(Ντόροθι Άζνερ: πρωτοπόρος, κουίρ, φεμινίστρια)
των Julia Kuperberg & Clara Kuperberg
(κριτική: Ζωή- Μυρτώ Ρηγοπούλου)
Μοναδική γυναίκα σκηνοθέτρια του Χόλυγουντ τις δεκαετίες 1920-1940, η Ντόροθι Άζνερ ήταν τόσο θαρραλέα ώστε να κυνηγήσει το όνειρό της σε μια δύσκολη για τις γυναίκες εποχή και τόσο ταλαντούχα ώστε να το πετύχει απόλυτα, παραμένοντας μέχρι και σήμερα η πιο παραγωγική γυναίκα σκηνοθέτρια του Χόλυγουντ με 16 ταινίες στο ενεργητικό της. Όταν σταμάτησε να γυρνάει ταινίες στράφηκε με παρόμοια επιτυχία στη διδασκαλία του σινεμά, εμπνέοντας σκηνοθέτες που την θυμούνται μέχρι και σήμερα, όπως ο Φράνσις Φορντ Κόπολα που την θεωρεί μέντορα και αναφέρεται πάντα σ’ αυτήν με αμείωτη αγάπη και σεβασμό ως «κυρία Άζνερ».
Στο Ντόροθι Άζνερ: πρωτοπόρος, κουήρ, φεμινίστρια των Κλάρα Κούπερμπεργκ και Τζούλια Κούπερμπεργκ, η ιστορία της Άζνερ ξετυλίγεται κι αναλύεται μέσα απ’ τα λόγια ενός κύριου αφηγητή και δύο σχολιαστριών, που παρουσιάζουν την πορεία της, αναδεικνύουν την αξία της και δείχνουν πολλά αποσπάσματα από τις ταινίες της. Παρέχονται αρκετά βιογραφικά στοιχεία και αναλύεται υπό συγκεκριμένη εστίαση το θάρρος της να είναι ο εαυτός της, η σημαντικότητά της ως καλλιτέχνιδος, τα θέματα των ιστοριών της και ο τρόπος που παρουσιάζονταν οι γυναίκες και η θέση τους στην κοινωνία στις ταινίες της. Εξηγείται ο τρόπος που η κουίρ υπόστασή της επηρέασε τη σκηνοθετική της ματιά και το πώς η επίσημη ιστορία του σινεμά την άφησε στη συνέχεια πολύ βολικά έξω απ’ τα κιτάπια της - κάπως όπως συνέβη και με την Αλίς Γκι-Μπλανσέ που επίσης την ξαναθυμηθήκαμε τα τελευταία χρόνια. Μαθαίνουμε ότι ήταν η εφευρέτρια του μπουμ, πως λάτρευε το μοντάζ και πως ήταν τόσο καλή στη δουλειά της ώστε η Paramount να της εμπιστευτεί την πρώτη της ομιλούσα ταινία ως εταιρεία. Και βλέπουμε ιδίοις όμμασι τον τρόπο της να αναδεικνύει τις πρωταγωνίστριές της στο Dance, Girl, Dance -την πιο επιτυχημένη της μάλλον ταινία-με την Λουσίλ Μπολ και την Μορίν ο’Χάρα. Πολλές χρήσιμες πληροφορίες δηλαδή, ειδικά λόγω της άγνοιάς μας για το έργο της και πολύς δικαιολογημένος θαυμασμός για το άτομό της, μοιάζει, όμως να λείπει, απ’ την ταινία όσο προχωρά εκείνη η συνθετική ανάλυση που θα υπερέβαινε τις εμφανείς ιδιότητες και θα έφτανε σε μια πιο βαθιά ουσία. Χαμένη ευκαιρία γι αυτό ο Φράνσις Φορντ Κόπολα που στα λίγα λόγια που μας λέει για την αγαπημένη του καθηγήτρια κοιτάζοντας κατάματα το φακό, αναπληρώνει την αμεσότητα και την αίσθηση κατανόησης που μας λείπει και θα μπορούσε μάλλον να προσφέρει κι ο ίδιος στην ταινία αυτή την αναγκαία επιπλέον διάσταση αν μοιραζόταν κι άλλα μαζί μας. Με άλλα λόγια η Ντόροθι Άζνερ: πρωτοπόρος, κουίρ, φεμινίστρια, λειτουργεί στο θεατή ως ένα είδος ορεκτικού, αφήνοντάς τον με την προσμονή πως κάπου σύντομα -ας ελπίσουμε σε κάποια επίσημη ιστορία του σινεμά- θα βρει και το κυρίως πιάτο.
Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2024
