του Μανώλη Μαυρή

Πανομοιότυπες νεαρές γυναίκες με στρατιωτική περιβολή εργάζονται πυρετωδώς μέσα σε ένα αυστηρά περιχαρακωμένο στρατόπεδο, ενώ  ένας υπόκωφος βόμβος συνοδεύει τις εργασίες τους. Πολύ σύντομα ο φακός θα ζουμάρει σε μία από αυτές, μια «εργάτρια μέλισσα» που η φυσιολογία της ανατέμνεται λεπτομερώς από έναν άκαμπτο αλλά καθαρά αρθρωμένο λόγο: Μια voice over αφήγηση (εξαιρετική η τονικότητα της φωνής της Κόρας Καρβούνη, που συνιστά από μόνη της σχόλιο), η οποία θα περιγράφει εφεξής τις εικόνες -σε πλήρη ή split screen οθόνη-  και θα εγκωμιάζει το παραγωγικό μοντέλο της κυψέλης. Μιας κοινωνίας σκληρής και ανταγωνιστικής της οποίας τα θηλυκά μέλη, πλην της βασίλισσας, εργάζονται σα μην υπάρχει αύριο και στην οποία τα αδύναμα μέλη εξ ορισμού απορρίπτονται.
Μεταφέροντας τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας των μελισσών στα ανθρώπινα μέτρα και ακολουθώντας μια έντονα στιλιζαρισμένη φόρμα που τολμάει ωστόσο ευφάνταστες μεταβάσεις  και γκροτέσκο παραλλαγές , ο Μανώλης Μαυρής δημιουργεί μια ευανάγνωστη αλλά με πολλαπλά σημαινόμενα  φιλμική κατασκευή, μια δυστοπική αλληγορία που κινείται μεταξύ θρίλερ και μαύρης κωμωδίας. Η ταινία παρόλο που φαινομενικά εστιάζει στο σμήνος και στους κανόνες του, ακολουθεί στην πραγματικότητα ένα συγκεκριμένο άτομο, την ηρωίδα της εισαγωγικής σκηνής, το γεμάτο θλίψη και φόβο βλέμμα της, τη δική της υπαρξιακή  αγωνία. Ο σκηνοθέτης υιοθετεί από την αρχή τη δική της διαφορετική ματιά, επιτρέποντας σταδιακά στη βιαιότητα που την περιβάλλει να διεισδύσει μέσα της και να πυροδοτήσει την εκρηκτική λύση του τέλους, αλά Zabriskie Point.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου


Ο Μανώλης Μαυρής αναφέρει σχετικά με την ταινία: «Η επιθυμία να ασχοληθώ με το θέμα προέκυψε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας στην παραμεθόριο των ελληνικών συνόρων. Εκτίοντας, υποχρεωτικά, την εννιάμηνη υπηρεσία μου, βρέθηκα να παρατηρώ ένα καινούριο «σύμπαν», τελείως διαφορετικό από οτιδήποτε είχα συναντήσει μέχρι τότε. Μια ετεροτοπία, όπως την περιγράφει ο Michel Foucault, εξοστρακισμένη από την «κανονική» κοινωνία, με δικούς της κανόνες και κώδικες… Στην ταινία, το γυναικείο φύλο παρουσιάζεται ασύμμετρα ισχυρό σε σχέση με το αντρικό. Ωστόσο, δεν επιχειρώ να κατασκευάσω ένα φεμινιστικό μανιφέστο, παρά μόνο να αναπαραστήσω αυτό που συμβαίνει στη φύση, συνθέτοντας μια δυστοπική κοινωνία, από την οποία απουσιάζει το συναίσθημα. Πρόκειται για μια απαισιόδοξη ματιά πάνω στην πορεία του ανθρώπινου είδους, που διαχρονικά κατασκευάζει κοινωνικά μοντέλα, τα οποία αποσκοπούν στην παραγωγικότητα. Το άτομο βρίσκεται, αναπόφευκτα, ανίσχυρο και εγκλωβισμένο σε κανόνες και νόρμες που το ίδιο δεν ελέγχει. Σε τι διαφέρει όμως ο άνθρωπος από τις μέλισσες; Και γιατί θεωρείται θετική και υποδειγματική η στρατιωτικοποιημένη εργασία; Γιατί οι άνθρωποι προβάλλουν διαχρονικά στο μελίσσι την πειθαρχημένη κοινωνία, εξιδανικεύοντας την παραγωγικότητα και παραβλέποντας ένα σύστημα που προάγει την εξόντωση μέσω της εργασίας; Μπορεί τελικά ένα τέτοιο μοντέλο - που στο όνομα του κοινού καλού επιβάλλει τη θανάτωση των αδυνάμων - να αποτελέσει ουτοπικό όραμα για την ανθρώπινη κοινωνία;»