του Paul Schrader

Η μεγάλη πρόκληση όταν εργάζεσαι στο πεδίο της βραδύτητας είναι να χρησιμοποιείς την ανία σαν αισθητικό εργαλείο. Ένα παράδειγμα από τον Bresson, έναν από τους πρώτους που το έκανε: ένας άνθρωπος μπαίνει σ' ένα δωμάτιο, κλείνει την πόρτα. Συνήθως σε μια κανονική ταινία "κόβεις" το πλάνο όταν η πόρτα κλείνει. Ο Bresson περιμένει στην κλειστή πόρτα ένα, δύο, τρία δευτερόλεπτα. Τι γίνεται μετά; Κάτι συμβαίνει. Δεν είναι τίποτα. Βλέπουμε μια κλειστή πόρτα. Στην πραγματική ζωή δεν παρακολουθείς μια κλειστή πόρτα όταν κάποιος φεύγει. Το βλέμμα σου μετακινείται κάπου αλλού. Όμως σε μια ταινία ο σκηνοθέτης κρατά το βλέμμα του θεατή σ' αυτήν την πόρτα.
Τώρα, τι γίνεται εάν κρατήσει το βλέμμα για 30 δευτερόλεπτα;
Τι γίνεται μετά;  
Λοιπόν τότε έχετε εμπλακεί σ' αυτό που ο Henri Bergson αποκαλεί διάρκεια. La durée.
Τι συμβαίνει στη διάρκεια;
Τι κάνει το μυαλό σας;
Ο σκηνοθέτης βάζει το μυαλό σας να δουλέψει.
Τι σκέψεις κάνετε στη διάρκεια;
Σε ποιο βαθμό ο σκηνοθέτης μπορεί να καθορίσει τις σκέψεις που θα κάνετε στη διάρκεια;
Έτσι ο λεπτεπίλεπτος χορός του αργού σινεμά ενεργοποιεί τον θεατή κατά τη διάρκεια της διάρκειας. Και ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί την ανία σαν αισθητικό εργαλείο -και όχι για να τον βγάλει έξω από την κινηματογραφική αίθουσα.
Τι συμβαίνει όταν βαριέστε;
Λοιπόν όταν βαριέστε είτε εμπλέκεστε, είτε φεύγετε. Και το κόλπο είναι να εμπλακεί ο βαριεστημένος θεατής.
Πώς γίνεται αυτό;
Κάθε αργός σκηνοθέτης έχει μια διαφορετική μικρή συνταγή για να το πετύχει. Είναι ένα συμβόλαιο, όχι διαφορετικό από ό,τι συμβαίνει με την προσέλευση στην εκκλησία. Κανένας δεν φεύγει από την εκκλησία επειδή βαριέται. Όλοι πηγαίνουν στην εκκλησία εν γνώσει τους ότι θα βαρεθούν: θέλουν να βιώσουν την ηρεμία. Γι’ αυτό λοιπόν πηγαίνουν και σε συγκεκριμένες ταινίες, εν γνώσει τους ότι θα βαρεθούν σε κάποιο βαθμό. Και ο σκηνοθέτης μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτό για να τους πάει κάπου αλλού. Αν όμως τους κακομεταχειρισθεί, τότε θα φύγουν και το πιθανότερο δεν θα επιστρέψουν ποτέ ξανά σ’ αυτήν την εκκλησία...

(μετάφραση Δημήτρης Μπάμπας. Απόσπασμα από συνέντευξη του Paul Schrader στον Alex Ross Perry. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cinema Scope τ. 74)