του Christopher Nolan
(γράφει ο Σωτήρης Ζήκος)
Ο Κρίστοφερ Νόλαν μιμείται ασύστολα την αισθητική του Τέρενς Μάλικ, προσαρμόζοντας την στο θέμα του, με την επικο-λυρική ροή των πολλαπλών συνδέσεων που φέρνουν σε συνεχή επαφή τον άνθρωπο / πρωταγωνιστή με το χωροχρονικό περιβάλλον του και σε κάποιες στιγμές με ανεξέλεγκτες φλασιές των πιο έντονων εσωτερικών του εικόνων και ήχων.
Κι αυτό το κάνει κινηματογραφώντας στο πρώτο μέρος, διαρκώς και ακροθιγώς, όλες σχεδόν τις αναφορές της βιογραφίας του Οπενχάϊμερ που θα έβρισκε κανείς στη βικιπαίδεια ή στα αρχεία της μιας και της άλλης επιτροπής ερευνών. Είναι σαν να “τρέχεις” μια ταινία 5 – 8 ωρών “στο γρήγορο” για να χωρέσεις όσα πιο πολλά μπορείς.
Κι έτσι, ας πούμε, η ταινία επιχειρεί ένα είδος “κβαντικής” προσομοίωσης (σωματιδιακής και κυματικής φύσης ταυτόχρονα) στη ροή της με αυτή ενός πληθωρικού σε υλικό ντοκιμαντέρ, μόνο που αντί για μονταρισμένα πλάνα αρχείου έχουμε πλάνα σκηνοθετημένα με ηθοποιούς και σκηνικά, που “μιμούνται” τα πλάνα αρχείου. Με πολλά, συχνά-πυκνά cuts, που σημαίνει στη διάρκεια των περίπου τριών ωρών της ταινίας, άπειρα πλάνα, τα περισσότερα του δευτερολέπτου ή των λίγων δευτερολέπτων. Με ακατάσχετες πληροφορίες για πρόσωπα και καταστάσεις, με όρους επιστημονικούς, πολιτικούς, στρατιωτικούς, που τις ξεχνάς την αμέσως επόμενη στιγμή, ώσπου κάποιες να επανέλθουν σε επανάληψη...
Η πρώτη σκηνή μιας κάποιας δραματιικής εκκρεμότητας και εξελισσόμενης έντασης, με όρους κινηματογραφικού θεάματος, έρχεται στην οθόνη λίγα λεπτά πριν τις δύο ώρες από τις τρεις που διαρκεί η ταινία, είναι η σκηνή της δοκιμής της βόμβας. Σκηνή αυτοτελής, με αρχή, μέση και τέλος και μάλλον η πρώτη που διαρκεί περισσότερο από ένα ή δύο λεπτά! Και η οποία ανοίγει ένα “ξέφωτο”. Μετά η ταινία στρώνει.
Αλλά στις δύο ώρες ρε φίλε! Πράγμα που σημαίνει ότι η αφηγηματική ροή της είναι ανισοβαρής και η πρώτη ώρα της ταινίας, με τα χρονικά πίσω-μπρος (σαν jump cuts “υπέρπυκνης ύλης”) ασπρόμαυρα και έγχρωμα, λειτουργεί σαν μια παρατραβηγμένη εισαγωγή, που έχει ήδη παραζαλίσει τον θεατή στο ταξίδι της. Ώσπου κάπου να προσγειωθεί...
Κι αυτός ο μορφονιός που παίζει τον Οπενχάϊμερ δεν με πείθει καθόλου ότι είναι επιστήμονας αυτού του επιπέδου, ούτε γεννημένος ηγέτης, παρά μόνο, όταν συνομιλεί με τις γυναίκες του, ότι είναι αυτάρεσκος γυναικάς! Αν κάποιος αξίζει ένα όσκαρ ερμηνείας είναι ο “αγνώριστος” Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ στο ρόλο του Λιούις Στρως.
