του Γιάννη Οικονομίδη

Στα πρόσωπα μιας οικογένειας και στις μεταξύ τους τεταμένες -για την ακρίβεια πυρακτωμένες- σχέσεις εστιάζει η ταινία: στον αρχηγό της οικογένειας Δημήτρη, ιδιοκτήτη καφετέριας, τη σύζυγό του Μαρία, τα παιδιά τους. Με τις μεταξύ τους σχέσεις, τις συγκρούσεις και τις εντάσεις που παράγονται, τροφοδοτείται η δραματική πλοκή.
Ένα “οικογενειακό μακελειό” με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη, είναι η αφετηρία που πυροδοτεί της αφήγηση: μέσα σε μια μέρα όλα τινάζονται στον αέρα. Το διαμέρισμα που μένουν στον Κορυδαλλό, θα γίνει ένα αληθινό πεδίο μάχης, και η βία των σχέσεων –σωματική, λεκτική και ψυχολογική- θα κορυφώσει την ένταση: “Τα πρόσωπα μπαινοβγαίνουν στο "σπιρτόκουτο" με τη θερμοκρασία της απόγνωσής τους”.
Η σύζυγος, Μαρία, τα παιδιά, τα υπόλοιπα πρόσωπα (οι συγγενείς και φίλοι), μάχονται όλοι εναντίον όλων, και στη μέση αυτών των συγκρούσεων βρίσκεται πάντα ο αρχηγός της οικογένειας. Καθώς έρχεται η νύχτα, η ένταση αυξάνεται. Ο δεύτερος γύρος αρχίζει και “η κτηνωδία των σχέσεων σερβίρεται σε ακόμα μεγαλύτερες δόσεις”. Τώρα η πτώση του Δημήτρη μοιάζει να μην έχει τέλος...
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Οικονομίδης γεννήθηκε στη Λεμεσό, το 1967 και σπούδασε κινηματογράφο στην Αθήνα. Έχει κερδίσει δύο φορές το πρώτο βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας (Σταδιακή βελτίωση του καιρού, Μόνο μυρίζοντας γιασεμί). Το Σπιρτόκουτο είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του.
Στο σημείωμα του σκηνοθέτη ο Γιάννης Οικονομίδης αναφέρει: "Αλήθεια… πώς είναι δυνατό να χωρέσουν τόσοι άνεμοι μέσα σε ένα «σπιρτόκουτο»; Όταν το μέτρο της αναπαράστασης είναι η καυτή πραγματικότητα, τότε όλα είναι δυνατά! Όταν η ανάγκη για σύγκρουση συναντά την αναγκαιότητα για αληθινά τολμηρό ρεαλισμό, τότε οι άνεμοι ξεχύνονται και φανερώνουν το αποκρουστικό πρόσωπό τους. Έτσι κι αλλιώς, οι αμαρτίες της διαλυμένης και χαμένης μεσαίας τάξης δεν έχουν τελειωμό… Σε κάθε περίπτωση πάντως όλα καταλήγουν σ’ ένα κοινό παρανομαστή: τη βία. Τι είναι το Σπιρτόκουτο; Πολύ απλά, η τραγική κωμωδία της ζωής… των νεκρών που προχωρούν…"

Ο Γιάννης Οικονομίδης, σε μια συνέντευξη στον Θόδωρο Γιαχουστίδη, [Εξώστης -Fix Carre (τεύχος 5)] δηλώνει: “Δεν κάνω έναν ιδιωτικό κινηματογράφο, αλλά έναν προσωπικό κινηματογράφο, πράγμα που σημαίνει ότι από την στιγμή που είμαι και εγώ από την κοινότητα των ανθρώπων, αυτό που συμβαίνει παραδίπλα με αφορά, όπως πρέπει να αφορά όλους. Η φαγούρα η δικιά μου δεν ενδιαφέρει κανέναν. Το υλικό αντλείται από την προβληματική πραγματικότητα των συνανθρώπων και σαν πάσχων και οργισμένο άτομο, οφείλω αυτήν την εμπειρία να την κάνω και δικιά μου. Με τεντωμένες τις κεραίες καταγράφω, εμβαθύνω και προχωρώ. Μόνο έτσι περνάς απέναντι. Μόνο έτσι μπορείς ν’ αρθρώσεις έναν δυνατό λόγο που να αξίζει κάτι.
(…) Ο ρεαλισμός είναι η φόρμα της ταινίας. Ο τρόπος να προσεγγίσω την καυτή πραγματικότητα. Αν αυτοί που θα δουν το “Σπιρτόκουτο” νιώσουν άβολα, θυμώσουν, δυσφορήσουν, συγχυστούν, γελάσουν, σκεφτούν, συγκινηθούν ή γουστάρουν που επιτέλους μια ελληνική ταινία τα χώνει, τότε έχω πετύχει. Όλα τα παραπάνω συναισθήματα παίζουν. Πρέπει να υπάρχει καύλα και ενέργεια στην σχέση με το θεατή και όχι γλειψίματα, χαϊδέματα και ύπνος.
(…) Οι ήρωες του “Σπιρτόκουτου” είναι λίγο ή πολύ μαλάκες. Τελειωμένοι. Αλλά ζουν με άγρια ένταση το κάθε δευτερόλεπτο της ζωής τους. Μυρίζουν ανθρωπίλα και με ενστικτώδη τρόπο προσπαθούν να βρουν την άκρη. Βουτηγμένοι μέσα στην κόλαση τους, αν μη τι άλλο προσπαθούν παθιασμένα να ξεφύγουν. Με λάθος τρόπο από λάθος δρόμο. Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η φωτιά που καίει στα σωθικά τους και τα σωθικά του “Σπιρτόκουτου” καίγονται. Αυτό για μένα είναι η ελπίδα που διατρέχει υπόγεια όλη την ταινία”.

ΣΠΙΡΤΟΚΟΥΤΟ
Σκηνοθεσία: Γιάννης Οικονομίδης Σενάριο: Γιάννης Οικονομίδης, Λένια Σπυροπούλου Φωτογραφία: Δημήτρης Χωριανόπουλος Μοντάζ: Σπύρος Κόκκας Ήχος: Ντίνος Κίττου Σκηνικά: Γεωργία Δεμίρη Κοστούμια: Γεωργία Δεμίρη Μουσική: Βασίλης Μιχαηλίδης Ηθοποιοί: Ερρίκος Λίτσης, Ελένη Κοκκίδου, Κώστας Ξυκομηνός, Γιάννης Βουλγαράκης, Ιωάννα Ιβανούδη, Παραγωγός: Νίκος Τσαγκάρης, Γιώργος Λυκιαρδόπουλος, Σπύρος Κόκκας Παραγωγή: Cassandra Films & Χ-Rated Films S.A. & ΚΙΝΟ S.A. & Max Production S.A. & Studio ERA 35mm Έγχρωμη 80' Ελλάδα 2002