της Χρύσας Τζελέπη
(κριτική: Σωτήρης Ζήκος)
Το μεγάλο ατού της ταινίας είναι οι δύο πρωταγωνίστριες, η Βάγια με την άνοια και η καλλιτέχνις κόρη της, η Μαρία η οποία έχει αναλάβει δίπλα στη μάνα της το ρόλο νοικοκυράς και νοσηλεύτριας. Λέω «καλλιτέχνις» γιατί η Μαρία Οικονόμου έχει σπουδάσει Σχολή Καλών Τεχνών και έχει έργο, αλλά και γιατί είναι μέσα στο ρόλο που της έλαχε, παίζει με ευθύνη και αγάπη το ρόλο που ανέλαβε, αλλά και μπορεί και να βγαίνει έξω απ' το ρόλο και να σχολιάζει το ρόλο της. Η Μαρία -με τις ατάκες της και τους διαλόγους που στήνει με την Βάγια- θα μπορούσε να ήταν κάλλιστα ένας δυναμικός χαρακτήρας σε μια ταινία μυθοπλασίας.
«Το ξεχνώ... γιατί δεν θέλω να το θυμάμαι» απαντά η Βάγια. Το λέει αυτό, όταν για πολλοστή φορά αναρωτιέται, σαν να μονολογεί: «Η Κλαίρη, τι κάνει;» αναφερόμενη στη φίλη της καρδιάς της από τα παιδικά τους χρόνια ακόμα και η Μαρία που την ακούει την πειράζει «Το είπαμε αυτό, πάλι το ξέχασες; Έχει πεθάνει..» Και όταν επιμένει να ρωτάει αν το ξέχασε, η Βάγια απαντάει «Δεν το ξέχασα... Δεν θέλω να το θυμάμαι.» Ατάκα θεϊκή, η οποία, σαν ποιητικό παράδοξο, σημαίνει αποστομωτικά ότι άλλο είναι «ξεχνώ» και άλλο «δεν θέλω να θυμάμαι» -κι έτσι επικαλούμαι πάλι από την αρχή την αγαπημένη φίλη σαν νάναι ζωντανή!
Η Βάγια είναι μια γλύκα, όχι μόνο όταν μουρμουρίζει τραγούδια γαλλικά, αλλά σε ό,τι λέει και ό,τι κάνει ή ακόμη όταν διστάζει. Αλλά ο direct, ευθύς, ανεπιτήδευτος τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει την κατάσταση της μητέρας της, τον ίδιο τον εαυτό της και σε γενίκευση την ανθρώπινη ύπαρξη η Μαρία, σχολιάζοντας εμφατικά, είναι όλα τα λεφτά. Για βραβείο αυθεντικής “ερμηνείας”!
Με μια αμεσότητα στην κινηματογράφιση σαν να είμαστε κι εμείς εκεί, κοντά τους, σε απόσταση συγγενικής αναπνοής.
Είναι συγκλονιστική η σκηνή προς το τέλος που η Μαρία δείχνει στη Βάγια μια παλιά φωτογραφία που είναι η Βάγια με τον άντρα της νέοι και η Βάγια αναγνωρίζει τον άντρα της αλλά δεν αναγνωρίζει τον εαυτό της... παρόλο που η Μαρία επιμένει να την ρωτά «Δεν θυμάσαι τη γυναίκα του άντρα σου;» μήπως πιάσει λεκτικά το υπονοούμενο... αλλά η Βάγια είναι ήδη αλλού!
Η Κλαίρη, τι κάνει;” (2024) της Χρύσας Τζελέπη στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
