της Jasmila Žbanić

Εστιάζοντας σ’ ένα αποτρόπαιο γεγονός μαζικής δολοφονίας εν καιρώ πολέμου, η Βόσνια δημιουργός αφηγείται μια ιστορία συναισθηματικής επιβίωσης(;)  σε καιρούς ταραγμένους.
Ιούλιος 1995. Εν μέσω των πολεμικών συγκρούσεων που μαίνονται στο έδαφος της Βοσνίας -Ερζεγοβίνης, σέρβικες παραστρατιωτικές δυνάμεις υπό την ηγεσία του μετέπειτα καταδικασθέντος για εγκλήματα πολέμου στρατηγού Ratko Mladic, προωθούνται για την κατάληψη της Srebrenica. Στην περιοχή σταθμεύουν Ολλανδοί στρατιώτες που ανήκουν στις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ με αποστολή να διαφυλάξουν την ειρήνη. Στο στρατόπεδό τους αναζητούν προστασία οι άμαχοι μουσουλμάνοι κάτοικοι της πόλης. Στο πλευρό των κυανόκρανων βρίσκεται η Aida ως μεταφράστρια. Όταν οι Ολλανδοί εξαναγκάζονται να έρθουν σε συμφωνία με τους Σέρβους παραστρατιωτικούς να παραδώσουν τους αμάχους, τότε η Aida προσπαθεί να σώσει από τον επερχόμενο όλεθρο την οικογένειά της...
Διαπραγματευόμενη ένα αποτρόπαιο έγκλημα πολέμου, η σκηνοθέτις τοποθετεί ως κεντρικό πρόσωπο του δράματος μια γυναίκα (στο ρόλο η Σέρβα Jasna Đuričić), ένα πρόσωπο που χαρακτηρίζεται από έντονα μητρικά συναισθήματα. Ένα πρόσωπο που λόγω της θέσης γίνεται αποδέκτης της πίεσης: η συναισθηματική φόρτιση, το άγχος, η πίεση σφραγίζουν τις πράξεις και την κίνησή της και εντέλει συγκροτούν το τοπίο συναισθημάτων της ταινίας. Ό,τι παρακολουθούμε κατά τη διάρκεια της αφήγησης είναι η φροντίδα της να σώσει τόσο την οικογένεια της όσο και τους συμπολίτες της: είναι η υψηλή ενσυναίσθηση που την χαρακτηρίζει. Απέναντι σ’ αυτό το πρόσωπο η σκηνοθέτις τοποθετεί τον ανδρικό κόσμο του πολέμου. Εδώ οι αντιπρόσωποι του δεν είναι μόνο το προφανές Κακό (δηλαδή οι Σέρβοι παραστρατιωτικοί) αλλά και οι Ολλανδοί κυανόκρανοι: η αδυναμία τους να αντιπαρατεθούν στο Κακό, να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν, η αδυναμία τους, τέλος, να επιδείξουν ενσυναίσθηση είναι που εντέλει προκαλεί την τραγωδία...

Δημήτρης Μπάμπας