(για το Indignados του Tony Gatlif )
Η ταινία «Indignados» / «Αγανακτισμένοι» του Τόνι Γκατλίφ δεν είναι μυθοπλασία/fiction, όπως ας πούμε το «Gadjo Dilo». Αλλά δεν είναι και ντοκιμαντέρ. Η παρουσία της Μπέτι, της νεαρής παράνομης μετανάστριας από την Αφρική είναι μυθοπλασία. Οι χώροι όπου λαθροβιούν οι παράνομοι μετανάστες είναι -καταγραμμένα με την κάμερα- ντοκουμέντα, όπως και οι συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις των «Αγανακτισμένων» σε Αθήνα και Μαδρίτη είναι βέβαια -καταγραμμένα με την κάμερα- ντοκουμέντα. Η παρουσία της Μπέτι ανάμεσα σε άλλους παράνομους μετανάστες και ανάμεσα στις συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις των «Αγανακτισμένων» είναι παρεμβολή ενός μυθοπλαστικού προσώπου σε πραγματικά περιβάλλοντα. Οι φράσεις που εμφανίζονται τυπωμένες στις εικόνες δεν είναι συνθήματα των «Αγανακτισμένων», είναι αποσπάσματα από το κείμενο του Στεφάν Εσέλ που κυκλοφορεί σε βιβλίο με τίτλο «Αγανακτήστε!»
Ο Τόνι Γκατλίφ παίρνει ένα υλικό με πολιτική σημασία και επιχειρεί να συνθέσει όχι ένα έργο προπαγάνδας ούτε καν ένα ντοκιμαντέρ, αλλά ένα έργο τέχνης, όπως το αντιλαμβάνεται αυτός. Ένα έργο τέχνης στο οποίο πρωταρχική σημασία έχει σε επίπεδο αφήγησης η «νομαδική» περιπλάνηση της Μπέτι και σε επίπεδο αισθητικής η «μουσική»… Όχι μόνο η μουσική που ακούγεται στην πιο όμορφη σκηνή, όταν η γυναίκα με τα κόκκινα χορεύει φλαμένγκο, αλλά και η «μουσική» που παράγουν οι ρυθμικοί ήχοι της λαχανιασμένης ανάσας της Μπέτι όταν τρέχει στο χωράφι με τα στάχια στην αρχή της ταινίας και οι ήχοι της ανάσας της όταν προσπαθεί να σκαρφαλώσει στα μεταλλικά στόρια που την παγιδεύουν στο τέλος μέσα στο κτίριο ενός νεόκτιστου πολυτελούς συγκροτήματος… Όπως και οι ρυθμικοί ήχοι των συνθημάτων που επαναλαμβάνονται στις διαδηλώσεις… Και βέβαια και οι τυμπανοκρουσίες των διαδηλωτών στη Μαδρίτη. 
Πρόκειται για μια «μουσική ταινία», όπως λέμε «ερωτική ταινία» ή «πολιτική ταινία». Το αν αυτή η «μουσική σύνθεση» (εικόνων και ήχων) επιχειρείται άλλοτε με τον τρόπο της μυθοπλασίας και άλλοτε με τον τρόπο του ντοκιμαντέρ και άλλοτε με τον συνδυασμό των δύο, έχει δευτερεύουσα σημασία…
Η ταινία δεν είναι σίγουρα ντοκιμαντέρ για τους «Αγανακτισμένους». Αν και βέβαια για την παρεξήγηση φταίει πρωτίστως ο παραπλανητικός τίτλος της ταινίας, που σαν πιο πιασάρικος σε σχέση με την επικαιρότητα, δημιουργεί άλλες προσδοκίες… Ενώ θα έπρεπε πιο σωστά ο τίτλος να είναι αυτό που ακούγεται σαν μότο σε όλη τη διάρκεια: «Όλα θα πάνε καλά»… Ένα μότο ελπίδας που ορίζει και το θέμα της αφήγησης σε αυτήν τη νομαδική περιπλάνηση της νεαρής Μπέτι σε έναν νέο κόσμο (εικόνων και ήχων) που οι όποιες νοηματοδοτήσεις των όσων συμβαίνουν δημόσια είναι ρευστές… Και καθώς δεν γνωρίζει τη γλώσσα και σαν νεοφερμένη ούτε τα γεγονότα, αντιλαμβάνεται και επικοινωνεί κυρίως αισθητικά με τη «μουσική» αυτού του θαυμαστού κόσμου (εικόνων και ήχων).
Σωτήρης Ζήκος
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
