(Γλυκιά πατρίδα)
του Warwick Thornton
(το σημείωμα του σκηνοθέτη)
Η Γλυκιά Πατρίδα/ Sweet Country διαδραματίζεται στην Κεντρική Αυστραλία όπου εγώ και ο σεναριογράφος Ντέιβιντ Τράντερ μεγαλώσαμε. Είμαστε και οι δύο από την ίδια πόλη και τον ξέρω όλη μου τη ζωή. Η δική μου φυλή μοιράζεται σύνορα με τη φυλή του Ντέιβιντ. Όταν ήρθε ο Ντέιβιντ να μου δείξει αυτό το όμορφο σενάριο, βασισμένο σε ιστορίες που του είχε πει ο παππούς του, αμέσως το ένιωσα δικό μου.
Οι οικογένειες μας έζησαν πολλές κοινές εμπειρίες και είναι μια ιστορία που ακούγαμε μεγαλώνοντας. Τη δεκαετία του ’20 εμείς οι ιθαγενείς Αυστραλοί δεν ήμασταν τεχνικά σκλάβοι, ωστόσο δουλεύαμε χωρίς αμοιβή, δουλεύαμε μόνο για κάποια δελτία τροφής, βάσει ενός νόμου που ονομαζόταν Native Affairs Act. Οπότε αυτές οι οικογενειακές ιστορίες είναι επίσης η κληρονομιά μου, ένα προσωπικό κομμάτι της Ιστορίας που ανήκει σε όλους μας. Μια από αυτές τις ιστορίες είναι η αληθινή ιστορία ενός Αβορίγινα άνδρα, του Γουιλαμπέρτα Τζακ, ο οποίος τη δεκαετία του ’20 συνελήφθη και δικάστηκε για το φόνο ενός λευκού στην Κεντρική Αυστραλία.
Η ταινία έχει όλα τα στοιχεία του γουέστερν, τα σύνορα, την καταπάτηση γης, την κατάκτηση και υποδούλωση ενός λαού και επικά, συναρπαστικά τοπία. Σε σχέση με πολλά κλασικά γουέστερν όμως, εδώ δεν έχουμε ξεκάθαρους ήρωες, ούτε απλές ιδέες για το καλό και το κακό που παρουσιάζονται μέσα από μια γραμμική αφήγηση.
Όταν μεγάλωνα, είδα πολλά κλασικά αμερικάνικα γουέστερν, αλλά δεν μπορούσα να ταυτιστώ με τους χαρακτήρες γιατί πάντα οι Ινδιάνοι ήταν οι κακοί. Και είμαι κι εγώ Ινδιάνος από μια ντόπια φυλή συνδεμένη με έναν τόπο που τον έκλεψαν. Αργότερα ανακάλυψα άλλα γουέστερν, πολλά από αυτά Ιταλικά, ταινίες όπως Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος, Για μια Χούφτα Δολάρια ή τη σειρά Τρίνιτι όπου τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Αυτές οι ταινίες είχαν αντιήρωες και ακόμα και οι κλέφτες μπορούσαν να κάνουν ηθικές σκέψεις. Αυτές οι ταινίες με ενέπνευσαν να δω τις πραγματικές δυνατότητες του είδους για να πω τη δική μου ιστορία.
Με τη Γλυκιά Πατρίδα ήθελα να κοιτάξω όλες τις διαφορετικές πλευρές. Η ταινία δεν έχει σκοπό να παρουσιάσει τον ρατσισμό σαν ένα απλοϊκό, ανόητο κακό, αλλά περισσότερο σαν μια συστημική πραγματικότητα της εποχής.
Η Γλυκιά Πατρίδα γυρίστηκε στην περιοχή MacDonnell. Είναι ένας μαγευτικός τόπος, είναι εκεί που μεγάλωσα. Το τοπίο είναι πραγματικά άλλος ένας χαρακτήρας στην ταινία, ειδικά στις σκηνές με την ομάδα να κυνηγάει τον Σαμ και τη Λίζι. Η ταινία χρησιμοποιεί την απέραντη έρημο και τη σιωπή της για να δώσει έμφαση στην ιστορία των χαρακτήρων και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Η επικοινωνία μεταξύ των Αβορίγινων χαρακτήρων αντικατοπτρίζει την αυθεντικότητα της τοπικής κουλτούρας, χρησιμοποιώντας βλέμματα, κινήσεις των χεριών και αυτή την κατανόηση μεταξύ τους, αντί να εκφράζονται όλα με διάλογο. Από την αρχή αποφάσισα ότι δεν θα υπάρχει μουσική στην ταινία. Δεν ήθελα να χρησιμοποιήσω μουσική για να τονίσω τα συναισθήματα. Ήθελα να κρατήσω την αίσθηση της πραγματικότητας σε αυτή τη χρονική στιγμή, σε αυτό τον τόπο σε κάθε σκηνή όπως εκτυλισσόταν. Η απουσία μουσικής με έκανε να εστιάσω αποκλειστικά στην ιστορία και στους χαρακτήρες, και να βρω την αλήθεια που ήθελα με αυτή την ταινία.
Ο κόσμος που βλέπουμε είχε μόλις εγκαθιδρυθεί από το Βρετανικό Στέμμα μέσω της καταπάτησης της γης των αυτοχθόνων. Ωστόσο, αυτοί είναι τόποι όπου ακόμα και σήμερα ισχύει ένα βαθύ και πολύπλοκο πλέγμα από αρχαίους νόμους και έθιμα.
Εδώ σε αυτό το συνοριακό πόστο το 1929, διαφορετικοί πολιτισμοί συγκρούονται σε ένα επικό και πανέμορφο ερημικό τοπίο. Είναι ένα μέρος όπου αυτόχθονες και μη αυτόχθονες σπρώχνουν ο ένας τον άλλον σαν τεκτονικές πλάκες. Είναι μια σύγκρουση πολιτισμών, ιδεολογιών και πνεύματος που συνεχίζει ακόμα και σήμερα και ξεκίνησε από τότε που έφτασαν οι πρώτοι αποικιοκράτες στην Αυστραλία.
Είναι μια Ιστορία που δεν διδάσκεται ούτε συζητιέται ιδιαίτερα έξω από εξειδικευμένα πανεπιστημιακά τμήματα. Τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται η ταινία σπανίως βρίσκουν το δρόμο προς ένα ευρύ κοινό. Με αυτή την έννοια, υπάρχει μια βαθιά σύνδεση μεταξύ της Γλυκιάς Πατρίδας και των άλλων ταινιών μου. Αυτό που βλέπουμε στη Γλυκιά Πατρίδα συνδέεται άμεσα με τον κόσμο που είδαμε στο Σαμψών και Δαλιδά. Είναι η αρχική ιστορία. Η καταπάτηση της χώρας, η καταπίεση, ο ρατσισμός – αυτά τα πράγματα μεταφέρονται από γενιά σε γενιά.
Στόχος μου είναι πάντα να χρησιμοποιήσω την αμεσότητα του κινηματογράφου ώστε το κοινό να μπει μέσα σε αυτόν τον κόσμο και να έχει την εμπειρία των ζητημάτων που αντιμετωπίζει ένας λαός υπό κατοχή. Η προσέγγιση της ταινίας είναι σχεδιασμένη ώστε να ρίξει τα πολιτισμικά όρια μεταξύ μας και να μας φέρει πιο κοντά.
(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)