του Lee Chang-dong

Βραβευμένη στο Φεστιβάλ της Βενετίας (2002), η ταινία περιγράφει το μεγαλείο ενός αντισυμβατικού έρωτα και τις αντιδράσεις που αυτός προκαλεί.
Ο Jong-Du είναι ένας πρώην κατάδικος. Η οικογένεια του τον αντιμετωπίζει με περιφρόνηση- είναι το “μαύρο πρόβατο”. Δυόμισι χρόνια φυλακή και τρεις καταδίκες (για επίθεση, απόπειρα βιασμού και φόνο εξ’ αμελείας) είναι ο απολογισμός της ζωής του. Μία επίσκεψη στην οικογένεια του θύματος θα τον αλλάξει. Θα συναντήσει τον έρωτα της ζωής του. Η Gong- Ju είναι ανάπηρη, έχει κινητικά προβλήματα και δυσκολεύεται να μιλήσει. Βρίσκεται συνεχώς κλεισμένη μέσα στο μικρό διαμέρισμα. Η γνωριμία τους θα ξεκινήσει με τρόπο άσχημο (ο Jong- Du θα προσπαθήσει να την βιάσει) όμως γρήγορα τα αισθήματα συμπαθείας και αμοιβαίας έλξης θα έρθουν στην επιφάνεια. Οι δύο τους θα ζήσουν έναν έρωτα απαγορευμένο και για τον κοινωνικό τους περίγυρο αδιανόητο. Αντιμετωπίζοντας την προκατάληψη και την απαρέσκεια των οικογενειών τους ο Jong-Du και η Gong-Ju γρήγορα θα βρεθούν μπροστά σε εμπόδια ανυπέρβλητα. Όμως μόνο προσωρινά θα καμφθούν. Η δύναμη της αγάπης θα συντρίψει τις αντιστάσεις…
Όπως οι σκιές από τα δένδρα σκοτεινιάζουν τον πίνακα στο δωμάτιο της Gong-Du, έτσι και οι κοινωνικές προκαταλήψεις ρίχνουν βαριά την σκιά τους πάνω στους δύο ερωτευμένους. Όμως ποτέ δεν σκιάζουν τα αισθήματα τους –παραμένουν πάντα σταθερά προσηλωμένοι ο ένας προς τον άλλο-, αυτό που σκιάζουν είναι τη θέση τους μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Σ’ αυτή την ταινία μπορούμε να ανακαλύψουμε τη βαθύτερη ουσία του έρωτα και της σαρκικής επιθυμίας: τη δημιουργία δηλαδή ενός κλειστού σύμπαντος, όπου οι ερωτευμένοι έχουν την μορφή που δίνουν οι ίδιοι στον εαυτό τους και στον άλλο –και όχι την μορφή που δίνει ένας τρίτος. Τη στιγμή που Gong-Ju φαντασιώνει είναι αποκαλυπτική: καμιά αναπηρία δεν την κρατά πλέον δέσμια στο αναπηρικό καροτσάκι- τώρα μπορεί να χορέψει με τον αγαπημένο της. Ο κόσμος του έρωτα και της φαντασίας έχει τους δικούς του νόμους και κανόνες. Και σ’ αυτό τον κόσμο ο Jong-Du (ο Στρατηγός) και η Gong-Ju (η Πριγκίπισσα) είναι υπήκοοι.
Δημήτρης Μπάμπας

Lee Chang- Dong Γεννήθηκε στην Νότια Κορέα το 1954. Είναι θεατρικός σκηνοθέτης αλλά και ηθοποιός. Επίσης έγραψε μυθιστορήματα. Η πρώτη του ταινία Πράσινο Ψάρι συμμετείχε στο Διεθνές Διαγωνιστικό, 1997. Αφηγείται την ιστορία ενός νέου, ο οποίος αναζητά και βρίσκει την οικογενειακή θαλπωρή στους κόλπους μίας συμμορίας γκάνγκστερ.
Η δεύτερη Peppermint Candy (1999) κέρδισε το ειδικό βραβείο στο Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών στις Κάννες. Μέσα από διαδοχικά φλας-μπακ παρουσιάζει πως η καταπιεστική και αυταρχική εξουσία αφαιρεί την ανθρώπινη υπόσταση από το κεντρικό πρόσωπο μετατρέποντας τον σε τέρας. "Η πολιτική δεν αφήνει ανεπηρέαστη την προσωπική ζωή", δηλώνει. "Αντιμετώπισα την ταινία ως μία ευκαιρία για τους νέους του σήμερα να ταυτιστούν με τους νέους του παρελθόντος και ίσως να κερδίσουν λίγη την σοφία τους".
Στη ταινία του με τίτλο Όαση -βραβεύτηκε στην Βενετία, 2002- στο κέντρο βρίσκεται η παράδοξη ερωτική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σ' ένα βιαστή και μία κοπέλα που πάσχει από εγκεφαλική παράλυση.
Δ.Μ.

Lee Chang-dong: Ο έρωτας είναι μία φαντασίωση
(σχόλια για την ταινία)

Κατά βάθος, ο έρωτας είναι μία φαντασίωση που μοιράζονται τα δύο πρόσωπα. Τα, αναπόφευκτα, υποκειμενικά συναισθήματα τους είναι εξίσου αναπόφευκτο ότι σ’ ένα βαθμό συγκρούονται με τον αντικειμενικό κόσμο που τους περιβάλλει. Και ο “έρωτας” γίνεται ακόμα πιο τραγικός και οδυνηρός, όταν παίρνει μία μορφή που ο κόσμος αδυνατεί να αναγνωρίσει ως έρωτα. Η σκέψη για την ολέθρια ερωτική ιστορία ανάμεσα στον Jong-Du και την Gong-Ju ξεκινά με την σταθερή, με την μόνιμη σύγκρουση ανάμεσα στα υποκειμενικά αισθήματα και τον αντικειμενικό κόσμο που τούς περιβάλλει. Αν η σκηνοθεσία μίας ταινίας είναι ένας τρόπος να εκφράσει αυτή την σύγκρουση, τότε βλέποντας μία ταινία είναι ένας τρόπος να μοιραστείς αυτή την εμπειρία.
Θα ήθελα όσοι δουν την ταινία Όαση να σταθούν στην διαχωριστική γραμμή αυτής της σύγκρουσης. Θα μπορούσε να ειδωθεί ως η διαχωριστική γραμμή, ανάμεσα στην πραγματική ζωή και την φαντασίωση ή το σύνορο ανάμεσα στην ταινία και την πραγματικότητα. Δεν θέλω να σύρω τον θεατή μέσα στον φθηνό φανταστικό κόσμο που έχω δημιουργήσει, όμως ούτε θέλω να τον σπρώξω έξω από την διαχωριστική γραμμή.
Η ταινία Όαση μπορεί να ειδωθεί ως μία ταινία για τα σύνορα. Το σύνορο ανάμεσα στον εαυτό μας και τους άλλους, το σύνορο ανάμεσα σε εμάς και αυτούς που αποστρεφόμαστε ή το σύνορο ανάμεσα στους φυσιολογικούς ανθρώπους και αυτούς που έχουν κάποια αναπηρία. Ή πάλι, το σύνορο ανάμεσα σε μία φαντασίωση που λέγεται έρωτας και στη πραγματικότητα της καθημερινής ζωής, ή το σύνορο ανάμεσα σε μία φαντασίωση που λέγεται ταινία και την αληθινή ζωή που κάποιο τρόπο αντιπροσωπεύει.
Ίσως είναι άβολο και συναισθηματικά οδυνηρό να βρίσκεσαι σ’ αυτά τα σύνορα, παρατηρώντας αυτές τις συγκρούσεις. Ωστόσο πως μπορούμε να αποφεύγουμε να θέλουμε να επικοινωνούμε (με την πλήρη έννοια του όρου) μεταξύ μας;

(κείμενο του Lee Chang Dong, στις σημειώσεις για την παραγωγή της ταινίας του Όαση/ Oasis. Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας)