(Σπίτι από θραύσματα)
του Simon Lereng Wilmont

Καθώς ο πόλεμος στην Ανατολική Ουκρανία επιβαρύνει σημαντικά τις άπορες οικογένειες που ζουν κοντά στην πρώτη γραμμή του πυρός, μια μικρή ομάδα κοινωνικών λειτουργών επιδεικνύει τρομερή αποφασιστικότητα, εργαζόμενη ακατάπαυστα σ’ ένα ειδικό ορφανοτροφείο. Σκοπός της ομάδας είναι η δημιουργία ενός σχεδόν μαγικού περιβάλλοντος, στο οποίο τα παιδιά θα ζουν με ασφάλεια όσο οι κρατικές και δικαστικές αρχές αποφασίζουν το μέλλον τους και αυτό των οικογενειών τους.
Η ταινία βραβεύτηκε με το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος» στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2022. Στο σκεπτικό της επιτροπής χαρακτηρίζεται ως «μια αξέχαστη ταινία που ρίχνει φως στο βάρος που επωμίζονται τα παιδιά για τις φρίκες και τα σφάλματα που διαπράττει ο κόσμος των ενηλίκων, οι οποίοι θα έπρεπε κανονικά να τους προσφέρουν φροντίδα.»
Στο ίδιο φεστιβάλ βραβεύτηκε με το βραβείο FIPRESCI. Στο σκεπτικό της επιτροπής αναφέρονται οι λόγοι της βράβευσης: «Για τη λεπτεπίλεπτη και ευαίσθητη ματιά σε ευαίσθητες παιδικές υπάρξεις που αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της ζωής από πολύ νωρίς. Παρότι τοποθετημένη σε ένα συγκεκριμένο πολιτικό πλαίσιο, η ιστορία αποκτά ένα οικουμενικό νόημα. Παρατηρώντας στενά τις προσωπικότητες των παιδιών και τις σχέσεις τους τόσο με τους συνομήλικους όσο και με τους μεγαλύτερους, η ταινία υφαίνει μια συναισθηματικά φορτισμένη και ισχυρή αφήγηση, γεμάτη ζωή και ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον».
Στη συζήτηση που ακολούθησε τη πρεμιέρα της ταινίας στο φεστιβάλ ο σκηνοθέτης δήλωσε: «Πηγαινοερχόμουν στην Ουκρανία για ενάμιση χρόνο για να γυρίσω το ντοκιμαντέρ. Έπρεπε να χτίσω την εμπιστοσύνη μεταξύ μας ώστε να αντιδρούν φυσιολογικά απέναντι στην κάμερα και να είναι ο εαυτός τους. Επίσης, ήμουν μόνο εγώ και ο βοηθός μου στη διάρκεια των γυρισμάτων και έχω δύο παιδιά στην ηλικία τους, οπότε μου άρεσε να περνάω χρόνο μαζί τους. Ήθελα να μάθω όσα περισσότερα μπορούσα γι’ αυτά και αγαπούν πολύ την προσοχή που τους δίνεις. Στις πιο συναισθηματικές σκηνές, δεν ένιωθαν ότι υπάρχει ένας ξένος στον χώρο αλλά ένιωθαν ασφάλεια που βρισκόμουν εκεί γιατί με γνώριζαν». Και συνεχίζει: «Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα του να κάνεις ένα τέτοιο φιλμ είναι ότι ενώ θέλω να βοηθήσω τα παιδιά γιατί νοιάζομαι γι’ αυτά -ήρθα πολύ κοντά τους σε όλη αυτή την περίοδο των γυρισμάτων- την ίδια στιγμή δεν έχω καμία δύναμη να το πράξω. Αγωνίζομαι όσο μπορώ και τους δίνω φωνή γιατί κανένας άλλος δεν το κάνει. Όσο για το ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί τώρα, όταν τελειώσαμε με τα γυρίσματα θέλαμε να κάνουμε κάτι παραπάνω για τα παιδιά και φροντίσαμε να υπάρχουν δύο ψυχολόγοι που εξειδικεύονται στο παιδικό τραύμα προκειμένου να τους μιλούν συχνά και να βλέπουν πως είναι καλά. Οι ίδιοι βοήθησαν και ένα από τα παιδιά της ταινίας να πάει προς τα δυτικά, οπότε είναι ασφαλή τώρα. Ένα άλλο από τα παιδιά δεν ήθελε να φύγει από την πόλη του γιατί εκεί είναι οι συγγενείς του».

(δ.τ.)