Το ελληνικό ντοκιμαντέρ έχει πρωταγωνιστική θέση στο πρόγραμμα του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Έπειτα από ρεκόρ αριθμό καταθέσεων (που έφτασαν τις 132), θα προβληθούν 31 μικρού μήκους και 50 μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ. Φέτος το Φεστιβάλ εισάγει δύο νέα τμήματα με τίτλο «Πλατφόρμα» και «Από την οθόνη στην Οθόνη» που αποτελούν τη μετεξέλιξη του τμήματος «Ελληνικό Πανόραμα», με στόχο να αναδείξει ακόμη περισσότερο τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ελληνικών ταινιών. Εκτός από αυτές τις νέες ενότητες, τα ελληνικά φιλμ θα προβληθούν επίσης στο διεθνές πρόγραμμα και το Διεθνές Διαγωνιστικό.
Το 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα αφιερώσει και μια ειδική προβολή ντοκιμαντέρ στη μνήμη του πρόσφατα χαμένου κινηματογραφιστή Γιώργου Καρυπίδη.
Τα ελληνικά ντοκιμαντέρ του 21ου ΦΝΘ με βάση τα θέματα που πραγματεύονται είναι:

Στο όνομα της αλληλεγγύης και της προσφοράς

Όταν φυσάει νοτιάς της Καλλιόπης Λεγάκη: Μια καταγραφή της διαδρομής των θεραπευτών των κινητών μονάδων ψυχοθεραπείας του ΕΠΑΨΥ στα ελληνικά νησιά. Σε τόπους δύσβατους, μακριά απ’ τα αστικά κέντρα, η συνάντηση αυτών των ειδικών με όσους ανθρώπους βιώνουν καθημερινά τον ψυχικό πόνο, γίνεται έργο ζωής.

Σχεδία του Λευτέρη Φυλακτού: Ζουν ανάμεσά µας; Ή ζούμε ανάμεσά τους; Είναι οι κόσμοι µας τόσο µακρινοί; Ένα επεισόδιο του «Close Up» -της εβδομαδιαίας σειράς δημιουργικών ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ- που σκιαγραφεί το πορτρέτο των άστεγων συμπολιτών μας μέσα από το κοινωνικό έργο του περιοδικού δρόμου «Σχεδία».

Η στιγμή σου στη ζωή μου της Χαράς Φράγκου: Η εθελοντική οργάνωση ΓΑΙΑ στον Άγιο Νικόλαο Δυτικής Μάνης, χωρίς καμία κρατική οικονομική στήριξη, εκφράζει σταθερά την αλληλεγγύη ελλήνων και αλλοδαπών εδώ και δέκα χρόνια, προστατεύοντας την τοπική κοινωνία. Οι μέρες τους, είναι μέρες προσφοράς.

Βίος... Ο άλλος δρόμος των Δημήτρη Παπαδόπουλου & Ιωάννη Κολαξίζη: Από το 2013, ο μη κερδοσκοπικός Κοινωνικός Καταναλωτικός Συνεταιρισμός 'Βίος Coop' προσφέρει τοπικά προϊόντα χωρίς μεσάζοντες στην Θεσσαλονίκη. Λειτουργεί με βάση τις αρχές της άμεσης δημοκρατίας, της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.

Ακούς τη φωνή σου του Στάθη Βασιλειάδη: Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πειράματα στα ερτζιανά είναι το «Ραδιόφωνο των Εθελοντών» FM100.6 που λειτουργεί αποκλειστικά σε εθελοντική βάση. Ένα πρότζεκτ που επιβιώνει εδώ και οκτώ χρόνια μέσα στην κρίση και αποτελεί μια εναλλακτική φωνή της Θεσσαλονίκης.

Άνθρωποι του Παναγιώτη Αθηναίου: Με αφορμή τις ομάδες αλληλεγγύης και τις δράσεις τους, η ταινία θέτει και απαντά ερωτήματα σχετικά με το τι σημαίνει άνθρωπος, πώς ζει και κυρίως πώς πράττει. Και βέβαια, τι μπορεί να κάνει για τους συνανθρώπους του, γνωστούς αλλά και άγνωστους.  
 

Περιβάλλον

Ο Ηρακλής, ο Αχελώος και η Μεσοχώρα του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου: Στις όχθες του ποταμού Αχελώου, το χωριό Μεσοχώρα καθώς και το πατρικό σπίτι του σκηνοθέτη, βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω της τεχνητής λίμνης που θα δημιουργηθεί με την εκτροπή του ποταμού. Ένα χωριό σε ομηρία κι ένας αγώνας χωρίς τέλος.

Τέταρτος τοίχος του Δημήτρη Γκότση: Η χρόνια αφαίμαξη των φυσικών πόρων έχει οδυνηρές συνέπειες για τον άνθρωπο. Φυσικές καταστροφές, εμφύλιες συγκρούσεις, εξαθλίωση και προσφυγική κρίση είναι επακόλουθα της συνεχούς περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Άνθρωποι που τα βιώνουν από πρώτο χέρι μιλούν στην κάμερα.

Μια απλή ζωή των Μυρτώς Παπαδογεωργού & Robert Harding Pittman: Η Γιούλα ζει μια απλή ζωή στον ελαιώνα της, στα ελληνικά παράλια. Όταν ένα θέρετρο γκολφ για εύπορους ξένους απειλεί να ανατρέψει τον κόσμο της, εκείνη αντιστέκεται, παρά την κρίση και την πίεση της ανάπτυξης. Το μόνο που θέλει η Γιούλα είναι μια απλή ζωή.

Δεν θα πουλήσουμε το μέλλον μας της Νίκης Βελισσαροπούλου: Δύο έφηβες αποφασίζουν με αθωότητα και δυναμισμό να αγωνιστούν για το μέλλον τους στην Χαλκιδική, η οποία απειλείται με ραγδαία περιβαλλοντική καταστροφή από την κατασκευή ενός μεταλλείου ανοιχτής εξόρυξης χρυσού.

 Ιστορίες που καθηλώνουν

Μέχρι τη θάλασσα του Μάρκου Γκαστίν: Στην κλινική Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης  του ΚΑΤ νοσηλεύονται θύματα τροχαίων, εργατικών ή άλλων ατυχημάτων. Με τη βοήθεια του προσωπικού του νοσοκομείου, της οικογένειάς τους αλλά και άλλων ασθενών, παλεύουν να επανακτήσουν τις λειτουργίες τους.

Ζώνες και περάσματα της Ηρώς Σιαφλιάκη: Αθήνα, Πέραμα, Θεσσαλονίκη, Σκουριές... Εικόνες της εργασίας και της ανεργίας σήμερα. Στιγμιότυπα ρήξης με ό,τι θεωρούσαμε πως όριζε τον κόσμο της εργασίας. Κι όμως, ορισμένοι άνθρωποι ακόμη αγωνίζονται σθεναρά.

Σολωμός της Βίκυς Αρβελάκη: Ο Σολωμός εργαζόταν ως πλανόδιος λαχειοπώλης στα Χανιά, μέχρι που έχασε τη δουλειά του. Με καταγωγή από την Κύπρο, μιλά 4 γλώσσες, απευθύνεται συνήθως στον πληθυντικό και όσο διακριτικά παρατηρεί τους άλλους άστεγους τόσο αδιάκριτα παρατηρεί τ' αστέρια κάθε βράδυ.

Ήσυχη ζωή του Τάσου Γιαπουτζή: Η καθημερινότητα στην Καβάλα. Η γηραιή τοπική κοινότητα σε αντιπαραβολή με νεαρούς περαστικούς που κατέληξαν εκεί λόγω κάποιου μακρινού πολέμου. Σιωπηλά αναλογιζόμενοι το παρελθόν και υπομονετικά περιμένοντας το μέλλον, όλοι τους ζουν μια φυσιολογική -φαινομενικά ήσυχη- ζωή.

Ίρβινγκ Παρκ του Παναγιώτη Ευαγγελίδη: Η ιστορία τεσσάρων γκέι αντρών, ηλικίας μεταξύ 60 και 70 ετών, που ζουν ως Κύριοι και Σκλάβοι στο σημερινό Σικάγο. Μια αλλιώτικη οικογένεια που βασίζεται στην ελεύθερη επιλογή και την συναίνεση, στην απώλεια της προσωπικής ελευθερίας προς χάριν της επιθυμίας του Άλλου.

Το ξεχασμένο παρελθόν του Ανδρέα Χατζηπατέρα: Ο Σόλομον Τζάξον-Σμιθ είναι πολιτικός πρόσφυγας και υπάλληλος καταστήματος στις ΗΠΑ. Ο πατέρας του ήταν ηγέτης της Σιέρα Λεόνε. Η ταινία αφηγείται την πολυτάραχη ζωή του από την ελίτ της Αφρικής στους δρόμους της Νέας Υόρκης.

The Gospel of Michiel του Θανάση Καφετζή: Ένας φιλόδοξος ολλανδός αρχιτέκτονας ξεκινά ένα πρότζεκτ στέγασης σε μια αγροτική κοινότητα της Κένυας, βασισμένο στις αρχές ενός βιβλίου που γράφει για σχεδόν επτά χρόνια. Η ταινία ακολουθεί το πείραμά του, όπου θεωρία και πράξη αναμετριούνται σε καθημερινή βάση.

Άκρα της Δήμητρας Μπαμπαδήμα: Ένας άνθρωπος πέφτει στη θάλασσα για να διανύσει 140 χιλιόμετρα κολυμπώντας. Όνειρό του, να μπει το ακριτικό Καστελόριζο, το ανατολικότερο νησί της Ευρώπης, ξανά στον ελληνικό χάρτη. Ένα συναρπαστικό ταξίδι που ακροβατεί διαρκώς ανάμεσα στην επιτυχία και την αποτυχία.

Τα βαπόρια της θείας Νέλλης της Νατάσσας Ιατροπούλου: Η θεία Νέλλη και η θάλασσα. Η αγάπη της για τα καράβια και για το ταξίδι. «Μα ό,τι και αν σπούδαζα, πάλι κάτι θα ‘φτιαχνα με τα χέρια μου. Είναι στη φύση μου», λέει, σκαρώνοντας άλλο ένα χειροποίητο καράβι.

Τα καναρίνια του Γιώργου Κυβερνήτη: Η Πετρίνα και ο Στάθης ήταν ερωτευμένοι από μικροί, όμως οι δρόμοι τους χώρισαν. Έφτιαξαν τις δικές τους οικογένειες και χρόνια μετά, όταν πια έμειναν μόνοι, συναντήθηκαν ξανά και παντρεύτηκαν για να γεράσουν μαζί. Σήμερα, 85 χρονών, ζουν σε ένα σπίτι στη Σύρο μαζί με τα καναρίνια τους.

Ανθούλα του Γιάννη Μισουρίδη: Σε ένα εγκαταλελειμμένο χωριό των Κυκλάδων, μια ανθρώπινη ιστορία είναι γραμμένη πάνω στις πέτρες. Μηνύματα για την Ανθούλα, σκαλισμένα με αγάπη από ένα ξεχωριστό πρόσωπο που την σκέφτεται έντονα.

Ξεχωριστές προσωπικότητες

Αναζητώντας τον Καζαντζάκη του Αλέξανδρου Σκούρα: Μέσα από ένα τολμηρό και γεμάτο σεβασμό ντοκιμαντέρ, αποκαλύπτεται η προσωπικότητα και το έργο του κορυφαίου συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη, το οποίο όρισε όχι μόνο την εποχή του, αλλά και πολλά πέρα απ’ αυτήν.

Φίλιπ Ροθ - Τετράδια της Μαρίας Γιαννούλη: Ο σπουδαίος συγγραφέας Φίλιπ Ροθ άνοιξε την ψυχή του στον Θανάση Λάλα και μίλησε με ειλικρίνεια και αυτοσαρκασμό για τα παιδικά του χρόνια, τη συγγραφή, τη φιλία, τον έρωτα και το θάνατο. Μια σπάνια συνέντευξη-εξομολόγηση που γοητεύει.

Η Μαρία Πολυδούρη στο Παρίσι του Μεσοπολέμου του Κωστή Νταντινάκη: Η αντισυμβατική ποιήτρια και πεζογράφος Μαρία Πολυδούρη (1902-1930) δραπέτευσε το 1926 από τη μικρόψυχη κοινωνία της Αθήνας και κατέφυγε στο Παρίσι για ν' ανταμώσει τη μοίρα της. Αυτό είναι το χρονικό μιας επώδυνης αναζήτησης.

Άγγελος Κατακουζηνός: Στη Λεγεώνα της τιμής του Βίκτωρα Δήμα: Πρωτοπόρος νευροψυχίατρος, ακαδημαϊκός και μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών, ο Άγγελος Κατακουζηνός άφησε σημαντικό, αλλά άγνωστο έργο στον τομέα του. Και μαζί, έγινε αναπόσπαστο μέρος της πνευματικής δραστηριότητας της «γενιάς του ‘30».

Φιλοθέη, η Αγία των Αθηνών της Μαρίας Χατζημιχάλη-Παπαλιού: Στην Τουρκοκρατία, μια γυναίκα ελευθερώνει κόσμο από τα σκλαβοπάζαρα, ιδρύει το πρώτο σχολείο γυναικών στην Ελλάδα και την Ευρώπη, χτίζει νοσοκομείο όπου νοσηλεύονται δωρεάν Έλληνες, Τούρκοι και Φράγκοι. Πεθαίνει μαρτυρικά το 1589. Αυτή είναι η αγία Φιλοθέη των Αθηνών.

Πίσω από τον τοίχο της Νεφέλης Σαρρή: Αφιερωμένη στον έλληνα σκηνοθέτη, χορογράφο, περφόρμερ και εικαστικό Δημήτρη Παπαϊωάννου, η ταινία παρακολουθεί την προετοιμασία του μυστηριώδους έργου του «Still Life», και μαζί διερευνά το όραμα, τη φιλοσοφία και την καθημερινότητα του διακεκριμένου καλλιτέχνη.

Make / Believe του Κωνσταντίνου Μενελάου: Πορτρέτο του Matthew Zorpas, αφοσιωμένου fashion influencer και ενός από τους πιο μοντέρνους εκπροσώπους της παγκόσμιας μόδας. Ποιος είναι ο άνθρωπος πίσω από το Instagram feed; Και ποια η α(να)λήθεια των social media και των πρεσβευτών της;

Ευγένιος του Γιάννη Νικολάου: Τρεις γενιές παλαίμαχων ποδοσφαιριστών από διάφορα μέρη της Ελλάδας και του κόσμου συγκεντρώθηκαν για δυο μέρες στο Ηράκλειο της Κρήτης για να αποτίσουν έναν ιδιότυπο φόρο τιμής στον Ευγένιο Γκέραρντ, με αυτό που ξέρουν καλύτερα να κάνουv: να παίζουν ποδόσφαιρο.

Ο Ξανθός Μάγος, όταν το show τελειώσει του Κωστή Ασικέλη: Χαρακτηρίστηκε ως ο «Έλληνας David Copperfield», μεγάλωσε σε ένα χωριό των Γρεβενών και αποφάσισε από μικρός ότι θα γίνει μάγος. Μεσουράνησε στις δεκαετίες 1980-1990 και γύρισε τον κόσμο παρουσιάζοντας τα ακραία σόου μαγείας του. Σήμερα ο περιβόητος «Ξανθός Μάγος» ζει στη Χαλκιδική με τη γυναίκα και τα λιοντάρια του.

 Άρωμα γυναίκας

Οι Κατίνες μου της Βίλμας Μενίκη: Η ιστορία της Αυτόνομης Ομάδας Γυναικών Θεσσαλονίκης, που έδρασε μεταξύ 1985-1995. Φεμινιστικό περιοδικό, SOS γραμμή για κακοποιημένες γυναίκες, φεστιβάλ γυναικών, πορείες και εκδηλώσεις. Τι άλλαξε τότε και τώρα; Πώς προμηνύεται το μέλλον για τις γυναίκες;

Αμυγδαλιά της Χριστίνας Φοίβη: Πέντε γυναίκες μοιράζονται προσωπικές εμπειρίες για το τι σημαίνει να νιώθεις «ξένος» σε μια χώρα που θυμίζει μεσογειακή καρτ ποστάλ. Σε διαρκή διαπραγμάτευση με την έννοια της «ελληνικότητας», προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τις ταυτότητές τους στη σύγχρονη Ελλάδα.

Αγία Νοσταλγία του Ξενοφώντα Αγγελόπουλου: Ένα ταξίδι στο χώρο, το χρόνο, τη μνήμη και τη νοσταλγία μιας νεαρής ελληνίδας μετανάστριας στην Αμερική τη δεκαετία του ’80. Αφορμή, η αλληλογραφία με τους γονείς της, που βρέθηκε πεταμένη στους παράδρομους του Πειραιά πέρυσι το καλοκαίρι.

Portraits του Χρήστου Πυθαρά: Δεκαεννέα διαφορετικές μεταξύ τους γυναίκες απαντούν σε προσωπικές ερωτήσεις χωρίς τη χρήση του λόγου. Η γυναίκα ως σύντροφος, φίλη, ερωμένη, κόρη, μάνα, με τη δύναμη του βλέμματος να ερμηνεύει τη σκέψη σε μια ειλικρινή ματιά στην εκφραστικότητα πέρα από τις λέξεις.

Ρίτα του Γιώργου Δανόπουλου: Η Ρίτα, μια παλιάς κοπής ιερόδουλη της Αθήνας, μιλά για τα γεγονότα και τις πτυχές του χαρακτήρα της που καθόρισαν την ζωή της. Μέσα από εικόνες και αφηγήσεις, αποκαλύπτει τον σκληρό κόσμο των πορνείων της Αθήνας.

Ρίζες των Ελίζας Σορόγκα & Αίγλης Δράκου: Ηλικιωμένες γυναίκες της επαρχίας αφηγούνται «εσωτερικούς διάλογους» και ιστορίες από το παρελθόν, στιχάκια καρδιάς και τραγούδια που αγάπησαν. Είναι οι τελευταίοι εν ζωή φορείς μνήμης των τόπων αυτών.

Γιούμπι της Τζούλιας Σπυροπούλου: Μετά την απόπειρα δολοφονίας της από τον πατέρα της όταν ήταν μόλις 17 χρόνων, η Ασπασία, με τη βοήθεια της μητέρας της, παλεύει για την επιβίωσή της. Αγωνίζεται με θάρρος να ξεπεράσει τα καθημερινά εμπόδια που της προκαλεί η 99% αναπηρία της.

Birth Days της Δανάης Στυλιανού: Σε μια χώρα όπου τα επίπεδα των καισαρικών τομών ξεπερνούν κατά τέσσερις φορές το όριο που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μια μητέρα θα κάνει το δικό της ταξίδι για να ανακτήσει εμπιστοσύνη στο σώμα της, αλλά και στο σύστημα παροχής μαιευτικής φροντίδας.

Πολιτική

Make the Economy Scream του Άρη Χατζηστεφάνου: Ένας έλληνας δημοσιογράφος ταξιδεύει στη Βενεζουέλα. Με συνεχείς διαδρομές από τις παραγκουπόλεις της μέχρι τα σύνορα της Κολομβίας και πίσω στην Ευρώπη, ανακαλύπτει μια άλλη πραγματικότητα από αυτή που περιγράφουν τα ελληνικά και τα διεθνή ΜΜΕ.  

Sugartown – για μια χούφτα ψήφους του Κίμωνα Τσακίρη: Ο έκπτωτος Δήμαρχος Ζαχάρως Πανταζής Χρονόπουλος καταφέρνει μια εβδομάδα πριν τις εκλογές να του επιτραπεί να θέσει ξανά υποψηφιότητα για το ανώτατο αξίωμα της πόλης. Στόχος, να παραμείνει 12 χρόνια απόλυτος άρχοντας της περιοχής.

Ανεξίτηλες μνήμες

Η Ανατολή έδυσε του Αλέξανδρου Παπαηλιού: Ο ομφάλιος λώρος Ελλάδας - Μικράς Ασίας κόπηκε μέσα σε μια στιγμή, αφήνοντας πίσω βασανιστικά πώς, πότε και γιατί. Η τραγωδία αποτυπώνεται μέσα από το λόγο και τα συναισθήματα ενός πολεμικού ανταποκριτή, δημοσιογράφου και ποιητή.

ΜΑΤΑΡΟΑ. Το ταξίδι συνεχίζεται… του Ανδρέα Σιαδήμα: Το Δεκέμβριο του 1945, 150 έλληνες φοιτητές επιβιβάζονται στο πλοίο Ματαρόα με προορισμό το Παρίσι. Η έξοδός τους από τη φλεγόμενη Ελλάδα σημάδεψε τις πνευματικές και καλλιτεχνικές εξελίξεις της μεταπολεμικής Ευρώπης, σε ένα ταξίδι που εξακολουθεί να εμπνέει.

Λεηλασία δίχως τέλος του Άγγελου Αμπάζογλου: Υπό το πρίσμα της στυγνής κερδοφορίας και τα σημάδια που αυτή αφήνει στις κοινωνίες, η ταινία διαπερνά τα γεγονότα της ελληνικής και διεθνής ιστορίας από το Κραχ του 1929 μέχρι σήμερα.

Τα ρόδα, τα τριαντάφυλλα (το μπλόκο της Καλαμαριάς) του Μιχάλη Αγραφιώτη: Στις 13 Αυγούστου 1944, Έλληνες συνεργάτες των Ναζί εισέβαλαν στην Καλαμαριά με μια λίστα υποψηφίων θυμάτων. Μέχρι το μεσημέρι είχαν δολοφονήσει 11 άτομα. Μετά όμως από ένα γλέντι, μέθυσαν και αποχώρησαν χωρίς να ολοκληρώσουν τη λίστα.

Από τον Τρόμο στην Αντίσταση – Ναζιστικό Στρατόπεδο Παύλου Μελά Θεσσαλονίκη 1941-1944 του Γιώργου Κεραμιδιώτη: Μέσα από συζητήσεις με νέους από τη Γερμανία και την Ελλάδα για το τότε και για το τώρα, η ταινία ανατρέχει στα γεγονότα που συνέβησαν στο Ναζιστικό Στρατόπεδο Παύλου Μελά-Θεσσαλονίκης, την Βόρεια Ελλάδα, αλλά και τη ναζιστική Γερμανία την περίοδο 1941-44.

Ίχνη του Θάνου Τσάντα: Ξετυλίγοντας το νήμα της βασανιστικής ιστορίας των αγνοουμένων της εισβολής στην Κύπρο, δίπλα στα ανθρώπινα δράματα και τους αγνοούμενους, οι κλεμμένοι αρχαιολογικοί θησαυροί του νησιού γίνονται ακόμη μια κατάθεση αδικίας, αυτή τη φορά σιωπηρής.

Η μπάντα του Νίκου Ασλανίδη: Ο Γιάννης Παπαδόπουλος, μέλος της μπάντας του Δήμου Κερασούντας την περίοδο της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ήταν ο μοναδικός επιζών από τα μέλη της – 13 Έλληνες και τρεις Τούρκους. Αυτή είναι η ιστορία του, γεμάτη από μνήμες και μουσικές.

Η ιστορία του Λαϊκού Σανατορίου Ασβεστοχωρίου του Ανδρέα Τσατσάια: Η θεατρική παράσταση «Ούτε μια αναπνοή χαμένη» αφηγείται τη ζωή στο Λαϊκό Σανατόριο Ασβεστοχωρίου από το 1920 μέχρι το 1960, όπου χιλιάδες φυματικοί νοσηλεύτηκαν και χιλιάδες πέθαναν χωρίς να τους αναζητήσει κανείς.

Εικόνες από Ελλάδα

Σέριφος: Η Σιδηρά νήσος του Γιώργου Ζωίλη: Ένα πορτρέτο της Σερίφου μέσα από την ιστορία των μεταλλείων της και την αιματηρή απεργία των μεταλλωρύχων το 1916, μια από τις πρώτες απεργίες στη χώρα. Σήμερα, το νησί μοιάζει σαν να έχει χάσει τον προσανατολισμό του, σαν να δυσκολεύεται να κοιτάξει προς το μέλλον.

Crete Arising του Κωνσταντίνου Παπανικολάου: Κάθε χρόνο, η Κρήτη φιγουράρει ανάμεσα στους καλύτερους προορισμούς διακοπών παγκοσμίως. Ανησυχώντας ότι η μεγαλοβιομηχανία του τουρισμού αλλάζει τον κρητικό πολιτισμό, μια ομάδα ορειβατών ξεκινά να διοργανώσει τον πρώτο αγώνα ορειβατικού σκι στο νησί.

Απολιθώματα του Πάνου Αρβανιτάκη: Οι δραστηριότητες της ΔΕΗ στην περιοχή της Εορδαίας μεταλλάσσουν ένα τόπο που μοιάζει «ξένος», ανοίκειος. Μια αέναη διαδικασία που δεν σταματάει ποτέ. Άνθρωποι και μηχανές στήνουν ένα σκηνικό δυσοίωνου μέλλοντος. Ο μόχθος και η ελπίδα διαφυγής εξανθρωπίζουν αυτό τον τόπο.

Στα Αρβανίτικα της Κατερίνας Κλαρκ: Η ταινία επιχειρεί να αποθανατίσει μια γλώσσα που χάνεται και να ανακαλύψει ποιοι είναι οι Αρβανίτες και ποιο ρόλο έχουν παίξει στην νεοελληνική ιστορία. Σ’ ένα αρβανιτοχώρι, τα Βίλλια, παρακολουθεί γυναίκες δυναμικές, με ιδιαίτερο χιούμορ – τα λεγόμενα και «αρβανίτικα κεφάλια».

 Εκλεκτές γεύσεις

Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες της Μαριάννας Οικονόμου: Ενώ στο Θεσσαλικό κάμπο η γεωργία αργοπεθαίνει, ένα μικρό χωριό αντιστέκεται. Εκεί, δύο νέοι αγρότες και πέντε γυναίκες ξεκινούν να καλλιεργούν παλιούς σπόρους ντομάτας, σιγά σιγά μπαίνουν στην παγκόσμια αγορά και κρατούν το χωριό τους ζωντανό.

In Vino Veritas - Η ιστορία του ελληνικού κρασιού του Κωνσταντίνου Τσεκλένη: Ο ελληνικός αμπελώνας, ο τρύγος και οι καλύτερες ελληνικές ποικιλίες χαρτογραφούν τη δυναμική του ελληνικού κρασιού στον παγκόσμιο οινικό χάρτη. Ένα επεισόδιο από σειρά ντοκιμαντέρ για την ιστορία του κρασιού από την Αρχαία Ελλάδα ως σήμερα.

Βάλσαμο της Ελιάνας Αμπραβανέλ: Η Λέσχη Γαστρονομίας Μυκόνου, μια ασυνήθιστη «οικογένεια» από βραβευμένους σεφ, περιπετειώδεις καλοφαγάδες και νοικοκυρές της παλιάς σχολής, διεισδύει στα άδυτα ενός δημόσιου νοσοκομείου και φέρνει τα πάνω κάτω.

Πρόσφυγες

Άνοιξη του Νικόλαου Ζιώγα: Δύο νεαρές λεσβίες από την Συρία αφήνουν πίσω τους οικογένεια, σπίτι και πόλεμο. Φτάνουν στην Ελλάδα όπου ξεκινούν μια νέα ζωή. Απλά θέλουν να ζήσουν ελεύθερα, σε αρμονία τόσο με τον εξωτερικό κόσμο όσο και με την εσωτερική τους φύση.

Ovil and Usman του Δημήτρη Γέρου: Ένα ζευγάρι γκέι Μουσουλμάνων εγκαταλείπουν την Ασία προς τον «Παράδεισο της Δύσης». Ακολουθώντας το καραβάνι των προσφύγων, θα καταλήξουν στο διαβόητο καταυλισμό της Μόριας στη Λέσβο, όπου ο «Παράδεισος» θα τους δείξει το άσχημο πρόσωπό του.

ΚΕΘΕΑ MOSAIC: 15 χρόνια ψηφιδωτό συναισθημάτων του Γιάννη Ξηρουχάκη: Η πορεία του προγράμματος ΚΕΘΕΑ MOSAIC του ΚΕΘΕΑ στα 15 χρόνια λειτουργίας του. Μέσα από αφηγήσεις προσωπικού, εθελοντών και μελών, καθώς και μέσα από τις δράσεις του, αποτυπώνεται ο κόσμος της απεξάρτησης των μεταναστών-προσφύγων.

The Fig House του Πίτζι Καμπούρογλου: Δέκα άτομα διαφορετικών εθνικοτήτων, πρόσφυγες και ακτιβιστές, παραμένουν σε μια κατάληψη στην Θεσσαλονίκη με το όνειρο της διαφυγής στη Γερμανία μέσω των Βαλκανίων, αντιμετωπίζοντας  καθημερινές αναποδιές και κινδύνους.

Ο Αντιφασιστικός αγώνας στη Μέση Ανατολή του Λεωνίδα Βαρδαρού: 1941. Από την κατεχόμενη Ελλάδα, πρόσφυγες περνούν προς τα τουρκικά παράλια κι από εκεί για Κύπρο, Αίγυπτο, Συρία. Οι γυναίκες με τα παιδιά και τους ηλικιωμένους στους καταυλισμούς. Οι άντρες, στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις της Μέσης Ανατολής.

Μουσικές διαδρομές

Τη λύρα μου έδωσαν ποντιακή του Άγγελου Κοβότσου: Ο Μιχάλης Καλιοντζίδης, κορυφαίος δεξιοτέχνης της ποντιακής λύρας, έχει αφιερώσει τη ζωή του στον «κεμεντζέ», όπως αποκαλείται στα ποντιακά η λύρα. Ένα μουσικό όργανο-σημείο αναφοράς για την ποντιακή ταυτότητα και τη συλλογική μνήμη.

Ταξίδι στον κόσμο με ένα ούτι του Ιωάννη Ρεμούνδου: Η τριαντάχρονη μουσική πορεία του ουτίστα Κυριάκου Καλαϊτζίδη από το Σιάτλ μέχρι το Σίδνεϊ και από τη Σαγκάη μέχρι το Μεξικό, σε μεγάλα φεστιβάλ και μουσικές σκηνές του κόσμου. Μια περιπλάνηση στις νότες της ζωής και της καριέρας του.

Τα 4 επίπεδα της ύπαρξης της Ηλιάνας Δανέζη: Ο Χρήστος, ο Νίκος, ο Θανάσης και ο Μαρίνος ήταν το ροκ συγκρότημα «Τα 4 Επίπεδα της Ύπαρξης». Ξανασμίγουν, τρεις πλέον, μετά από 40 χρόνια. Αφορμή, ο ένας και μοναδικός δίσκος τους που από τα δισκοπωλεία της Αθήνας βρέθηκε στα χέρια και τα αυτιά των Kanye West και Jay Z.

Diamonds in the Night Sky του Μελέτη Μοίρα: Πώς ένας ραδιοφωνικός σταθμός άλλαξε τον πολιτιστικό ιστό μιας πόλης στα 90s; Αυτή είναι η ιστορία του Jazz Fm της Αθήνας, ενός πρωτοποριακού εγχειρήματος για τα τότε δεδομένα του ελληνικού ραδιοφώνου.

Γιώργος Χριστιανάκης - Μια διακριτική μουσική παρουσία της Τζίνας Γεωργιάδου: Στη Θεσσαλονίκη, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η εφηβική ανία κι ένα αθώο ψέμα ήταν η αφορμή για τις μουσικές αναζητήσεις του Γιώργου Χριστιανάκη. Από τότε, δημιουργεί ασταμάτητα, παίρνοντας ερεθίσματα από ανθρώπους, κείμενα κι εικόνες.

Music for Ordinary Life Machines του Νίκου Χαντζή: Ο underground synth ήχος στην Ελλάδα μέσα από ιστορίες συγκροτημάτων όπως οι Χωρίς Περιδέραιο, ΑΝΤΙ, Human Puppets, Regressverbot, Selofan, Doric κ.ά. Minimal synth, synthpunk και άλλες αναλογικές ιστορίες σε μια ταινία για όσους αγάπησαν τα συνθεσάιζερς.

 Με τη ματιά του καλλιτέχνη

ΓΙΑ ΧΩΡΙΣ ΛΟΓΟΥΣ / Συναντήσεις με τον Γιώργο Μανιάτη του Σταύρου Ψυλλάκη: Ο Γιώργος Μανιάτης (1939-2018), λεγεωνάριος στην Αλγερία στα 18 του, συγγραφέας και μουσικός στη συνέχεια, ορίζει τον εαυτό του ως «δημόσιο κίνδυνο». Η ταινία αναζητά την περιπέτεια της ψυχής του, μιας συνείδησης σε διαρκή εγρήγορση.

Αγόρια & μπαλέτο του Γρηγόρη Βαρδαρινού: Τα αγόρια που φοιτούν στην Ανώτερη Επαγγελματική Σχολή Χορού της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ξεδιπλώνουν τα όνειρά τους, τις δυσκολίες που συνάντησαν, τη σχέση τους με τον εαυτό τους και τους άλλους, ενώ συμφοιτήτριές τους αναλογίζονται τη ζωή στα στούντιο χορού χωρίς αγόρια.

Outer Space Kids του Γιώργου Γκουνέζου: Τα εξωδιαστημικά παιδιά εξερευνούν τούνελ και μετατρέπουν εγκαταλελειμμένα εργοστάσια σε υπαίθριες γκαλερί. Το καλλιτεχνικό τους έργο είναι άγνωστο και καλά κρυμμένο μέσα σε παλιές βιομηχανικές δομές ανά την Ελλάδα. Μια πανκ ιστορία μέσα από τοιχογραφίες μεγάλης κλίμακας.

Οικίες των Λεωνίδα Κωνστανταράκου & Σταύρου Πετρόπουλου: 10 site-specific παραστάσεις συζητούν την τραυματική εμπειρία του αναγκαστικού εκτοπισμού, της βίαιης απώλειας της «οικίας» και της αίσθησης του ανήκειν. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τους δημιουργούς τους ανά την Αθήνα, σε μια αναπάντεχη σύνθεση «κοινών χώρων».

Η Ζωή Εν Τάφω - Making of του Βασίλη Μωυσίδη: Η τηλεοπτική μεταφορά του κλασικού μυθιστορήματος του Στράτη Μυριβήλη είναι μια μεγάλη κινηματογραφική περιπέτεια, μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Μια μεγαλόπνοη παραγωγή της ΕΡΤ, την οποία γράφει και σκηνοθετεί ο Τάσος Ψαρράς.

Έλληνες στο Χόλιγουντ του Νίκου Θεοδοσίου: Έλληνες μετανἀστες, τόσο ηθοποιοί όσο και παραγωγοί, όλοι πρωτοπόροι της έβδομης τέχνης στην Αμερική, μεσουρανούν στην εποχή του βωβού κινηματογράφου. Μια όχι και τόσο γνωστή ιστορία από το παρελθόν που αντανακλάται στο σήμερα.

Βίκτωρ ή τα παιδιά στην εξουσία του Κάρολου Ζωναρά: Η κάμερα καταγράφει την παράσταση «Βίκτωρ ή τα παιδιά στην εξουσία» σε μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη που πρωταγωνιστεί. Έργο-ορόσημο του σουρεαλιστικού κινήματος. Μια ιστορία διαχρονική, για ένα ασυμβίβαστο αγόρι που τινάζει τα πάντα στον αέρα.  

Pangea του Γιάννη Νικολόπουλου: Σε έναν κλειστό χώρο 6x7 μέτρων, 8 ώρες την ημέρα, επί 7 εβδομάδες, μέσα από μια performance μακράς διάρκειας, ο Θοδωρής Τράμπας σκιαγραφεί τη διαδικασία της ένωσης μέσα από την καταστροφή, την ανάγκη για συμφιλίωση με την άλλη πλευρά.

Στη σκιά των βράχων του Χάρη Γιουλάτου: Κάτω από τη σκιά των βράχων κυριαρχεί το φως, η αγάπη και η όρεξη για Τέχνη και Πολιτισμό. Το θέατρο Βράχων του Βύρωνα και του Υμηττού τα χαρίζει απλόχερα σε όλους.

STACO (Street Art Conservators) του Ηλία Δημητρίου: Μια εθελοντική ομάδα με το όνομα St.A.Co (Street Art Conservators) έχει αναλάβει από το 2012 την προστασία των έργων τέχνης του δρόμου. Αναλαμβάνουν δράση για να φροντίσουν τις εικόνες της όλης, αυτές που αντικρίζουμε καθημερινά όλοι μας.

Δοκίμια ζωής & επιστημών

Μία ζωή του Ντίνου Γιώτη: Σπουδαίοι άνθρωποι στο μεταίχμιο της ζωής τους καταθέτουν το πολύτιμο απόσταγμα του βίου τους. Και μαζί, ξετυλίγεται η ζωή ενός παιδιού παράλληλα με τον πλου ενός μικρού ξύλινου καραβιού. Μια αντιστοιχία με την πορεία του ανθρώπου, από τη γέννηση μέχρι το θάνατο.

Το άλογο που είμαι του Μένιου Καραγιάννη: Τι είναι τρέλα, τι χαρακτηρίζει τον τρελό και τι βιώνει ο ίδιος; Μήπως σε όλους μας υπάρχει ένα κομμάτι εκτός λογικής; Οκτώ διαφορετικές προσωπικότητες μιλούν για τη σχέση τους με την τρέλα, ελευθερώνοντας το άλογο που φέρουν μέσα τους.

Φως του Νίκου Κοντιζά: Στο κόσμο των τυφλών, εκεί όπου απουσιάζουν οι εικόνες, το μήνυμά τους εξασθενεί ή εξακολουθεί να κυριαρχεί; Οδηγεί η τυφλότητα στην απόρριψη κοινωνικών στερεοτύπων; Βλέπουν οι τυφλοί τον κόσμο με «άλλα μάτια»; Τι όνειρα βλέπουν και τι όνειρα κάνουν; Μια πραγματεία για το φως και το σκοτάδι.

Science and Orthodoxy around the World του Χρήστου Πανάγου: Εάν αποδεχτούμε ότι Θεός σημαίνει πίστη και ότι επιστήμη σημαίνει γνώση, πού συγκλίνουν αυτά τα δύο; Κι επίσης, τι θα μπορούσε να προσφέρει ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός στο διάλογο μεταξύ επιστήμης και πίστης;

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων – Αφηγήσεις του Νίκου Παπακώστα: Μια περιήγηση στον περίφημο μηχανισμό των Αντικυθήρων, ένα αρχαίο κομπιούτερ του 2ου π.Χ αιώνα που θεωρείται το σπουδαιότερο αρχαιολογικό εύρημα όλων των εποχών.

(δ.τ.)