως ακριβώς και ο πρωταγωνιστής της.
της Καλλιόπης Πουτούρογλου [Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]
