Οι Ανοιχτοί Ορίζοντες και οι Ειδικές Προβολές του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ανακαλύπτουν και αναδεικνύουν το σήμερα και το αύριο του  παγκόσμιου ανεξάρτητου κινηματογράφου. Καταξιωμένοι σκηνοθέτες και πολλά υποσχόμενοι νέοι δημιουργοί, δίνουν το στίγμα ενός πρωτοποριακού σινεμά, τολμηρού, ανήσυχου που προσκαλεί τους θεατές σε σαγηνευτικές κινηματογραφικές διαδρομές.
Στις Ειδικές Προβολές θα προβληθούν οι νέες πολυαναμενόμενες ταινίες των Αλεξάντρ Σοκούροφ, Απιτσατπόνγκ Βιρασεττάκουν, Τζαφάρ Παναχί, Κορνέλιου Πορουμπόιου, Χιροκάζου Κόρε-Έντα,  Ναόμι Καουάσε και Λάζλο Νέμες:
Το φιλμ Francofonia του ρώσου auteur Αλεξάντρ Σοκούροφ  -ένα ιδιόμορφο μείγμα μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και video art- αφηγείται μια αληθινή, αξιοθαύμαστη ιστορία: τη συνεργασία του διευθυντή του Μουσείου του Λούβρου Ζακ Ζοζάρ και του γερμανού αξιωματικού Φραντς Γκραφ Βολφ-Μέτερνιχ κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με στόχο τη διάσωση των θησαυρών του μουσείου από τους ναζί.
Το εξαιρετικό ντεμπούτο φιλμ Ο γιος του Σαούλ του πρωτοεμφανιζόμενου ούγγρου σκηνοθέτη Λάζλο Νέμες, τιμήθηκε στο τελευταίο Φεστιβάλ Κανών με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής και το Βραβείο Fipresci. Η ταινία αποτυπώνει όλη τη φρίκη του Ολοκαυτώματος, με ήρωα έναν εβραίο κρατούμενο, που εξαναγκάζεται από τους ναζί να εξολοθρεύει τους ανθρώπους που συρρέουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το φιλμ είναι η επίσημη υποψηφιότητα της Ουγγαρίας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Έναν αποκαλυπτικό καθρέφτη της καταπιεστικής ιρανικής κοινωνίας αποτελεί η νέα δουλειά του Τζαφάρ Παναχί Taxi (Χρυσή Άρκτος και βραβείο Fipresci στο Φεστιβάλ Βερολίνου), όπου ο ιρανός σκηνοθέτης –ο οποίος εξακολουθεί να τελεί υπό περιορισμό στη χώρα του- κάθεται στο τιμόνι ενός ταξί και μέσα από τις αφηγήσεις των επιβατών του καταγράφει τη σύγχρονη πραγματικότητα στο Ιράν.
Η νέα ταινία του Απιτσατπόνγκ Βιρασεττάκουν με τίτλο Cemetery of Splendour, είναι μια αλληγορική, ονειρική ιστορία, στο γνώριμο, σουρεαλιστικό ύφος του δημιουργού, που διαδραματίζεται σε μια κλινική για στρατιώτες οι οποίοι βυθίζονται σε κώμα εξαιτίας μιας μυστηριώδους ασθένειας.
Στην ταινία The Treasure (Βραβείο Ένα Κάποιο Βλέμμα, Φεστιβάλ Κανών) ο ρουμάνος σκηνοθέτης Κορνέλιου Πορουμπόιου εστιάζει σε ένα διαφορετικό κυνήγι θησαυρού, στο οποίο συναντιούνται οι προσωπικές ιστορίες των χαρακτήρων με την ιστορία της Ρουμανίας.
Από την άλλη, το ευαίσθητο οικογενειακό δράμα Our Little Sister του Χιροκάζου Κόρε-Έντα διαθέτει έντονο άρωμα γυναίκας, με πρωταγωνίστριες τρεις αδελφές που καλωσορίζουν στο σπίτι τους την μικρότερη θετή αδελφή τους.
Ανθρωποκεντρικό είναι και το An της Ναόμι Καουάσε, το οποίο αποτυπώνει αλήθειες για το νόημα της ζωής, εστιάζοντας με λυρική ματιά σε δυο μοναχικούς ανθρώπους οι πορείες των οποίων διασταυρώνονται.

Γνωστοί κι αγαπημένοι ηθοποιοί
Γνωστοί κι αγαπημένοι ηθοποιοί πρωταγωνιστούν σε ταινίες της ενότητας Ανοιχτοί Ορίζοντες:
Οι Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και Ντενί Λαβάν εμφανίζονται στο τρίπτυχο φιλμ Eva Doesn’t Sleep του Πάμπλο Αγουέρο, με θέμα την 25ετή οδύσσεια της εξαφανισμένης σωρού της Εύα Περόν, η οποία έγινε «μήλο της έριδος» για πολιτικές σκοπιμότητες.
Στο χαμηλών τόνων δράμα Louder Than Bombs του Γιοακίμ Τρίερ (Όσλο, 31 Αυγούστου), τα αρσενικά μέλη μιας δυσλειτουγικής οικογένειας συναντιούνται ξανά, τρία χρόνια μετά το θάνατο της συζύγου/μητέρας τους. Στους κεντρικούς ρόλους συναντάμε τους Ιζαμπέλ Ιπέρ, Γκάμπριελ Μπερν, Τζέσε Άιζενμπεργκ και Ντέιβιντ Στράδερν.
Ο Τιμ Ροθ παραδίδει μια εξαιρετική ερμηνεία στο  Chronic του Μισέλ Φράνκο (Μετά τη Λουτσία), το οποίο καταπιάνεται με επώδυνα ζητήματα, με κεντρικό ήρωα έναν νοσηλευτή που αναλαμβάνει ασθενείς σε τελικό στάδιο.
Οι Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ και Κρίστεν Γουίγκ πρωταγωνιστούν στο πνευματώδες The Diary of a Teenage Girl της Μαριέλ Χέλερ (βραβείο Generation 14plus στο Φεστιβάλ Βερολίνου), με οδηγό μια έφηβη κοπέλα που βιώνει τη σεξουαλική της αφύπνιση με τον σύντροφο της μητέρας της.
Ο Ρεντά Κατέμπ και η Λεϊλά Μπεχτί, συναντιούνται ξανά στην οθόνη στο ασπρόμαυρο Astragal (Γαλλία) της Μπριγκίτε Σάι, που βασίζεται στην αληθινή, σύντομη και περιπετειώδη ζωή της συγγραφέως Αλμπερτίν Σαραζέν. Απ’ το αναμορφωτήριο, στη φυλακή, στην πορνεία, αλλά και στον μεγάλο της έρωτα Ζουλιέν, που την ενέπνευσε να γράψει το πιο γνωστό της βιβλίο Astragal.
Μια από τις πιο χαρισματικές νέες αμερικανίδες ηθοποιούς, η Ελίζαμπεθ Μος, πρωταγωνιστεί στο Queen of Earth (ΗΠΑ) του Άλεξ Ρος Πέρι, το οποίο εξερευνά τα όρια της λογικής, της ψυχικής υγείας και της φιλίας, μέσα από δυο γυναίκες που περνούν μια εβδομάδα αποκλεισμένες σε ένα εξοχικό σπίτι.
Ο αγαπημένος του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά Τζέισον Σουόρτσμαν πρωταγωνιστεί στη γλυκόπικρη κωμωδία 7 Chinese Brothers του Μπομπ Μπάινγκτον στο ρόλο ενός άνδρα που προσπαθεί να αποτινάξει από πάνω του τη «σφραγίδα» του αποτυχημένου, αλλάζοντας ζωή και συνήθειες.

Ταινίες που έχουν ξεχωρίσει
Ταινίες που έχουν ξεχωρίσει στο ανεξάρτητο κύκλωμα και έχουν τιμηθεί με βραβεία, θα προβληθούν επίσης στην ενότητα Ανοιχτοί Ορίζοντες:
Με ήρωες τρεις έφηβους φίλους που αποχαιρετούν την εποχή της αθωότητάς τους, το Me and Earl and the Dying Girl του Αλφόνσο Γκόμεζ-Ρεχόν (Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής και Βραβείο Κοινού για δραματική ταινία στο Φεστιβάλ Σάντανς) αναμιγνύει έξυπνα την κωμωδία με το δράμα, ανατέμνοντας τη νεανική ψυχή.
Εμπνευσμένο από προσωπικά βιώματα του σκηνοθέτη Τρέι Έντουαρντ Σουλτς, το δυνατό δράμα Krisha (Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής και βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ SXSW) θέτει στο προσκήνιο την ομώνυμη ηρωίδα, το μαύρο πρόβατο της οικογένειάς της, η οποία επιστρέφει στους δικούς της, ωστόσο η συγχώρεση και η εξιλέωση μοιάζουν μίλια μακριά.
Τιμημένη εξ ημισείας με Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου (μοιράστηκε το βραβείο με το Aferim! του Ράντου Ζούντε) η ταινία Body της Μαλγκορζάτα Σουμόφσκα είναι μια ρεαλιστική, ποιητική –κι ενίοτε με κωμική χροιά- μελέτη για το ανθρώπινο σώμα, με οδηγούς έναν ιατροδικαστή, την ανορεξική κόρη του και μια φυσιοθεραπεύτρια που ζουν στη σύγχρονη Πολωνία.
Από την άλλη, ο  Αργεντινός Σαντιάγκο Μίτρε (El Estudiante), υπογράφει το φιλμ Paulina (Μεγάλο Βραβείο στο τμήμα Εβδομάδα Κριτικής και βραβείο Fipresci στο Φεστιβάλ Κανών). Η ταινία αποτυπώνει την τραγωδία μιας γυναίκας που πέφτει θύμα ομαδικού βιασμού, ένα τραγικό περιστατικό που θα την φέρει αντιμέτωπη με προσωπικές επιλογές, την οικογένειά της, αλλά και το σύστημα δικαιοσύνης.
Εθνογραφικό δοκίμιο, μια σκληρή ιστορία ενηλικίωσης και ταυτόχρονα ένα σχόλιο για τον δυτικό πολιτισμό, η ταινία Ixcanul Volcano του πρωτομφανιζόμενου Χάιρο Μπουσταμάντε απέσπασε το βραβείο Άλφρεντ Μπάουερ στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου. Στη σκιά ενός ηφαιστείου και υπό την υπνωτιστική μυρωδιά μιας φυτείας καπνού, η ταινία πατά πάνω στις παραδόσεις ενός αρχαίου πολιτισμού και καταγράφει την ιστορία μιας νεαρής ιθαγενούς των Μάγια που συμβολίζει τη γυναίκα ανεξαρτήτως φυλής. Το φιλμ είναι η επίσημη υποψηφιότητα της Γουατεμάλας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Στο φεστιβάλ θα προβληθεί και μια απ’ τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες –σε τρία μέρη- του πρόσφατου Φεστιβάλ Κανών. Το Arabian Nights του πορτογάλου Μιγκέλ Γκόμες, είναι ένα φιλόδοξο εγχείρημα χωρισμένο σε τρεις ταινίες που με αφετηρία τις Χίλιες και μια νύχτες απεικονίζει την σύγχρονη κοινωνική κατάσταση στην Πορτογαλία και ιδιαίτερα την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της. Το 2ο μέρος του Arabian Nights είναι η επίσημη υποψηφιότητα της Πορτογαλίας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Το Let Them Come του Σαλέμ Μπραχιμί (Γαλλία), φιλμ που προκάλεσε αίσθηση στο πρόσφατο φεστιβάλ του Τορόντο, με φόντο την Αλγερία του ’90, είναι μια βαθιά ανθρώπινη ταινία σε ένα τοπίο θρησκευτικού φανατισμού, παράνοιας και βαρβαρότητας. Η αντίσταση, η αλληλεγγύη, αλλά και η ελπίδα εναλλάσσονται στις ζωές των ηρώων καθώς προσπαθούν να επιβιώσουν από την φρικιαστική βία.
Η ταινία Neon Bull (Βραζιλία) του Γκαμπριέλ Μασκάρο, που απέσπασε το βραβείο Orizzonti στο 72ο Φεστιβάλ Βενετίας, με όχημα τον κόσμο του ροντέο, παρουσιάζει άγνωστες εικόνες, αισθησιακές, γεμάτες ζωή και όνειρα. Μια άλλη εικόνα της Βραζιλίας μέσα από ήρωες που δεν χάνουν την αισιοδοξία τους και την ελπίδα τους για κάτι καλύτερο.

Εικόνες μετανάστευσης
Ελληνικό ενδιαφέρον έχει το γεμάτο σασπένς One Breath του Κρίστιαν Ζούμπερτ, μια ταινία γυρισμένη στην Φρανκφούρτη και την Αθήνα, η οποία πραγματεύεται το ταξικό και οικονομικό χάσμα μεταξύ πλούσιου Βορρά και φτωχού Νότου. Ηρωίδα είναι μια νεαρή ελληνίδα που αναζητά καλύτερη τύχη στη Γερμανία, όμως εμπλέκεται σε μια περιπέτεια με αβέβαιο τέλος. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Χαρά Μάτα Γιαννάτου, Αποστόλης Τότσικας, Ακύλλας Καραζήσης, κ.ά.
Μια καθηλωτική ιστορία μετανάστευσης αφηγείται η ταινία Rising Voices των Μπενεντίκτ Λιενάρντ και Μέρι Χιμένες (Βέλγιο). Πρόσφυγες από χώρες της Μέσης Ανατολής καταφθάνουν στη Δύση και διεκδικούν άσυλο καταφεύγοντας στην ύστατη λύση: την απεργία πείνας. Η ταινία που θα πραγματοποιήσει διεθνή πρεμιέρα στο φεστιβάλ, θίγει ένα κρίσιμο επίκαιρο ζήτημα και αναδεικνύει οριακές ανθρώπινες καταστάσεις, συγκρούσεις, την εκμετάλλευση και τις δυναμικές που αναπτύσσονται σε ακραίες συνθήκες.

«Ρεύματα»
Η ενότητα «Currents» / «Ρεύματα» των Ανοιχτών Οριζόντων παρουσιάζει ταινίες που αφηγούνται γνώριμες ιστορίες με ριζοσπαστικό τρόπο. Ανάμεσά τους, το Hopefuls του Ίβες Ρόζενφελντ, με πρωταγωνιστή ένα νεαρό, φιλόδοξο ποδοσφαιριστή που βρίσκεται αντιμέτωπος με κρίσιμα διλήμματα, το Lost and Beautiful του Πιέτρο Μαρτσέλο, που με πειραματική διάθεση και ποιητική ματιά αφηγείται ένα σύγχρονο παραμύθι με φανταστικά στοιχεία, καθώς και το Where There Is Shade του Νατάν Νικόλοβιτς, με ήρωα έναν γάλλο παρενδυτικό που βλέπει τη ζωή του να αλλάζει στους δρόμους της σύγχρονης Καμπότζης.

Το πλήρες πρόγραμμα της ενότητας Ανοιχτοί Ορίζοντες θα ανακοινωθεί σύντομα.

(δ.τ.)