(Καμία ανάπαυση για τους γενναίους)
του Alain Guiraudie
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)
pas-de-repo-pour-les-braves.jpg

Η ΠΟΡΕΙΑ ΜΙΑΣ ΖΩΗΣ
Έφηβος ακόμα σκεφτόμουν να ανακατευτώ με το σινεμά, μου φαινόταν όμως δύσκολο να τα καταφέρω. Μετά το γυμνάσιο, σχεδόν προσπάθησα να μπω στην IDHEC (την Γαλλική Ακαδημία Κινηματογράφου) αλλά δεν αισθανόμουν ικανός για ένα τέτοιο βήμα. Μετά έγραψα μερικές αποτυχημένες νουβέλες. Μια μέρα έγραψα κάτι πραγματικά τιποτένιο και αόριστο, κάτι μεταξύ διηγήματος, μονόπρακτου και σεναρίου μικρού μήκους. Το έστειλα σε έναν παραγωγό που αρνήθηκε την παραγωγή του όμως το βρήκε ενδιαφέρον και με ενθάρρυνε να το γυρίσω. Πήρα ένα δάνειο και το γύρισα μόνος μου. Δεν ήξερα τι μου γινόταν τότε. Το Les heros sont immortels ήταν μια διδακτική εμπειρία και περισσότερο απ' όλα μου δημιούργησε την επιθυμία να γυρίσω μια νέα ταινία. Δούλευα νυχτοφύλακας εκείνη την εποχή και συνέχιζα να κάνω δουλειές του ποδαριού και να γυρίζω μικρού μήκους ταινίες. Μια μέρα αποφάσισα πως πρέπει να προχωρήσω πέρα από το όριο των 15 λεπτών κι έκανα το Du Soleil pur les Gueux. Τότε δούλευα βοηθός σκηνοθέτης και υπεύθυνος στούντιο για την τηλεόραση, έτσι μπορούσα να ααποκτήσω μια εμπειρία σχετικά με την παραγωγή και να την ενσωματώσω με αυτήν που είχα ως σκηνοθέτης. Το Du Soleil pur les Gueux ήταν φιλόδοξο σχέδιο.  Είχαμε στη διάθεσή μας μόνο 5 μέρες για γύρισμα και ένα ελάχιστο budget αλλά το αποτέλεσμα έμοιαζε περισσότερο με μεγάλου μήκους ταινία παρά με μικρού. Έπειτα συναντήθηκα με την Paulo Films και αποφασίσαμε να συνεργαστούμε για το επόμενο σχέδιό μου, το Ce Viex Reve Qui Bose και πάλι μεσαίου μήκους. Επιλέχθηκε για το Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών στις Κάννες το 2001 και οι ταινίες μου γνώρισαν επιτυχημένη πορεία στα φεστιβάλ ενώ προβλήθηκαν και στους κινηματογράφους.

ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΚΑΙ Η ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ
Η κινητικότητα στον τομέα του κινηματογράφου δεν έχει ιδιαίτερη δυναμική, από την άποψη αυτών που δεν εργάζονται σε μόνιμη βάση. Έχω την εντύπωση πως πάντα έτσι ήταν. Σκηνοθέτες, παραγωγοί, διανομείς λένε μέσα τους πως με ή χωρίς αυτό το καθεστώς, οι ταινίες θα συνεχίσουν να γίνονται. Η σιωπή από την πλευρά των παραγωγών είναι ανησυχητική, καθώς οι δουλειές τους δεν πάνε κι άσχημα κι αφού καταφέρνουν να τα βγάζουν πέρα με το καθεστώς της μη μονιμότητας, χωρίς το οποίο, οι περισσότεροι δεν θα έκαναν ποτέ τις ταινίες τους. Στον κινηματογράφο, όπως και στο θέατρο, βρισκόμαστε σε μία διαδικασία ταξικών συγκρούσεων της λογικής "αριστερό ή δεξιό χαβιάρι" που τακτοποιείται μια χαρά με τις γενναιόδωρες αλλαγές από το σταρ σύστεμ, με φιξ μισθούς ή την περικοπή του επιδόματος ανεργίας των μην εχόντων μόνιμη εργασία. Ένα καθεστώς που έγινε για να επαναφέρει τις ισορροπίες, για την ανακατανομή του πλούτου και που - ακόμα κι αν χρειάζεται αρκετές βελτιώσεις - επιτρέπει στους πιο εύθραυστους και σ' αυτούς που παίρνουν ρίσκα να συνεχίσουν.
pas-de-repo-pour-les-braves-2.jpg
Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΔΕΑ ΤΟΥ ΣΙΝΕΜΑ
Η αληθινή ιδέα του σινεμά  έχει να κάνει με κάτι σημαντικό όσον αφορά το χρώμα, τις ωραίες εικόνες, τα όμορφα κάδρα, την έμπνευση, τους ανθρώπους που συμμετέχουν, το όνειρο! Μία διαρκής αναμέτρηση ανάμεσα στην πραγματικότητα και το όνειρο, το καθημερινό και το ιδανικό. Στις Κάννες, μέσα στο σύνολο των επιλογών, βρίσκουμε αυτό το πνεύμα. Ο Αλμοδόβαρ, ο Κουστουρίτσα, ο Μαρτέλ είναι παράγοντες των Καννών. Είναι το αντίθετο των βραβείων Σεζάρ, της αντίληψης ενός κινηματογράφου που σε κάθε πλάνο φέρει τη σφραγίδα της γαλλικής ποιότητας, των ποιοτικών τηλεταινιών και ακόμα, ίσως όχι όλα. Το νέο γαλλικό σινεμά γίνεται με περίπου το 50% από τις ταρίφες των συνδικάτων. Από ηθικής πλευράς, αυτό με κάνει και αγανακτώ. Είναι κάτι ουσιώδες που δεν πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με χαλαρότητα, και είμαι έτοιμος να εγκαταλείψω κάποιο χρόνο από τα γυρίσματα γιατί ξέρω πως δεν θα ήθελα να χάσω την ψυχή μου. Δυσπιστώ όμως υπερβολικά με αυτά που λέγονται: ασφάλεια = ελευθερία. Αντιστέκομαι φυσικά σ' αυτήν την ιδέα. Κάποτε σκεφτόμουνα πως εάν είχα λιγότερα λεφτά, θα είχα και περισσότερη ελευθερία. Όχι, είναι λάθος. Όπως έλεγε ο Ανατόλ Φρανς, καθένας είναι ελεύθερος να πάει να κοιμηθεί κάτω από τις γέφυρες. Μονάχα όμως οι κλοσάρ θα πάνε να κοιμηθούν κάτω από τις γέφυρες.

ΚΩΜΩΔΙΕΣ ΚΑΙ ΤΡΑΓΩΔΙΕΣ
Μου αρέσουν οι τραγικές ιστορίες αλλά απογοητεύομαι γιατί δεν γελάμε με αυτές. Επίσης εκτιμώ ιδιαίτερα τις κωμωδίες που ασχολούνται με σοβαρά θέματα. Το σινεμά που αγαπώ είναι πάντα ταινίες που πειραματίζονται με την ανάμιξη των ειδών. Το φιλμ αντιμετωπίζει με ελαφρότητα τα βαριά θέματα κι όταν οι καταστάσεις γίνονται ελαφρές τότε τις αντιμετωπίζει όσο πιο σοβαρά γίνεται.

ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΣΙΝΕΜΑ
Θα μπορούσαμε να πούμε πως το Γαλλικό σινεμά είναι λίγο πολύ προβλέψιμο, με μια σαφή νατουραλιστική διάθεση. Υπάρχουν όμως και μερικές ισχυρές προσωπικότητες όπως ο Σρέτερ κι ο Στεβενίν που πρέπει να τους εξετάσουμε ξεχωριστά. Σε σχέση με την προσέγγισή μου στο σινεμά, καθώς συνηθίζω να αναμειγνύω τον κινηματογράφο των ειδών με το λεγόμενο κινηματογράφο τέχνης, δεν αισθάνομαι πως ανήκω σε μια οικογένεια.
(…)Προσπαθώ να κατανοήσω τον κόσμο θέτοντας πάντα τα ίδια υπαρξιακά ερωτήματα. Τα ανακατεύω με τα βιώματά μου, τις ιδέες μου, τις φαντασιώσεις μου. Η αλήθεια είναι πως οι ταινίες μου δείχνουν να κινούνται σε κύκλους με συγκεκριμένη ακτίνα, ταυτόχρονα ελάχιστη αλλά και τεράστια. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως μου αρέσουν οι απρόσμενες καταδιώξεις, οι απροσδόκητες επανενώσεις. Υπάρχει μια στιγμή της ύπαρξής μας που αποχωριζόματε την ανευθυνότητα της νιότης μας και αναρωτιόμαστε τι κάνουμε σ'  αυτόν τον κόσμο. Με αυτήν την ταινία δεν έφτασα κοντά σε μιαν απάντηση αλλά σίγουρα κατέληξα στο συμπέρασμα του Μπαζίλ: Δεν θα γλυτώσω από τη θνητότητά μου.

(αποσπάσματα συνεντεύξεων στα πλαίσια του φεστιβάλ Καννών και την εφ. L’ Humanité, με αφορμή την ταινία  Pas de repos pour les braves. ελληνική μετάφραση δελτίο τύπου)