Μισέλ Δημόπουλος
RAY and LIZ, Richard Billingham
LEAVE NO TRACE, Debra Granik
ROMA, Alfonso Cuaron
GIRL, Lukas Dhont
LA FLOR, Mariano Llimas
THE LOAD, Ognjen Glanovic
LA SOLEDAD, Jaime Rosales
Ο Μισέλ Δημόπουλος είναι κριτικός κινηματογράφου. Υπήρξε αρχισυντάκτης και διευθυντής του θρυλικού περιοδικού “Σύγχρονος Κινηματογράφος”, καλλιτεχνικός διευθυντής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (1991-2004) και προγραμματιστής, μαζί με τον Γιάννη Μπακογιαννόπουλο, της Κινηματογραφικής Λέσχης στην κρατική τηλεόραση. Σήμερα δουλεύει σε εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών, είναι μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής στο Lisbon & Estoril Film Festival και ιδρυτικό μέλος των βραβείων LUX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Θωμάς Λιναράς
1-Κλέφτες καταστημάτων/ Shoplifters / Χιροκάζου Κόρε-έντα/ Hirokazu Kore-eda: εκτός κάθε μορφής συναγωνισμού-ανταγωνισμού, μια από τις πιο άδολες και τρυφερές ταινίες αγνού ουμανισμού, επιπέδου (ούτε λίγο ούτε πολύ) Rossellini. Α, και γιατί είναι ο μόνος επίγονος του Δασκάλου Όζου.
2-Ένας ελέφαντας στέκεται ακίνητος / An Elephant Sitting Still / Χου Μπο/ Hu Bo: ένα καθηλωτικό ταξίδι στην Κόλαση (κι ακόμα παραπέρα) της ανθρώπινης ψυχής.
3-Μην αφήσεις ίχνη / Leave No Trace / Ντέμπρα Γκράνικ/ Debra Granik: ύστερα από 8 χρόνια η πιο σπουδαία ίντι επανέρχεται με μια σπουδαία ταινία, γυρισμένη στα δάση του Όρεγκον, που διαπραγματεύεται την επιθυμία της φυγής και την ανάγκη για ρίζωμα.
4-Ρέι και Λιζ / Ray & Liz /Ρίτσαρντ Μπίλινχαμ /Richard Billingham: φρικαλέες οικογενειακές σχέσεις, ασφυξία μέχρι θανάτου, μια ανθρώπινη συνθήκη στα όρια, αναπαρίστανται με απίστευτη αφηγηματική ακρίβεια και εικαστική αρτιότητα.
5-Αδιαφορώ αν καταγραφούμε στην Ιστορία ως έθνος βαρβάρων/ I do not care if we go down in history as barbarians/ Ράντου Τζούντε/ Radu Jude: στο τέλος του δρώμενου ο κόσμος ενθουσιάζεται και χειροκροτεί την εξόντωση των Εβραίων και η τόσο επίμονη σκηνοθέτις χάνει τη γη κάτω απ’ τα πόδια της. Οξυδερκές και διεισδυτικό πολιτικό και ιστορικό σχόλιο, εξαίρετο δείγμα της ακμάζουσας ρουμανικής κινηματογραφίας.
6-Roma / Αλφόνσο Κουαρόν / Alfonso Cuaron: με συμπαγή χωροχρονικά μπλοκ-σεκάνς (το καθένα κι ένας ολόκληρος κόσμος), ο σκηνοθέτης μας βυθίζει, κυριολεκτικά στη γειτονιά Ρόμα της πόλης του Μεξικού όπου μεγάλωσε, στην δεκαετία του ’70. Ο ήχος των κυμάτων του ωκεανού κουδουνίζει ακόμα στ’ αυτιά μας, χάρις στο πλήρως αναβαθμισμένο ηχητικό σύστημα του «Ολύμπιον».
7-Το φορτίο / The Load/ Όγκνιεν Γκλάβονιτς /Ognjen Glavonic: η υποφωτισμένη χρωματική μονοτονία από το πρώτο ως το τελευταίο πλάνο υπερτονίζει, τον - κρυμμένο στην καρότσα του φορτηγού - ζόφο της ταινίας. Υποβλητικό!
8- Alice Τ. /Ράντου Μουντεάν / Radu Muntean: για την εκπληκτική ερμηνεία (σπάει τα νεύρα στους πάντες) της κοκκινομάλλας Άντρα Γκούτι.
9-Διαβολόψαρο / Manta Ray / Πουτσιπόνγκ Αρουνπένγκ/ Phuttiphong Aroonpheng: γιατί κουβαλά ένα ατόφιο κομμάτι, όχι μονάχα από την αισθητική, αλλά και από το πνεύμα του Απιτσατπόνγκ.
10-Χοσέ / José /Λι Τσενγκ / Li Cheng: στο σταυροδρόμι της σκυλίσιας του ζωής, όπου ο Χοσέ καθοδηγεί τα αυτοκίνητα πού να παρκάρουν για να φάνε οι επιβάτες τους, παίζεται κάθε μέρα το παιχνίδι της επιβίωσης, για το πώς να φτάσεις στην επόμενη μέρα. Όταν ενσκήπτει απαγορευμένος έρωτας τα πράγματα περιπλέκονται και τα πάντα γίνονται αναπόφευκτα. Έξοχη!
11-Καλοκαίρι / Leto/ Κίριλ Σερεμπρένικοφ/ Kirill Serebrennikov: underground ροκ σκηνή στο Λένινγκραντ του ‘80, samizdat συναυλίες σε διαμερίσματα, σε χίπικες παραλίες ή στο Σπίτι του Λαού, με εξαίσιες μουσικές και εκθαμβωτική ασπρόμαυρη φωτογραφία! Summer in the city αλά ρωσικά!
12-Σοφία / Sofia / Μεριέμ Μπενμπαρέκ /Meryem Benn’Barek: γιατί σ’ αυτές τις κοινωνίες του Μαγκρέμπ που μοιάζουν με προσομοιώσεις φυλακών υψίστης ασφαλείας, θύματα δεν είναι μονάχα (κι από πάντα) οι γυναίκες αλλά, ενίοτε, και οι άνδρες. Μια πολύ έξυπνη αναστροφή.
13-Οι θεριστές / The Harvesters/ Ετιέν Καλός / Etienne Kallos: για το πώς μέσω μιας υπαρξιακής απώθησης-μετάθεσης-μεταμόρφωσης του καλού σε κακό, ο ένας γίνεται ο άλλος, με μεγάλη αφηγηματική δεινότητα (και ισχυρή δόση θρησκευτικής ευλάβειας). Με υπέροχα κινηματογραφημένη τη Νότια Αφρικανική ύπαιθρο, η ταινία ήταν μια από τις πιο ολοκληρωμένες του Διαγωνιστικού και αγνοήθηκε παντελώς από τα βραβεία.
14-Προσανατολισμός / The Contest/ Νταν Πίτσα (ή Πίτα-δεν ξέρω) / Dan Pita: τρελή ρουμάνικη ταινία αλά Μπουνιουέλ-Καριέρ, με αντισυμβατικό αφηγηματικό ύφος και σουρεαλιστικό χιούμορ. Κινηματογραφικό εγχειρίδιο για το πώς να μην χαθείς μέσα στο δάσος. Της εποχής Τσαουσέσκου!
15-Ακίνητο ποτάμι / Still River/ Άγγελος Φραντζής / Angelos Frantzis : ριψοκινδυνεύοντας σε τεντωμένο σκοινί ανάμεσα στο ξερό πηγάδι του ορθού λόγου και στο ηφαίστειο της πίστης, της δεισιδαιμονίας, του υπερβατικού στοιχείου και του μυστικισμού της σλαβικής ψυχής, ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί με εικαστική αρτιότητα στην παγωμένη άκρη του κόσμου το τέλος μιας σχέσης. Εξαιρετική η Κάτια Γκουλιώνη σ’ έναν ρόλο ψυχικά και σωματικά δύσκολο.
16-Τα δάκρυα του βουνού /The Mountain Tears / Στελιος Χαραλαμπόπουλος / Stelios Charalampopoulos: μεταφέροντας με κινηματογραφική μαεστρία και οπτική δύναμη τον ιδρυτικό μύθο της Οδύσσειας σε μια σχεδόν αρχαϊκή εποχή, απροσδιόριστη (ασαφώς συγκεκριμένη), σα να είναι εκτός χρόνου (παρά τις 2 χρονολογίες) και σ’ ένα τοπίο στεγνό, κτισμένο πέτρα στη πέτρα, η ταινία πιάνει το πνεύμα του Ομηρικού έργου: μιλά, με τις εικόνες της κυρίως, για την αιώνια, ατέρμονη, αέναη ανθρώπινη περιπλάνηση-περιπέτεια και για την εσωτερική εξορία. Σκηνή ανθολογίας η σπηλιά του Πολύφημου και θαυμάσιοι όλοι οι ερασιτέχνες ηθοποιοί.
17-…λιποτάκτης / …deserter /Γιώργος Κόρρας & Χρήστος Βούπουρας / Yorgos Korras & Christos Voupouras: στο κεντρικό αφιέρωμα του Φεστιβάλ στο ελληνικό queer, έλαμψε το χαμένο, ουσιαστικά άγνωστο μέχρι και σήμερα (30 χρόνια μετά) ατόφιο διαμάντι του ελληνικού σινεμά, σε μια τέλεια, τέλεια τριανταπεντάρα κόπια (και ο ήχος τέλειος!).
* Ο Θωμάς Λιναράς είναι κριτικός κινηματογράφου. Μεταξύ άλλων υπήρξε επιμελητής βιβλίων των εκδόσεων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και ένας εκ των ιδρυτών της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης. Μια συλλογή κριτικών κειμένων του είναι η έκδοση Κινηματογραφικά δεινά: Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου, εκδόσεις Εντευκτηρίου. Πρόσφατα εκδόθηκε η μονογραφία Stalker: Το μεγάλο πουθενά, από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν.
Σωτήρης Ζήκος
Ι.
Roma, Alfonso Cuaron
Αδιαφορώ αν θα καταγραφούμε στην Ιστορία ως βάρβαροι, Radu Jude
Ένοχος, Gustav Moller
Οικογένεια Μορομέτε 2, Stere Gulea
Dogman, Matteo Garrone
Αγρίμι, Camille Vidal-Naquet
Ευτυχισμένος Όσκαρ, Rupert Everet
Όλα καλά, Eva Trobisch
Holiday, Isabella Eklof
Το φορτίο, Ognjen Glavonic
ΙΙ.
Η δουλειά της, Νίκος Labot
Holy Boom, Μαρία Λάφη
* Ο Σωτήρης Ζήκος είναι κριτικός κινηματογράφου. Διετέλεσε διευθυντής και αρχισυντάκτης σε κινηματογραφικά (και όχι μόνο) περιοδικά. Έχει γράψει σενάρια για ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους.
Καλλιόπη Πουτούρογλου
Ξένες
Maya, Mia Hansen-Løve
Roma, Alfonso Cuaron
Shoplifters, Hirokazu Kore-Eda
Dogman, Matteo Garrone
Angelo, Markus Schleinzer
Sunset, Laszlo Nemes
Petra, Jaime Rosales
Border, Ali Abbasi
Aga, Milko Lazarov
Alice T., Radu Muntean
The Load, Ognjen Glavonic
Eλληνικές
Her job, Nikos Labot
Smuggling Hendrix, Marios Piperidis
Still River, Angelos Frantzis
The Mountain Tears, Stelios Charalampopoulos
* Η Καλλιόπη Πουτούρογλου είναι κριτικός κινηματογράφου, βοηθός σύνταξης του Σινεφίλια [Cinephilia.Gr].
Δημήτρης Μπάμπας
(Οι απαιτήσεις μιας συντριπτικής πραγματικότητας περιόρισαν στο ελάχιστο τις δυνατότητες παρακολούθησης του Φεστιβάλ. Γι' αυτό οι επιλογές που ακολουθούν μοιάζουν λειψές...)
Ι.
DOGMAN, Matteo GARRONE
ΜΗΝ ΑΦΗΣΕΙΣ ΙΧΝΗ/LEAVE NO TRACE, Debra GRANIK
ΠΑΥΣΗ/PAUSE, Tonia MISHIALI
ΣΤΟ ΝΕΦΕΛΩΜΑ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΛΟΓΟΥ/DEAD HORSE NEBULA, Tarik AKTAS
ΙΙ.
ΑΓΑ/AGA, Milko LAZAROV
ΑΛΙΣ Τ./ALICE T., Radu MUNTEAN
MOROMETII 2/THE MOROMETE FAMILY 2, Stere GULEA
* Ο Δημήτρης Μπάμπας είναι υπεύθυνος σύνταξης του Σινεφίλια [Cinephilia.Gr]