Συνοδευόμενος από τη γυναίκα του, ο Kiyoshi Kurosawa με μόνο λίγες ώρες στη Θεσσαλονίκη, έχει ήδη σχηματίσει άποψη για την πόλη: του θυμίζει την πόλη που γεννήθηκε, το Κόμπε -«στον βορά τα βουνά, στο νότο η θάλασσα και ενδιάμεσα κυλούν τα σπίτια».
Βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για το αφιέρωμα στο έργο του στα πλαίσια του 45ου Φεστιβάλ Θεσ/νίκης (2004). Λίγο πριν παρουσιάσει στο κοινό της πόλης την ταινία του Séance, ο Kiyoshi Kurosawa φωτίζει  κάποιες από τις σκοτεινές πλευρές της σκηνοθεσίας του…
 
ΤΟ ΧΑΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
Η πραγματικότητα είναι πολυσύνθετη και πολύπλοκη. Είναι το όντι χαοτική και τρομερή. Η ελπίδα μου είναι οι άνθρωποι να ζουν στον κόσμο χωρίς να επιδιώκουν την καταστροφή. Όλα αυτά είναι οι σκέψεις μου για την κοινωνία. Οι ταινίες μου είναι μυθοπλασίες και γι’ αυτό μπορώ να τραβήξω την κατάσταση μέχρι τα άκρα, μέχρι την έσχατη καταστροφή. Στις ταινίες μου μπορώ να φαντάζομαι ότι θέλω, όμως ταυτόχρονα ζούμε στην αληθινή ζωή. Εξάλλου όσοι κάνουν ταινίες σήμερα δεν χρειάζεται να’ ναι όλοι αισιόδοξοι. Όμως δεν πιστεύω ότι οι ταινίες μου είναι απαισιόδοξες. Έχω κάνει παρά πολλές: σε κάποιες απ’ αυτές στο τέλος ο κόσμος καταστρέφεται, ή τουλάχιστον ένα κομμάτι αυτού του κόσμου. Όμως όλες μου οι ταινίες δεν υπακούουν σ’ αυτό τον κανόνα. Υπάρχουν ταινίες μου με μη χαοτικό τέλος, με αισιόδοξο. Εγώ είμαι ένας αισιόδοξος άνθρωπος.

Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Όταν σκηνοθετώ μια ταινία όλα τα στάδια είναι σημαντικά -η εύρεση των χώρων, το σενάριο, τα γυρίσματα, το μοντάζ. Για μένα είναι πολύ σημαντικό όταν βλέπω για πρώτη φορά έναν χώρο, να σκεφθώ ποιες κρυφές δυνατότητες έχει. Βεβαίως όταν γράφω το σενάριο έχω στο μυαλό μου ένα τόπο που τον φαντάζομαι, τον ονειρεύομαι -όταν όμως βρω ένα χώρο (που είναι κοντά σ’ αυτό που περιγράφει το σενάριο) τότε το τόπος αυτός θα μου υποδείξει αλλαγές στην ταινία. Έτσι αυτός ο πραγματικός χώρος θα με κάνει αν αλλάξω και να συνεχίσω την προβληματική μου. Στη ταινία Charisma με ενέπνευσε το πραγματικό δάσος που έγιναν τα γυρίσματα. Όταν σκέφθηκα την ιστορία, φαντάστηκα ένα δάσος με οργιώδη βλάστηση και παρά πολύ πράσινο. Όταν όμως αρχίσαμε τα γυρίσματα είχε έρθει χειμώνας: είχαν πέσει τα φύλλα, τα φυτά είχαν μαραθεί. Όταν λοιπόν το είδα αυτό ανακάλυψα ότι αυτό είναι η ταινία: ένα δάσος μαραμένο, με πεσμένα φύλλα.
Στο Kairo το τοπίο είναι ο ψηφιακός χώρος, ο εικονικός χώρος. Επειδή ασχολούμαι με το internet σκέφθηκα τι είναι αυτό; Άλλες φορές σκέφτομαι ότι είναι πολύ καλό, άλλες ότι είναι άθλιο, ότι είναι ενοχλητικό. Τι είναι τελικά; Αυτή ήταν η αρχική ιδέα: πόσα πολλά μπορεί να’ ναι ταυτόχρονα η νέα τεχνολογία. Τότε, δηλαδή πριν 3-4 χρόνια, το internet δεν ήταν αυτό που είναι τώρα. Παρά όλα αυτά σήμερα δεν αναρωτιόμαστε γι’ αυτό, έχει μπει πλέον στην καθημερινότητα μας. Σήμερα το internet δεν έχει την ίδια «αξία τρόμου» όπως είχε πριν τρία –τέσσερα χρόνια.

ΟΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ KAIRO
[σ.τ.σ. Το Οκτώβριο του 2004 στην Ιαπωνία συνέβησαν μια σειρά αυτοκτονιών νέων που είχαν σχέση μ’ ένα site στο internet –ένα γεγονός της πραγματικής ζωής που κάνει την ταινία Kairo να δείχνει προφητική.]
Πιστεύω ότι το internet παρόλο που είναι ένα μέσο που διευκολύνει την επικοινωνία, τελικά καταστρέφει τον άνθρωπο. Και δεν είναι μόνο το internet. Οι ειδήσεις που έρχονται από το internet, από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση δημιουργούν μια τόσο μεγάλη ροή πληροφοριών που φθάνει στο ανθρώπινο εγκέφαλο έτσι ώστε που οι άνθρωποι τελικά σταματούν να σκέφτονται, απομονώνονται και λένε ότι αυτό μόνο μ’ ενδιέφερε και προσηλώνονται ιδεοληπτικά σ’ αυτό. Δεν μπορεί το ανθρώπινο μυαλό να καταχωρίσει όλες αυτές τις πληροφορίες, ξεχειλίζει. Τελικά το μυαλό επιστρέφει σ’ ένα είδος μοναξιάς, αποφασίζοντας να φύγει απ’ αυτή την κατάσταση.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Δεν άλλαξαν πολλά στον κινηματογράφο με τον ερχομό της ψηφιακής τεχνολογίας. Σίγουρα αυτό που έγινε είναι ότι η παραγωγή μιας ταινίας έγινε πιο οικονομική. Όπως και όσο να αλλάξει η τεχνολογία οι άνθρωποι, τα τοπία, οι πόλεις μένουν πάντα αναλλοίωτα. Αυτό που βαίνει προς τα έξω μένει πάντα το ίδιο ανεξάρτητα τι τεχνολογία θα χρησιμοποιήσουμε. Θα μπορούσαμε να πούμε όμως διευρύνοντας το (πλαίσιο της συζήτησης ότι ήταν στην μουσική που συνέβησαν οι περισσότερες αλλαγές λόγω της ψηφιακής τεχνολογίας. Έχουν όμως περάσει δέκα χρόνια και αυτό που έχει συμβεί είναι ότι το καλό παρέμεινε καλό και το κακό δεν έγινε καλό λόγω της τεχνολογίας.

ΤΟ ΙΑΠΩΝΙΚΟ ΣΙΝΕΜΑ ΣΗΜΕΡΑ
Σίγουρα δεν είναι εύκολο να γίνουν ταινίες στην Ιαπωνία. Π.χ. αυτό που κάνει ο Hirokazu Kore-eda είναι κάτι εξαιρετικό, όμως το έχει καταφέρει με ελάχιστα χρήματα. Για να κάνουμε μια ταινία αρχίζουμε αντίστροφα: Δεν ξεκινάμε από το σχέδιο μιας ταινίας και ύστερα ψάχνουμε τα χρήματα γι’ αυτή. Αρχίζουμε: «έχουμε αυτά τα χρήματα» και πάνω σ’ αυτά κόβουμε και ράβουμε μια ταινία. Μ’ αυτή τη λογική έχουν γίνει πάρα πολλές ταινίες στο σύγχρονο ιαπωνικό σινεμά, με μάλλον φθηνά μέσα.
Στην χώρα μου υπάρχει ένας κινηματογράφος mainstream -και εκεί δεν ανήκω ούτε εγώ (που εν πάση περίπτωση δεν είμαι ιδιαίτερα διάσημος στην πατρίδα μου) ούτε ο Takeshi Kitano (που είναι πιο πολύ γνωστός). Σαν σκηνοθέτες είμαστε περισσότερο γνωστοί στο εξωτερικό παρά στην πατρίδα μας.
Υπάρχει ένας κύκλος σκηνοθετών που όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ. Π.χ. ο Takashi Shimizu που γύρισε το Jun-on ήταν μαθητής μου -όμως πριν τον διδάξω αυτός είχε τις δικές του ιδέες.

ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑΙΝΙΕΣ
Γύρισα πέρυσι μια ταινία διαρκείας 3’ λεπτών σε βίντεο. Γυρίστηκε σε τρεις ώρες, είναι μια κωμωδία, μέρος μια σπονδυλωτής ταινίας όπου συμμετέχουν άλλοι 7 σκηνοθέτες. Το διασκέδασα. Ολοκληρώνω μια νέα ταινία μεγάλου μήκους της οποίας έχω τελειώσει το μοντάζ. Είναι μια πολύ παράξενη ιστορία έρωτα, στην οποία πρωταγωνιστεί μια γυναίκα –και αυτή περιέχει τρόμο και φόβο.

ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ
Αισθάνομαι ότι βρίσκομαι κοντά με σκηνοθέτες της χώρας μου όπως ο Seijun Suzuki -μ’ αρέσει πάρα πολύ. Άλλος ένας που μ’ αρέσει πολύ είναι ο Naghisa Oshima. Θα μπορούσα να αναφέρω και άλλα μεγάλα ονόματα, όμως μ’ αυτούς τους δύο αισθάνομαι πολύ κοντά.
Μ’ αρέσει επίσης πάρα πολύ ο Abbas Kiarostami -έχω επηρεαστεί πολύ απ το έργο του. Όπως επίσης και από τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Το 1989, όταν ήμουν νεότερος, ήμουν επηρεασμένος από τον Αγγελόπουλο πολύ περισσότερο από ότι με το ιαπωνικό σινεμά. Από τον ελληνικό κινηματογράφο ξέρω επίσης τον Μιχάλη Κακογιάννη. Δεν ξέρω τι συμβαίνει στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά. Συγχωρείστε με.

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Βρίσκω ότι η Θεσσαλονίκη μοιάζει τρομερά με το Κόμπε, την πόλη που γεννήθηκα. Λόγω αυτής της ομοιότητας αισθάνομαι νοσταλγία για την πατρίδα μου. Χαίρομαι πολύ για το φεστιβάλ. Βρίσκομαι σε μια πόλη πολύ «αγγελοπουλική» και πιστεύω ότι ο Αγγελόπουλος έχει σημαδέψει το φεστιβάλ. Είμαι ενθουσιασμένος που το αφιέρωμα στο έργο μου συμπίπτει με το αφιέρωμα στο Abbas Kiarastami. Από την μια πλευρά βρίσκομαι σε μια πόλη που μου θυμίζει την πατρίδα μου από την άλλη είμαι σ’ ένα φεστιβάλ με τόσους σπουδαίους σκηνοθέτες: είμαι σε μια περίεργη κατάσταση.

(Συνέντευξη Δημήτρης Μπάμπας. Μετάφραση από τα ιαπωνικά Παναγιώτης Ευαγγελίδης. Δημοσιεύθηκε στην εφ. του 45ου Φεστιβάλ Θεσ/νίκης Πρώτο Πλάνο).