Για τέταρτη συνεχή χρονιά, οι θεατές του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα έχουν την ευκαιρία να δουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τις τρεις ταινίες που διαγωνίζονται για το βραβείο LUX, το οποίο απονέμει κάθε χρόνο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρόκειται για τα φιλμ  Mediterranea του Τζόνας Καρπινιάνο / Jonas Carpignano (Ιταλία, Γαλλία, ΗΠΑ, Γερμανία, Κατάρ), Ατίθασες / Mustang της Ντενίζ Γιαμζέ Εργουβέν / Deniz Gamze Ergüven (Γαλλία, Γερμανία, Τουρκία) και Μάθημα / The Lesson των Κριστίνα Γκρόζεβα / Kristina Grozeva και Πέταρ Βαλτσάνοφ / Petar Valchanov  (Βουλγαρία-Ελλάδα), το οποίο συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του 55ου ΦΚΘ.

Το βραβείο LUX, που θεσμοθετήθηκε το 2007, είναι το κινηματογραφικό βραβείο που απονέμεται κάθε χρόνο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το βραβείο LUX επιδιώκει δύο κύριους στόχους: Στρέφει τα φώτα στη δημόσια συζήτηση για την Ευρώπη και υποστηρίζει την κυκλοφορία των ευρωπαϊκών συμπαραγωγών στο εσωτερικό της Ένωσης. Πράγματι, η διανομή είναι «η αχίλλειος πτέρνα» του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, κωλυόμενη από τις διαφορετικές γλώσσες που ομιλούνται. Το βραβείο LUX στοχεύει να υπερκεράσει το γλωσσικό εμπόδιο, καθώς βοηθά τις ευρωπαϊκές ταινίες να φτάσουν σ’ ένα ευρύτερο κοινό με την υποστήριξη του υποτιτλισμού και της διανομής τους. Μέσα από το βραβείο LUX, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει την πολιτιστική πολυμορφία και βοηθά στην οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ των Ευρωπαίων.

Τι είναι οι «Ημέρες Κινηματογράφου LUX»;
Είναι οι προβολές των 3 ταινιών του επίσημου Διαγωνισμού Βραβείου LUX στις 28 χώρες της Ευρώπης κατά την ίδια χρονική περίοδο, το φθινόπωρο του 2015. Για τις ημέρες αυτές, στο πλαίσιο του βραβείου LUX, οι 3 ταινίες του διαγωνισμού υποτιτλίζονται στις 24 επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος είναι να κοινοποιηθεί η ποικιλομορφία και ο πλούτος του ευρωπαϊκού κινηματογράφου σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό Ευρωπαίων πολιτών, εκκινώντας μια συζήτηση για τα θέματα που πραγματεύονται οι ταινίες του Βραβείου LUX 2015. Τα θέματα των ταινιών αυτών μας αφορούν όλους, λένε τις ιστορίες μας, αγγίζουν τα συναισθήματά μας και θέτουν κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας.

Πώς επιλέγονται οι ταινίες;
Οι ταινίες επιλέγονται από μια ομάδα επαγγελματιών της κινηματογραφικής βιομηχανίας που αποτελούν την επιτροπή επιλογής. Οι 3 ταινίες του επίσημου διαγωνισμού είναι το αποτέλεσμα της επιτροπής επιλογής. Ο νικητής επιλέγεται και βραβεύεται από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Φέτος η βράβευση πραγματοποιείται στις 25 Νοεμβρίου.

Τι είναι η Γνώμη του Κοινού;
Η Γνώμη του Κοινού είναι η ψήφος του. Το κοινό έχει την δυνατότητα να ψηφίσει την ταινία της προτίμησής του στην ιστοσελίδα www.luxprize.eu ή στην αντίστοιχη σελίδα στο Facebook. Η ταινία που θα επικρατήσει σε ψήφους θα τιμηθεί με το βραβείο της Γνώμης του Κοινού, ενώ επίσης ένας ψηφοφόρος από το κοινό θα επιλεχθεί τυχαία για να παρακολουθήσει το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κάρλοβι Βάρι το 2016, όπου θα ανακοινωθεί το αποτέλεσμα της γνώμης του κοινού.
Οι ταινίες:

Mediterranea
Ιταλία, Γαλλία, ΗΠΑ, Γερμανία, Κατάρ, 2015, Έγχρωμο 107΄
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Τζόνας Καρπινιάνο / Jonas Carpignano
Ο Αγίβα έχει μόλις εγκαταλείψει την Μπουρκίνα Φάσο, αναζητώντας τρόπο για να συντηρήσει την αδελφή και την κόρη του. Μαζί με τον καλύτερο φίλο του, Αμπάς, φτάνουν στην Ιταλία, αλλά όταν οι εντάσεις με την τοπική κοινότητα κλιμακώνονται, τα πράγματα γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνα. Ο Αγίβα, αποφασισμένος να επιβιώσει, θα πληρώσει το ανάλογο τίμημα. 

Ατίθασες / Mustang 
Γαλλία, Γερμανία, Τουρκία, 2015, Έγχρωμο 97’
Σκηνοθεσία: Ντενίζ Γιαμζέ Εργουβέν / Deniz Gamze Ergüven, Σενάριο:  Deniz Gamze Ergüven, Alice Winocour
Το καλοκαίρι έχει μόλις αρχίσει. Σ’ ένα χωριό στη βόρεια Τουρκία, η Λαλέ και οι τέσσερις αδελφές της γυρνούν από το σχολείο και παίζουν αθώα με τ’ αγόρια. Η υποτιθέμενη ανηθικότητα των παιχνιδιών τους προκαλεί ένα σκάνδαλο με αθέλητες συνέπειες. Το σπίτι της οικογένειας μετατρέπεται σιγά σιγά σε φυλακή, το σχολείο αντικαθίσταται με μαθήματα κατ’ οίκον με θέμα τις δουλειές του σπιτιού και το μαγείρεμα, και ξεκινούν τα προξενιά. Οι πέντε αδελφές, σπρωγμένες από την ίδια επιθυμία για ελευθερία, επαναστατούν ενάντια στους περιορισμούς που τους επιβάλλονται.

Urok / Μάθημα / The Lesson
Βουλγαρία-Ελλάδα, 2014, Έγχρωμο, 110’
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Κριστίνα Γκρόζεβα / Kristina Grozeva, Πέταρ Βαλτσάνοφ / Petar Valchanov
Το μάθημα συγχώρεσης που προσπαθεί να διδάξει μια νέα δασκάλα στα παιδιά μετατρέπεται απροσδόκητα σ’ ένα μάθημα ζωής για την ίδια. Η καθημερινότητα είναι αμείλικτη για τη Νάντε, και τα οικονομικά προβλήματα θα την οδηγήσουν σε ακραίες καταστάσεις. Οι δύο σκηνοθέτες πειραματίζονται με την έννοια του «μαθήματος» σε πολλαπλά επίπεδα, δημιουργώντας μια ταινία στο ύφος του σινεμά βεριτέ. Χτίζουν μια ιστορία απλή, βασισμένη σε μια γυναίκα με ιδανικά, στην οποία στη συνέχεια θέτουν διλήμματα, αναγκάζοντάς την να υπερσκελίσει τους ηθικούς της φραγμούς. Χωρίς ίχνος διδακτισμού, η ταινία παραδίδει ένα μάθημα θάρρους και αποφασιστικότητας απέναντι σ’ ένα εχθρικό περιβάλλον που καπηλεύεται το φόβο και την ανάγκη για επιβίωση.

(δ.τ.)