του Joaquin del Paso

Μια καλοκαιρινή κατασκήνωση της καθολικής εκκλησίας κάπου στη μεξικανική ύπαιθρο. Αγόρια εκλεκτών οικογενειών, που βρίσκονται στα πρόθυρα της εφηβείας, καλούνται να ακολουθήσουν ένα αυστηρό πρόγραμμα θρησκευτικής, σωματικής και ψυχολογικής άσκησης, προκειμένου να ενταχθούν στην ελίτ της γενιάς τους. Τα αγόρια τελούν υπό τη διαρκή επίβλεψη των εποπτών. Φυσική κατάσταση, υγιεινή, συνέπεια, αλλά προπάντων προσευχή και εξομολόγηση συνιστούν τους βασικούς άξονες της εκπαίδευσης. Παράλληλα γίνονται συστάσεις για  διαρκή επαγρύπνηση και τήρηση των αποστάσεων από τους εξαθλιωμένους ντόπιους. Η ανακάλυψη ωστόσο μιας τρύπας στο φράχτη της κατασκήνωσης δημιουργεί το πρώτο ρήγμα στην ομάδα, πυροδοτώντας μια σειρά αναταραχών και πράξεων βίας, που σιγόκαιγαν εδώ και καιρό.
Ο φωτεινός ουρανός και η ειδυλλιακή φύση δεν μπορούν να κρύψουν την έντονη ανησυχία που αιωρείται πάνω από το Escolar Los Pinos, ήδη από την αρχή της συναρπαστικής αυτής πολυφωνικής αφήγησης του Joaquin del Paso. Κάτι σκοτεινό και βαθιά σάπιο υπάρχει στο βασίλειο των καθηγητών Monteros και Stuhr, από το οποίο δε λείπουν οι καθημερινές προσευχές και οι πράξεις φιλανθρωπίας, αλλά στο οποίο εντέλει υπερισχύουν οι διχαστικές ρητορικές μίσους και ατομικισμού. Τα αγόρια εξάλλου επιδίδονται συστηματικά σε βάναυσες πράξεις εκφοβισμού των αδύναμων, υιοθετώντας πρακτικές που εκλαμβάνονται ως ανδρικές αρετές. Η σκληρότητα ωστόσο με την οποία αντιμετωπίζουν τους συνομηλίκους τους δε συγκρίνεται σε καμία περίπτωση με τη  φαυλότητα των ενηλίκων.  Κι αν η κατασκήνωση παραπέμπει περισσότερο σε φονταμενταλιστικό στρατόπεδο νεανικής παραστρατιωτικής οργάνωσης, οι εκπαιδευτές της θυμίζουν σίγουρα στρατιωτικούς ή άκαμπτους ιεροεξεταστές.
Εμπνεόμενος από προσωπικές εμπειρίες και χρησιμοποιώντας την τεχνική της κλιμάκωσης και τους τρόπους μιας ταινίας τρόμου ο Joaquin del Paso στήνει μια τεχνικά άρτια (εξαιρετικός ο ηχητικός σχεδιασμός που συμπληρώνει ή προεκτείνει τη δράση) όσο και σκληρή αλληγορία γύρω από το φαινόμενο της πόλωσης και της ενστάλαξης της ταξικής ανωτερότητας (και του φόβου του άλλου) σε κοινωνίες τόσο έντονα διαστρωματωμένες όσο η σύγχρονη μεξικανική. Από την άλλη ασκεί οξεία κριτική στη θρησκευτική εκπαίδευση της χώρας του, υποδηλώνοντας περισσότερο παρά φανερώνοντας όσα φρικτά διαμείβονται υπό τις ευλογίες της εκκλησίας. Το «κακό» είναι εκεί γύρω και καιροφυλακτεί, δε βρίσκεται όμως εκεί όπου θα το περίμενες.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου