Το ελληνικό ντοκιμαντέρ έχει θέση στο πρόγραμμα του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Έπειτα από ρεκόρ αριθμό καταθέσεων (που έφτασαν τις 132), θα προβληθούν 53 μεγάλου μήκους και 25 μικρού μήκους ντοκιμαντέρ στο διεθνές πρόγραμμα, στο ελληνικό πανόραμα και στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα.
Όλο το φάσμα της ανθρώπινης πραγματικότητας, πολιτική, κοινωνία, ανθρώπινα δικαιώματα, μνήμη, τέχνες, προσωπικότητες, βρίσκονται φέτος στο επίκεντρο των ελληνικών ταινιών.
Tα ελληνικά ντοκιμαντέρ του 20ού ΦΝΘ:
Ήρωες της διπλανής πόρτας σε αναπάντεχες ιστορίες
Πώς γίνεται οι γυναίκες να αποτελούν μόνο το 6% των σεφ και διευθυντών εστιατορίων, ενώ η κουζίνα θεωρείται γυναικεία υπόθεση αναρωτιέται το A Fine Line της Ελληνοαμερικανίδας Ιωάννας Τζέιμς. Η μητέρα της αγωνίστηκε να σταθεί στο ανδροκρατούμενο περιβάλλον των σεφ και μιλά για το θέμα, μαζί με άλλες συναδέλφους της.
Η Φαουέγια είναι μια ηλικιωμένη Αιγυπτιώτισσα που περιδιαβαίνει τους δρόμους ψάχνοντας αποφάγια για να ταΐσει τα αδέσποτα ζώα. Αφηγείται στην κάμερα στιγμές από τη ζωή της, που ακροβατεί ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, στο ντοκιμαντέρ Φαουέγια της Μύρνας Τσάπα.
Στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Αυλώνα συμβαίνει κάτι ξεχωριστό: γεννιέται μια θεατρική ομάδα κρατουμένων, η οποία δίνει παραστάσεις και σε άλλες φυλακές. Μια διεργασία λυτρωτική και απελευθερωτική που καταγράφεται στο ντοκιμαντέρ Επιστροφή του Μενέλαου Καραμαγγιώλη.
Δεκάξι χρόνια μετά την απαγωγή του σε παιδική ηλικία από τον αφρικανικό Στρατό Αντίστασης του Κυρίου (LRA), ο Οπόνο κατορθώνει να διαφύγει. Ενήλικος πλέον, επιστρέφει στους δικούς του και προσπαθεί να προσαρμοστεί σε μια νέα πραγματικότητα στο No Place for a Rebel των Αριάδνης Ασημακοπούλου και Μάαρτσε Βέχνταμ.
Όταν ο Μιχάλης Καραϊσκάκης έχασε το γιο του από λευχαιμία, δώρισε τα χρήματα για τη θεραπεία του για την ίδρυση της πρώτης Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών στην Κύπρο. Έτσι ιδρύθηκε το Καραϊσκάκειο Ίδρυμα, την ιστορία του οποίου μαζί με μαρτυρίες των ασθενών του αφηγείται το HLA της Βαλεντίνας Φαίδωνος.
Ο Λεωνίδας, ένας 33χρονος πάνκης με παραπληγία, και η παρέα του θέλουν να ανέβουν στην ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου. Τελικά, ποιος θα δυσκολευτεί περισσότερο; Η απάντηση στο ντοκιμαντέρ Επιστροφή στην κορυφή του Στρατή Χατζηελενούδα.
Ένας άνεργος κινηματογραφιστής και θύμα της οικονομικής κρίσης ξεκινά ένα ταξίδι αναζήτησης εναλλακτικών λύσεων για να ξεπεράσει την κρίση και να ανακαλύψει έναν πιο φυσικό τρόπο ζωής, στο φιλμ Ένας σπόρος για την αλλαγή του Αλέξανδρου Οικονομίδη.
Η Αθήνα του 2017 μέσα από τα μάτια ενός άστεγου άνδρα που ζει και παρατηρεί τους ανθρώπους. Ο ίδιος δεν ανήκει εκεί, αλλά ευγνωμονεί τον Θεό που έστω έχει κι αυτό, στο Έξω του Πέτρου Νιαμονιτάκη.
Τι νόημα έχει ο χρόνος για κάθε άνθρωπο; Το ντοκιμαντέρ Σκιές ονείρων του Δημήτρη Γεράρδη συνθέτει ένα μωσαϊκό ιστοριών από μαρτυρίες διαφόρων ατόμων για το πώς διαχειρίζονται το χρόνο τους: τον πολεμούν, συμφιλιώνονται ή συμπορεύονται μαζί του;
Άφησε τη ζωή της στις ΗΠΑ και επέστρεψε στην Κύπρο για να είναι κοντά στη μητέρα της, την 82χρονη Παναγιώτα που πάσχει από άνοια. Στο Relics των Χρήστου Πανάγου και Κώστα Μακρινού ταξιδεύουμε στον ατέρμονο πνευματικό φαύλο κύκλο, που φέρνει η άνοια και τα συμπτώματά της.
Στο ντοκιμαντέρ Η φωνή του Αντώνη του Χρήστου Καπάτου, ο σκηνοθέτης καταθέτει την προσωπική του ιστορία. Ένα ατύχημα που είχε το 2011 τον ανάγκασε να επιστρέψει στο σπίτι των γονιών του. Εκεί, και ύστερα από το εγκεφαλικό του πατέρα του, μια νέα δύσκολη συνθήκη τον οδηγεί στο να ανακαλύψει εκ νέου την οικογένειά του.
Τρία ντοκιμαντέρ διερευνούν θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Τον άγνωστο πόλεμο του νερού στην Ευρώπη αποκαλύπτει το ντοκιμαντέρ Μέχρι την τελευταία σταγόνα: Ο μυστικός πόλεμος του νερού στην Ευρώπη του Γιώργου Αυγερόπουλου. Μια μάχη ανάμεσα σε εταιρικά και δημόσια συμφέροντα, λόμπι, ευρωπαϊκές πολιτικές, λιτότητα και δημοκρατία.
Η θηλιά του Θωμά Σίδερη καταπιάνεται με την ελευθερία του Τύπου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, πριν και μετά το πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016. Μπορεί η Τουρκία να δώσει χώρο στις ατομικές και άλλες ελευθερίες;
Το παγόβουνο του Μάνου Παπαδάκη είναι ένα ντοκιμαντέρ για τον σεξισμό και την έμφυλη βία στην ελληνική κοινωνία που εστιάζει στον θύτη και τον μισογυνισμό που οδηγεί στην καταπίεση και τη βία κατά των γυναικών.
Προσωπικότητες που έγραψαν ιστορία
Τη διαδρομή ενός κορυφαίου επιστήμονα, του Διονύσιου Ίκκου, από τους θεμελιωτές της ενδοκρινολογίας τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, ακολουθεί το ντοκιμαντέρ Αυτοί που τόλμησαν: Διονύσιος Ίκκος του Σταύρου Ψυλλάκη.
Το ντοκιμαντέρ Αναζητώντας τον Ανδρέα: Πολιτική ηγεσία σε περίοδο κρίσης των Χάρη Μυλωνά και Θοδωρή Προδρομίδη διερευνά τη ζωή του Ανδρέα Παπανδρέου, θέτοντας ένα κεντρικό ερώτημα: Ήταν ένας μεταρρυθμιστής με σοσιαλιστικά ιδεώδη ή ένας δημαγωγός και λαϊκιστής;
Από τον απαγχονισμό του πατέρα του στην Κατοχή και το ορφανοτροφείο, μέχρι τα μεγάλα γήπεδα και την καταξίωση, η θυελλώδης ζωή του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή Τάκη Λουκανίδη (1937-2018) εκτυλίσσεται στο ντοκιμαντέρ Θρύλοι των γηπέδων: Τάκης Λουκανίδης του Λεωνίδα Πανονίδη.
Η Ελλάδα του σήμερα
Με ένα ξεχωριστό έθιμο καταπιάνεται το ντοκιμαντέρ Στο σώμα της του Ζαχαρία Μαυροειδή: Κάθε χρόνο, στις 31 Ιουλίου, προσκυνητές εγκαταλείπουν τα σπίτια τους για να εγκατασταθούν επί δύο εβδομάδες στα κελιά της Μονής της Κοίμησης, στο νότιο άκρο της Θηρασιάς.
Μια ομάδα επιστημόνων με το όνομα Science Reactors μοιράζεται με το κοινό την αγάπη της για την επιστήμη με τον πιο απλό, κατανοητό και διασκεδαστικό τρόπο: το stand-up comedy, στο ντοκιμαντέρ Science Reactors: Επικοινωνώντας την επιστήμη αλλιώς της Λίλας Μώκου.
Το ντοκιμαντέρ Μεσόγειος – Η Ελληνική Λίμνη του Κώστα Βάκκα αφηγείται την ιστορική διαδρομή του ελληνισμού στις πόλεις της Μεσογείου μέσα από την εξάπλωση των αποικιών που συντέλεσε στη διάδοση του ελληνικού πνεύματος.
Στα ιβάρια, τα φυσικά ιχθυοτροφεία που έχουν δημιουργήσει οι κοινότητες γύρω από τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, το ψάρεμα λέγεται άλιμα. Σε ένα τέτοιο μέρος διαδραματίζεται το ντοκιμαντέρ Άλιμα των Λουκά Κουμπούρη και Νικόλα Παπαδημητρίου που παρατηρεί την καθημερινότητα των ψαράδων εκεί.
Το ντοκιμαντέρ Θάλαττα της Τριανταφυλλιάς Δημοπούλου προσεγγίζει το ζήτημα της υπεραλίευσης, μέσα από μαρτυρίες ψαράδων, επιστημόνων και ειδικών, έπειτα από πρωτοβουλία μιας ανεξάρτητης ομάδας φοιτητών Βιολογίας του Α.Π.Θ. που θέτουν δημόσια το ζήτημα.
Με αφορμή τη συμπλήρωση μιας δεκαετίας από τη μεγάλη πυρκαγιά στην Πάρνηθα, το ντοκιμαντέρ Πάρνηθα: 10 χρόνια μετά των Χρήστου Γιαννακόπουλου και Ιάσονα Κάντα αποκαλύπτει την άγνωστη και διαρκή μάχη για την αναγέννηση της περιοχής.
Με έμπνευση από το μύθο της αρπαγής της Ευρώπης και την πτώση της στη θάλασσα, το ντοκιμαντέρ Europe του Σταύρου Στρατηγάκου καταπιάνεται με χαρακτηριστικές όψεις της ελληνικής κρίσης και του προσφυγικού ζητήματος.
Το ντοκιμαντέρ This is Sopi του Χρήστου Πυθαρά διαδραματίζεται σε ένα χωριό κατά τη διάρκεια του τρύγου, αποκαλύπτοντας ένα ελκυστικό μωσαϊκό χαρακτήρων και την καθημερινή ζωή του τόπου.
Το ΜΕΤΑ-Στοιχεία για το 2017 του Γιώργου Χρ. Ζέρβα προβάλλει εικόνες της σύγχρονης ζωής, ένα μωσαϊκό της σημερινής ελληνικής κοινωνίας: Αλληλεγγύη, ανάγκη για συνεργασία, αναστοχασμός των αξιών, αλλά και μοναξιά και εσωτερική πάλη.
Τι είναι οι γλωσσοδέτες; Γιατί υπάρχουν; Τι είναι αυτό που συνδέει τόσο ανενδοίαστα κάποιες λέξεις με το γέλιο; Το ντοκιμαντέρ Γλωσσοδέτες του Σίμου Κορεξενίδη απαντά με τρόπο διασκεδαστικό και απρόβλεπτο.
Ντοκιμαντέρ για την ιστορική μνήμη
Αφιερωμένο στον Μανώλη Γλέζο, το φιλμ Ο τελευταίος παρτιζάνος του Ανδρέα Χατζηπατέρα σκιαγραφεί το πορτρέτο αυτού του ζωντανού θρύλου, ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να βρίσκεται στο προσκήνιο της ελληνικής πολιτικής σκηνής κάνοντας τη διαφορά.
Το φιλμ Οι παρτιζάνοι των Αθηνών των Ξενοφώντα Βαρδαρού και Γιάννη Ξύδα πραγματεύεται την ΕΑΜική Αντίσταση την περίοδο της Κατοχής στην Αθήνα μέσα από 14 ιστορίες, που αποτυπώνουν την πάλη ενός ολόκληρου λαού ενάντια στους κατακτητές και τους συνεργάτες τους.
Τοποθετημένο στη σημαδιακή περίοδο 1967-1974, το ντοκιμαντέρ Μνήμη και μαρτυρίες: Η μακρά νύχτα της δικτατορίας του Ιωάννη Ξηρουχάκη ανασυνθέτει τη σύγκρουση ανάμεσα στον αυταρχισμό της χούντας και τις αντιστασιακές ομάδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Το ντοκιμαντέρ Το Αμάρι στις Φλόγες του Τάσου Μπιρσίμ εστιάζει στο ολοκαύτωμα που συνέβη ταυτόχρονα σε οκτώ χωριά του Ρεθύμνου στις 22 Αυγούστου 1944, με ομαδικές εκτελέσεις 164 κατοίκων ως αντίποινα στην απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Καρλ Κράιπε.
Αύγουστος 1944, Χανιά, Κρήτη. Οι ναζί αφήνουν πίσω τους 23 νεκρούς, λεηλατημένα σπίτια και τις ψυχές των επιζώντων ισοβίως σημαδεμένες. Το Λουλούδια που μαράθηκαν νωρίς, Κακόπετρος 28 Αυγούστου 1944 των Ματθαίου Φραντζεσκάκη και Βίκης Αρβελάκη χρονολογεί την τραγωδία.
Ανατριχιαστικές στιγμές καταγράφει το ντοκιμαντέρ Το Μπαλκόνι – Μνήμες Κατοχής του Χρύσανθου Κωνσταντινίδη: Στο χωριό Λιγκιάδες Ιωαννίνων, οι μεταπολεμικές γενιές ακούν για πρώτη φορά τις μαγνητοφωνημένες μαρτυρίες των προγόνων τους που επέζησαν του ναζιστικού εγκλήματος που διαπράχθηκε εκεί το 1943.
Σύμβολο στον αγώνα κατά του φασισμού, το τσέχικο χωριό Λίντιτσε –αδελφοποιημένο με το Δίστομο- ισοπεδώθηκε από τους Ναζί, πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος. Τα γεγονότα αφηγείται το ντοκιμαντέρ Ένα δέντρο θυμάται του Κώστα Φόλλα.
Πριν από 100 χρόνια, η μεγαλύτερη και πιο καταστροφική πυρκαγιά στην ιστορία της Θεσσαλονίκης ισοπέδωσε την πόλη. Μέσα από αρχειακό υλικό που παρουσιάζεται για πρώτη φορά, το φιλμ Θεσσαλονίκη 1917: Η φωτιά που γέννησε μια πόλη του Γρηγόρη Βαρδαρινού παραθέτει τις εμπειρίες των κατοίκων και την αναγέννηση της πόλης.
Η Πέμπε Μέντες, μια Κύπρια γεννημένη στην Αυστραλία, αναζητά την Φετινέ, την αγνοούμενη αδελφή του παππού της, η οποία υποχρεώθηκε να παντρευτεί στα 14 της έναν Παλαιστίνιο και να φύγει από την Κύπρο χωρίς ποτέ να δώσει έκτοτε σημεία ζωής, στο ντοκιμαντέρ Missing Fetine της Γιελίζ Σουκρί.
Το ντοκιμαντέρ Πόντος: «Μνήμες στην ομίχλη του παρελθόντος» του Γιώργου Δεμίρ ακολουθεί τα ίχνη των Ποντίων, ενός λαού που εκδιώχτηκε από τους γενέθλιους τόπους του, στοχεύοντας να συνεισφέρει στην προσπάθεια της Τουρκίας να συμφιλιωθεί με το ιστορικό της παρελθόν.
Το ντοκιμαντέρ Η οδύσσεια των Επτανήσων: Η γέννηση του Ιονίου Κράτους του Αλέξανδρου Ποταμιάνου πιάνει το νήμα της ιστορίας των Επτανήσων από τη Βενετική κυριαρχία στη δημιουργία του πρώτου ελληνικού κράτους, της Επτανήσου Πολιτείας, και έπειτα στην ένωση με την Ελλάδα.
Ο πρόσφυγας και ο ξένος
Νεαροί πρόσφυγες –και όχι μόνο- φτάνουν στον επιθυμητό προορισμό: την Ευρώπη. Τι γίνεται τώρα; Για πολλούς ξεκινά μια δεύτερη «οδύσσεια». Τις ιστορίες τους αναδεικνύει το ντοκιμαντέρ Ευρώπη, το όνειρο των Αννέτας Παπαθανασίου και Άγγελου Κοβότσου.
Συναισθηματικά φορτισμένο, το φιλμ Πεθαίνοντας για την Ευρώπη του Νίκου Πηλού εστιάζει στη δύναμη και την ελπίδα των μεταναστών που ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη, δίνοντας ακόμη και τη ζωή τους γι’ αυτήν.
Διακόσιοι εξήντα πρόσφυγες –γυναίκες, άντρες, παιδιά– φτάνουν στο Κέντρο Υποδοχής Προσφύγων στο Λαύριο. Το ντοκιμαντέρ Η αυλή των Ελισάβετ Τσουχτίδη και Άρη Μπαφαλούκα καταγράφει την αλήθεια τους.
Το ντοκιμαντέρ Citizen Xenos του Λουκά Παλαιοκρασά αποτυπώνει την καθημερινότητα έξι ανθρώπων –προσφύγων και εθελοντών- στο νησί της Λέσβου. Τα βιώματα που μοιράζονται με τον θεατή συγκλονίζουν.
Το ταξίδι του Ορφέα του Θεόφιλου Δαδή ξετυλίγει παράλληλες ιστορίες προσφυγικού δράματος που ζουν ή έζησαν άνθρωποι από διαφορετικές εθνικότητες. Κοινή πυξίδα τους, η μουσική, ως κοινή ανθρώπινη γλώσσα.
Το αεροδρόμιο των απογοητεύσεων των Ολιβιά Ντεέζ και Άννας Ψαρουδάκη ακολουθεί τις πορείες τριών ανθρώπων που διασταυρώνονται στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού στην Αθήνα, εστιάζοντας στην Ελλάδα πριν και κατά την οικονομική κρίση, καθώς και στο μεταναστευτικό ζήτημα.
Συγκλονιστικό υλικό από τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, πρωτόγνωρες εικόνες από την οδύσσειά τους, έτσι όπως την κατέγραψαν οι ίδιοι οι πρόσφυγες με τα κινητά τους τηλέφωνα, φέρνει στο φως το ντοκιμαντέρ Η προσφυγική κρίση μέσα από τα κινητά τηλέφωνα της Δάφνης Τόλη.
Πρόσφυγες, κάτοικοι και μέλη αυτοοργανωμένων ομάδων αλληλεγγύης και ΜΚΟ περιγράφουν στην κάμερα όσα έζησαν στο νησί της Λέσβου, στο ντοκιμαντέρ Welcome-Καλωσόρισμα της Πάολας Ρεβενιώτη.
Όταν η Ευρώπη κλείνει τα σύνορά της προς την Ελλάδα, εγκλωβίζοντας στην Ειδομένη χιλιάδες πρόσφυγες, η βοήθεια έρχεται από ανθρώπους της γύρω περιοχής, στο ντοκιμαντέρ Ψυχές των συνόρων του Τάκη Μπαρδάκου.
Σε μια αθηναϊκή αποθήκη, μια γυναίκα και πέντε άνδρες από διαφορετικές χώρες της Μέσης Ανατολής αφηγούνται στη γλώσσα τους θραύσματα από τη ζωή τους, στο Interlude των Τζόσουα Όλστχοορν και Λευτέρη Καλτσά.
Μια ομάδα παιδιών από το Αφγανιστάν στο Κέντρο Φιλοξενίας Σκαραμαγκά, ζωγραφίζουν τις αναμνήσεις και τις εμπειρίες τους από τον πόλεμο και το ταξίδι τους στο Ζωγραφίζοντας… των Δημήτρη Σταμάτη και Ιωάννας Νεοφύτου.
Τα επεισόδια που συνέβησαν τη σχολική χρονιά 2016-17 στο 1ο Δημοτικό Σχολείο του Ωραιοκάστρου, με αφορμή την ενσωμάτωση των προσφυγόπουλων στα σχολεία, είναι το θέμα του ντοκιμαντέρ Ένα σχολείο ενάντια στον ρατσισμό του Μιχάλη Αγραφιώτη.
Άνθρωποι που έχουν ζήσει ανάμεσα στην Αφρική και την Ελλάδα αφηγούνται τις εμπειρίες τους επάνω σε ζητήματα ταυτότητας και ιθαγένειας, στο Από την Αφρική με αγάπη – Ελληνοαιθιοπικά της Χριστίνας Βάζου.
Ταξιδεύοντας στον κόσμο μέσα από τρία ντοκιμαντέρ
Σε μια πόλη των άκρων, το Ρίο ντε Τζανέιρο, διαδραματίζεται το ντοκιμαντέρ Obscuro Barroco της Ευαγγελίας Κρανιώτη, μιλώντας για την ταυτότητά μας μέσα από το φύλο, το καρναβάλι αλλά και τις πολιτικές διαμάχες.
Το ντοκιμαντέρ Ρωγμές της Δήμητρας Κόφτη εξετάζει τις αλλαγές που υπέστη η πόλη Πέρνικ της Βουλγαρίας. Κάποτε υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά βιομηχανικά κέντρα των Βαλκανίων, πλέον όμως είναι σε παρακμή: ερείπια εργοστασίων, ανεργία, δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.
Μακριά από τον σύγχρονο τρόπο ζωής, οι ιθαγενείς Εμπερά ζουν απομονωμένοι σε μια τροπική περιοχή στον ποταμό Τσάγρες στον Παναμά. Το ντοκιμαντέρ Εμπερά του Ιάσωνα Πιπίνη ζουμάρει στην κοινότητά τους.
Μουσικές διαδρομές και αγαπημένες προσωπικότητες
Με αφορμή την ομώνυμη παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, ο συνθέτης Νίκος Κυπουργός μιλά για την Ειρήνη του Αριστοφάνη και τη δύναμη της μουσικής στο ντοκιμαντέρ Ειρήνη του Αριστοφάνη – Νίκος Κυπουργός (Αρχαίων Δράμα) των Πάνου Παππά και Δέσποινας Χαραλάμπους, όπου εμφανίστηκε.
84 χρόνια μουσικού βίου, μια σπουδαία παρακαταθήκη για την τέχνη και τη ζωή: Ο σπουδαίος έλληνας συνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης (1929-2013) εξομολογείται στην κάμερα για τελευταία φορά, στο ντοκιμαντέρ Νίκος Μαμαγκάκης – Λόγος τελευταίος του Τάκη Σακελλαρίου.
Το έργο της Λένας Πλάτωνος, αυτής της εξέχουσας μορφής της ελληνικής ηλεκτρονικής σκηνής, υπήρξε πάντα επαναστατικό, μπροστά από την εποχή του. Μας το συστήνει από την αρχή το ντοκιμαντέρ λπ του Χρήστου Πέτρου.
Μια παρέα φίλων ξεκινά ένα ταξίδι με σκοπό να ανακαλύψει τον άνθρωπο και μουσικό Νίκο Παπάζογλου. Περπατάνε εκεί όπου ο ίδιος διάβηκε, έζησε, δημιούργησε και αγάπησε στο Εγώ κι ο ίσκιος μου: Ένα ντοκιμαντέρ για τον Νίκο Παπάζογλου των Μιχάλη Αριστείδου και Ιωάννη Γρηγορόπουλου.
Η πορεία του διεθνούς φήμης έλληνα χέβι μέταλ μουσικού και κιθαρίστα Gus G από τη Θεσσαλονίκη, ξετυλίγεται στο ντοκιμαντέρ GUS G.: “Life through Fire” του Θανάση Τσαουσόπουλου, παρέα με τους Firewind, τον Όζι Όζμπορν κ.ά.
Το χθες, το σήμερα και το πολλά υποσχόμενο αύριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής αναδεικνύεται στο ντοκιμαντέρ Εθνική Λυρική Σκηνή: Η ιστορία της όπερας στην Ελλάδα του Κώστα Αυγέρη, μέσα από συγκινητικές αφηγήσεις, ιστορικά στοιχεία και σπάνιο αρχειακό υλικό από παραστάσεις της.
Κωνσταντίνος Βήτα, Παύλος Παυλίδης, Δημήτρης Πουλικάκος, και Θάνος Ανεστόπουλος μεταξύ άλλων, εξιστορούν τις περιπέτειες της ελληνικής εναλλακτικής καλλιτεχνικής σκηνής εν μέσω κρίσης, στο Ζητείται διέξοδος του Σέργιου Βαφειάδη.
Ένα αναλογικό στούντιο στη μέση του πουθενά δημιούργησε ο Ηλίας στο Κιλκίς. Η Σαμπίνε έγινε σύντροφός του στη ζωή και συνοδοιπόρος στο ανατρεπτικό αυτό εγχείρημα, στο Magnetic Fidelity: A Love Story της Ελίνας Βερυκίου.
Πώς γεννιέται η μουσική επί τόπου; Το ντοκιμαντέρ In Situ των Χρύσας Τζελέπη και Άκη Κερσανίδη διαγράφει μια περιπλάνηση στη σύγχρονη αυτοσχεδιαστική μουσική, από τη Θεσσαλονίκη του ’80 ανά την Ελλάδα, αλλά και σε Ιταλία και Γερμανία.
Μια απρόσμενη μουσική σύμπραξη καταγράφει το ντοκιμαντέρ The Invisible Hands των Μαρίνας Γιώτη και Γιώργου Σαλαμέ: το ομώνυμο γκρουπ γεννήθηκε στο Κάιρο λίγο μετά την επανάσταση του 2011, καρπός της συνάντησης του αιρετικού underground μουσικού Άλαν Μπίσοπ και τριών αιγύπτιων μουσικών.
Οι Paranauê, μια μπάντα αφροβραζιλιάνικων κρουστών από τη Θεσσαλονίκη, ξεσηκώνουν τα πλήθη με τις μουσικές τους, διαδίδοντας τις νότες και το πνεύμα της σάμπα-ρέγκε, στο Paranaue: The Documentary του Αναστάση Δαλλή.
Ο κινηματογράφος, οι άνθρωποί του και οι μύθοι του
Το τραπέζι κάτω από τη χαρουπιά στο σπίτι του Νίκου Κούνδουρου στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης αποτελούσε κάθε βράδυ σημείο αναφοράς των φίλων του, όπου συναντούσαν τον σπουδαίο σκηνοθέτη. Στιγμές από αυτές τις συναντήσεις παρακολουθούμε στο ντοκιμαντέρ Συμπόσιο του Ιάσονα Ταβλά.
Μια ενδιαφέρουσα επισκόπηση του ελληνικού σινεμά από τη Βούλα Γεωργακάκου, στα χρόνια της θητείας της (1980-2006) στο τμήμα «Hellas Film» του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου αποτυπώνεται στο Ελληνικός κινηματογράφος: Το πέρασμα σε μιαν άλλη εποχή του Χάρη Ραφτογιάννη.
Στα χνάρια του μεγάλου της έβδομης τέχνης Λουίς Μπουνιουέλ βαδίζει το ντοκιμαντέρ Απαγορευμένη επίσκεψη του Νίκου Θεοδοσίου, κάνοντας ένα οδοιπορικό στην επαρχία Χούρδες της Ισπανίας.
Η πολυβραβευμένη ηθοποιός Σάρλοτ Ράμπλινγκ ανοίγει την ψυχή της στον Θανάση Λάλα και μιλά με θάρρος για τη ζωή και το θάνατο, το σινεμά και τον έρωτα, στο ντοκιμαντέρ Σάρλοτ Ράμπλινγκ – Τετράδια, Θανάσης Λάλας της Μαρίας Γιαννούλη.
Θεατρικά ταξίδια από την Ελλάδα ως τη Βραζιλία
Με αφορμή τα 400 χρόνια από τον θάνατο του Σαίξπηρ, το 2016 πραγματοποιήθηκε στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης μια πρωτότυπη ολονυχτία: ηθοποιοί, σκηνοθέτες, τραγουδοποιοί και κριτικοί παρουσίασαν ένα φεστιβάλ κατάδυσης στο σαιξπηρικό σύμπαν. Όλα όσα συνέβησαν εκείνη τη νύχτα βλέπουμε στο Μια ολονυχτία για τον Σαίξπηρ του Ηλία Γιαννακάκη.
Το ντοκιμαντέρ Δημήτρης Καταλειφός: Ιχνηλάτης του εφήμερου του Μιχάλη Λυκούδη φιλοτεχνεί ένα πορτρέτο του διακεκριμένου ηθοποιού και της καλλιτεχνικής πορείας του. Μιλούν γι’ αυτόν οι Λάκης Παπαστάθης, Λουκία Μιχαλοπούλου και Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου, μεταξύ άλλων.
Από την καρδιά μιας βραζιλιάνικης φαβέλας έως το Άγαλμα του Χριστού Λυτρωτή στο Ρίο ντε Τζανέιρο, το θέατρο ανοίγει τα φτερά μιας ομάδας παιδιών που ξεπερνούν τους φόβους τους και τις ακραίες αντιφάσεις της πόλης, στο Ευτυχισμένοι πρίγκιπες του Πάνου Δεληγιάννη.
Κορυφαίοι λογοτέχνες, αγαπημένα έργα
Στο ντοκιμαντέρ Κωστής Παπαγιώργης, ο πιο γλυκός μισάνθρωπος της Ελένης Αλεξανδράκη, η σκηνοθέτιδα παραδίδει ένα πορτρέτο του φίλου της, δοκιμιογράφου Κωστή Παπαγιώργη, συνθέτοντας το παζλ της προσωπικότητάς του, λόγια με δικά του και ανθρώπων που τον γνώρισαν.
Ένα βράδυ του Οκτώβρη του 1967, στις τρεις το ξημέρωμα, το κουδούνι στο σπίτι του Περικλή Κοροβέση χτύπησε. Ακολούθησε μια πολύμηνη σειρά φυλακίσεων και βασανιστηρίων. Ο συγγραφέας επιχειρεί να καταγράψει την εμπειρία του στο ντοκιμαντέρ Η μέθοδος του Χάρη Γιουλάτου.
Εσωστρεφής, ζώντας μακριά απ’ το φως της δημοσιότητας, ο συγγραφέας Παντελής Καλιότσος (1925 - 2016) μιλά σε αυτή την σπάνια συνέντευξή του για το έργο του και την ηθική της δημιουργίας, στο ντοκιμαντέρ Παντελής Καλιότσος: Στο εργαστήρι του μυθιστοριογράφου της Μαρίας Ντούζα.
Αφιερωμένο στον Νίκο Καζαντζάκη, τον σπουδαίο συγγραφέα και στοχαστή, είναι το ντοκιμαντέρ Πάνω απ’ όλα το έργο της Τάνιας Χατζηγεωργίου, το οποίο μιλά μέσα από διάφορες μαρτυρίες και τοποθετήσεις για τις πτυχές της ζωής και του έργου του, για την αλήθεια της προσωπικής του πορείας.
Δυο ντοκιμαντέρ για την γλυπτική
Περιπλανήσεις στην τέχνη και την ζωή της γλύπτριας Αλεξάνδρας Αθανασιάδη. Θραύσματα από σκέψεις και μνήμες, ένα παιχνίδι λέξεων και μια παλιά φιλία, αποτυπώνονται στο ντοκιμαντέρ Θραύσματα της Μαριάννας Οικονόμου.
Ο γερμανός γλύπτης Ίνγκμπερτ Μπρουνκ έκανε τη Νάξο πατρίδα του γιατί αγάπησε το μάρμαρό της, το οποίο θεωρεί ζωντανό οργανισμό. Με την τέχνη του μας προσκαλεί να το βιώσουμε, στο Πατρίδα από μάρμαρο του Μένιου Καραγιάννη.
(δ.τ.)
