του Paul Thomas Anderson

ΒΟΡΕΙΟ ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ, ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ. Είμαι από την κοιλάδα του San Fernando. Για αρκετά χρόνια ντρεπόμουνα γι' αυτό, θεωρώντας ότι αφού δεν ήμουν από τη μεγάλη πόλη της Νέας Υόρκης ή από κάποια φάρμα της Αϊόβα δεν είχα κανένα απολυτως δικαίωμα να έχω λόγο.
Ποτέ μου δεν πήγα σ' ένα πόλεμο όπως ο John Ford. Δεν είμαι από τη Γαλλία, όπως ο Francois Truffaut. Ούτε από Σικάγο, όπως ο David Mamet. Όταν είστε νέοι και εντυπωσιάζεστε εύκολα, είναι σημαντικό να έχετε κάποιες ομοιότητες μ' αυτούς που θαυμάζετε. Όταν κατόρθωσα να συμφιλιωθώ με το ποιος είμαι και από που είμαι -και αυτό είναι μια άλλη ιστορία- ερωτεύτηκα το Λος Άντζελες. Και το πιο σημαντικό -και για τους περισσότερους και το πιο δύσκολο- είμαι ερωτευμένος με τη San Fernando Valley, την Κοιλάδα.
Μεγάλωσα στην πόλη των Στούντιο (Studio City). Δεν είναι τόσο κακό και ανήθικο όσο ακούγεται. Δεν υπάρχουν στούντιο στην πόλη των Στούντιο. Είναι ένα προάστιο με σπίτια, δένδρα και τα σχετικά. Ότι έχει σχέση με την κινηματογραφική παραγωγή, είναι η παραγωγή πορνοταινιών.
Η ιστορία της ταινίας μου Boogie Nights (σ.τ.μ η δεύτερη ταινία του σκηνοθέτη) αφορούσε την παραγωγή πορνό στην δεκαετία του 70 και 80 και αυτό υπαγόρευε ότι θα έπρεπε να διαδραματίζεται σ' ένα συγκεκριμένο τόπο: στην Κοιλάδα. Αυτή είναι η πρωτεύουσα των ταινιών για ενήλικους.
Όταν ήμουν παιδί, περιτριγυριζόμουν από γυρίσματα ταινιών πορνό. Η περιοχή Van Nuys, όπου πήγαινα γυμνάσιο, είχε αποθήκες και απ' έξω από κάθε αποθήκη υπήρχε μια ταμπέλα. Στις τέσσερις περίπου αποθήκες, η μία, δεν είχε ταμπέλα και έβλεπες απ' έξω παρκαρισμένα πολυτελή αυτοκίνητα. Αυτό σύμφωνα με το διεστραμμένο μου μυαλό σήμαινε κάτι μόνο: εκεί υπήρχε πορνό. Αν είχες πρώιμη ανάπτυξη και ήσουν νέος και λάγνος, τότε η Κοιλάδα ήταν ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον μέρος για να ζεις. Όταν η νεότητα σου διαμορφώνεται με το σωστό τρόπο, στο τέλος καταλήγεις να κάνεις μια ταινία για τις ταινίες πορνό, παρά να κάνεις πορνό. Νομίζω ότι στάθηκα τυχερός.
Μένω λίγα σπίτια πιο κάτω από την περιοχή που γυρίστηκε η κλασσική ταινία για ενήλικες Amanda by Night. Αυτό είναι σαν να ζεις κοντά στο σπίτι που γυρίστηκε η ταινία Sunset Boulevard -είναι το ανάλογο της για τον κινηματογράφο πορνό.
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων των Boogie Nights, είχα μια έμπνευση: ήθελα όλες οι τοποθεσίες στις οποίες η ταινία θα γυριζόταν να απέχουν 15 λεπτά από το σπίτι μου. Η σκέψη μου ήταν: "Πού θα ήθελα να διαδραματίζονται οι ιστορίες μου;". Η απάντηση ήταν: "Κοντά". Αυτό λέγεται τεμπελιά. Όμως αυτό μ' άρεσε και αν μάλιστα ταίριαζε και με την ιστορία, τότε δεν υπάρχει πια τεμπελιά.
Η Κοιλάδα του San Fernando είχε πάντα μια επική διάσταση για μένα. Όταν έβλεπα την ταινία Lawrence of Arabia σκεφτόμουν το ανάλογο της: τη Ventura Boulevard. Όταν ήμουν παιδί έπαιρνα τη βιντεοκάμερα μου και ξανά κινηματογραφούσα πλάνα από άλλες ταινίες. Έχεις αυτά που έχεις, και ο στόχος μου ήταν να κάνω την Κοιλάδα να δείχνει κινηματογραφική. Φαινόταν μάλλον εύκολο, εξαιτίας της απογοήτευσης που ένιωθα από τον τρόπο που άλλοι προσπάθησαν να το κάνουν.
Κάθε φορά που έβλεπα ταινίες για το Λος Άντζελες ή την Κοιλάδα, αυτές είχαν γίνει από σκηνοθέτες οι οποίοι δεν ζούσαν εκεί, ή γυριζόταν σαν αυτοί να μην ζούσαν εκεί. Υπάρχει το υποχρεωτικό "μοντάζ της Venice Beach" το οποίο υποτίθεται ότι συνίσταται από κάποιου είδους οπτική συρραφή απ' αυτά με τα οποία μοιάζει το Λος Άντζελες. Αυτό σημαίνει πλάνα από φρικιά, διάφορους εκκεντρικούς τύπους, ροζ μπικίνι, μποντι-μπλιντερς και τύπους που κάνουν σκέιτμπόρντ. Όλα αυτά μου είναι απολύτως ξένα. Δεν ξέρω πώς να πάω στη Venice Beach και αν αυτή μοιάζει με τον τρόπο που την απεικονίζουν στις περισσότερες ταινίες, δεν θέλω καν να πάω.
[Η Σημείωση του Σκηνοθέτη: Για μία ηλίθια και ανακριβή απεικόνιση του Λος Άντζελες θα πρέπει κάποιος, οπωσδήποτε να συμπεριλάβει εικόνες με το σήμα του Χόλιγουντ, τύπους από την Melrose Avenue, μια κάντιλακ παρκαρισμένη έξω από το Hard Rock Cafe (Προσοχή: να μην παραβλεφθούν οι διαφημιστικές αφίσες της Sunset Boulevard). Όλα αυτά σπάνια τα συναντάς αν πραγματικά ζεις στο Λος Άντζελες. ]
Υπάρχουν δύο παραδείγματα ταινιών για το φανταστικό Λος Άντζελες: το The Long Goodbye και η Chinatown. Είναι δύο φανταστικές ταινίες για το Λος Άντζελες, γιατί δεν απεικονίζουν τη ζωή που υπάρχει έξω από το τόπο γυρίσματος.
Οι σκηνές δεν ξεκινάνε με το γενικό πλάνο ενός κτιρίου ή ενός μνημείου: οι σκηνές απλώς συμβαίνουν και τίποτε δεν υπάρχει γύρω από τους χαρακτήρες. Η κάμερα ποτέ δεν κινείται στον τόπο του γυρίσματος. Ωστόσο αυτό θα έπρεπε να είναι ο στόχος. Είμαι πάντα επιφυλακτικός όταν ακούω ότι η πόλη είναι "ένας χαρακτήρας". Η πόλη θα έπρεπε να βρίσκεται στο φόντο και οι ηθοποιοί θα έπρεπε να είναι οι χαρακτήρες της ιστορίας. Αυτός ο τρόπος κινηματογράφησης της πόλης δημιουργεί υλικό, το οποίο στο τέλος θα καταλήξει να πεταχτεί στο μοντάζ.
Δύο ταινίες μου διαδραματίζονται στην Κοιλάδα του San Fernando. Στο ποπ φαντασιακό, αυτό συνήθως σημαίνει ηλίθια κορίτσια, εμπορικά κέντρα και παράξενες κομμώσεις. Αυτά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν. Ή μάλλον όχι ακριβώς έτσι. Ναι, υπάρχουν ηλίθια κορίτσια και μεθυσμένοι και εμπορικά κέντρα και παράξενες κομμώσεις, όμως στην Κοιλάδα μπορείς να συναντήσεις το πως περίπου είναι η αληθινή ζωή στην περιοχή του Λος Άντζελες. Είναι προάστιο, αλλά είναι προάστιο της πόλης του κινηματογράφου. Δεν επηρεάζεται από "κινηματογραφικούς" τύπους ή διάφορους μυστήριους τυπάδες. Η ζωή είναι σχεδόν φυσιολογική -ή μάλλον όσο φυσιολογική θα μπορούσε να είναι σε μια περιοχή που συνορεύει με το Χόλιγουντ.
Στην τελευταία μου ταινία, με το τίτλο Magnolia, ανέλαβα την αποστολή να φτιάξω την "Μητέρα Όλων των Ταινιών" της Κοιλάδας του San Fernando. Ίσως πετύχω, γιατί -εκτός από μένα- δεν υπάρχει συναγωνισμός. Και αυτό είναι ένας άλλος παράγων: όταν γυρίζεις μια ταινία στο Λος Άντζελες η εξασφάλιση των τοποθεσιών για τα γυρίσματα είναι ένα πρόβλημα. Δωροδοκίες συνηθίζονται, γιατί ο κόσμος είναι αρκετά έξυπνος ώστε να μην θέλει ένα συνεργείο γυρίσματος να έχει εγκατασταθεί στον κήπο του. Αν γυρίζεις στην Κοιλάδα το πρόβλημα δεν υπάρχει. Τις περισσότερες τοποθεσίες, στις οποίες διαδραματίζεται η ταινία, τις σκέφτηκα καθώς έγραφα το σενάριο: ήξερα ότι θα μου ήταν διαθέσιμες στα γυρίσματα. Αυτό βοηθά. Το όραμα μου μπορεί να υλοποιείται και εγώ μπορώ να γυρίζω και να κοιμάμαι σπίτι μου.
Και αυτό -στο τέλος της ημέρας- σε τελική ανάλυση είναι σημαντικό: η σκηνοθεσία μιας ταινίας γίνεται μια επίπονη δουλειά, όταν κοιμάσαι τα βράδια σ' ένα ξένο κρεβάτι. Μ' αρέσει να κοιμάμαι σπίτι μου.

(Ο Paul Thomas Anderson είναι σκηνοθέτης των Punch-Drunk Love, Magnolia, Boogie Nights, Hard Eight.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα New York Times/ 14-11-1999. Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας)