(Η οδύσσεια του κύριου Λαζαρέσκου)
του Cristi Puiu
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)

ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Το σινεμά με βοηθά να ζω, να ξορκίζω τους φόβους μου. Αυτή η ταινία αντανακλά την υποχονδρία μου. Για δύο χρόνια σέρφαρα στο internet για να βρω μια εξήγηση για τα προβλήματα υγείας που νόμιζα ότι είχα. Η πέτρα στα νεφρά είναι η τέλεια έκφραση τού να υποφέρεις. Έπρεπε να το βγάλω αυτό από το σώμα μου και να του δώσω μια μορφή μέσω του κινηματογράφου.
Η ταινία είναι σκοτεινή, όμως όταν βγεις από το σινεμά είσαι γεμάτος από ελπίδα. Οι χαρακτήρες είναι ανθρώπινοι, αδύναμοι: μπορούμε σ’ αυτούς να αναγνωρίσουμε τους εαυτούς μας και να βρούμε σ’ αυτό ελπίδα. Ορισμένες φορές κάνουν κακές επιλογές σαν να είναι αιχμάλωτοι ενός εξωτερικού μηχανισμού. Θα ήθελα η ταινία να έχει στοιχεία από μένα, με τις ελπίδες μου αλλά και με τους φόβους και τις ανησυχίες μου.

ΤΑ ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ
Τα σενάρια μου είναι πολύ λεπτομερή και η κάμερα δεν κινείται τυχαία γύρω -γύρω. Ο προϋπολογισμός ήταν πολύ περιορισμένος και κάναμε γυρίσματα για 39 νύχτες σε διάφορα νοσοκομεία στο Βουκουρέστι. Κάναμε πρόβες για τρεις εβδομάδες πριν τα γυρίσματα για να καθορίσουμε τους χαρακτήρες και για να προσδιορίσουμε την κίνηση της κάμερας στη κάθε της λεπτομέρεια. Είπα τον οπερατέρ να μην κινεί πολύ γρήγορα την κάμερα γιατί δεν θα έπρεπε η κίνηση της κάμερας να προβλέπει τις κινήσεις των χαρακτήρων ή τα λόγια του.
Η κάμερα μου ακολουθεί την πραγματικότητα. Για να μάθει κάποιος την αλήθεια για μια κατάσταση, όσο και κοινότυπη και αν είναι αυτή, μπορεί να χρειαστεί μια ολόκληρη ζωή. Η ιστορία της ταινίας διαδραματίζεται κατά την διάρκεια έξι ωρών, όμως δεν θα μπορούσε κάποιος να την αφηγηθεί σε πραγματικό χρόνο.
Ο σκηνοθέτης θα πρέπει να επιλέξει να κινηματογραφήσει κομμάτια της πραγματικότητας. Κάθε φορά που διακόπτεις τη λήψη ενός πλάνου στρέφεις την κάμερα ή κάθε φορά που στρέφεις το βλέμμα σου προς μια κατάσταση, γυρνάς την πλάτη σου σε μια άλλη.
(…) Μ’ αρέσει να αντιδρώ γρήγορα, να συλλαμβάνω το διάλογο και την κίνηση των χαρακτήρων ενώ συμβαίνουν. Μ’ αρέσει η κάμερα να κάνει αισθητή την παρουσία της και ειδικότερα σε καταστάσεις όπου δεν υπάρχει πραγματική σχέση μεταξύ των χαρακτήρων. Σ’ ένα εγωιστικό κόσμο η κάμερα πρέπει να’ ναι προσεκτική, πρέπει να βρει ένα μέρος για να παρατηρεί από εκεί. Ο θεατής θα πρέπει να έχει αρκετό χώρο και απόσταση από την ταινία για να μπορεί να την παρατηρήσει και να αφήσει την φαντασία να λειτουργήσεις.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ, Η ΚΟΛΑΣΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ
Η αργή εξαφάνιση του κυρίου Lazarescu διαδραματίζεται κατά την διάρκεια μιας μεγάλης χρονικής περιόδου, έτσι ώστε ο θεατής να έχει τον χρόνο να βιώσει όλα τα συναισθήματα που παράγονται στη ταινία: από τον οίκτο, στον θυμό και την οργή, στην απογοήτευση και στη αδυναμία.
Στη ταινία τα ονόματα Dante, Anghel και Virgil έχουν κάποιες ιδιαίτερες συνηχήσεις και κρυφούς συμβολισμούς. Όλοι γνωρίζουν ότι ο Ιησούς ανάστησε τον Λάζαρο όμως κανείς δεν γνωρίζει πως αυτός πέθανε. Η ταινία μας θα μπορούσε να είναι μια υπόθεση για τον θάνατο του Λάζαρου στο 21ο αιώνα στη Ρουμανία. Εν μέσω γενικής αδιαφορίας και μοναξιάς, μέσα σ’ ένα πλαίσιο που σημαδεύεται από την έλλειψη επικοινωνίας.

Ο ERIC ROHMER ΚΑΙ Η ΑΓΑΠΗ
Όντας θαυμαστής του Eric Rohmer ήθελα να απαντήσω με κάποιο τρόπο στις δικές του 6 Ηθικές Ιστορίες. Θα αφηγηθώ ιστορίες αγάπης: αγάπης για τον συνάνθρωπο, με έξι ιστορίες από τα περίχωρα του Βουκουρεστίου: αγάπης μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας, αγάπης για το παιδί, αγάπης για την επιτυχία, αγάπης για το παιδί, αγάπης για την επιτυχία, αγάπης μεταξύ φίλων και σαρκικής αγάπης. Η ταινία Η οδύσσεια του κύριου Λαζαρέσκου μιλά για ένα κόσμο όπου η αγάπη για τον συνάνθρωπο δεν υπάρχει, για κάποιον του οποίου η ανάγκη για βοήθεια αγνοείται απ’ όσους βρίσκονται γύρω του…

ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ
Ήμουν ζωγράφος όταν ανακάλυψα τον κινηματογράφο με την ταινία του Jim Jarmusch Stranger than paradise. Ο μινιμαλισμός του και η «αυστηρότητα» του είναι τόσο μακριά από το αμερικάνικο «mainstrean», που μ’ ενέπνευσε. Σήμερα από δημιουργική σκοπιά αισθάνομαι κοντά στο στυλ Raymond Depardon και John Cassevetes. Στον Rohmer μ’ αρέσει η οικονομία των μέσων του, η ηθική του. Καταφέρνει να φωτίζει τα πιο βαθιά ερωτήματα, τους φόβους και τα άγχη μας μ’ ένα φως έκδηλο. Ο Rohmer παραμένει προσκολλημένος στα ανθρώπινα όντα, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί μια απόσταση ασφαλείας απ’ αυτά.

(συνέντευξη στις σημειώσεις για την παραγωγή της ταινίας).