(μια παρουσίαση)

Ξεκινά το φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου, η μεγαλύτερη κινηματογραφική διοργάνωση των Βαλκανίων. Από τις 8 έως 17 Νοεμβρίου 2002 το κινηματογραφόφιλο κοινό της Θεσσαλονίκης θα έχει την δυνατότητα να δει περισσότερες από 200 ταινίες της εγχώριας και της διεθνούς παραγωγής, αφιερώματα, εικαστικές εκθέσεις, πολλές παράλληλες εκδηλώσεις, προγράμματα, συναυλίες που συνθέτουν το πλούσιο πρόγραμμα του φετινού 43ου Φεστιβάλ. Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ τιμώμενα πρόσωπα θα είναι οι σημαντικοί δημιουργοί Marco Bellocchio, Bela Tarr, Bob Rafelson, Παντελής Βούλγαρης και Γιάννης Δαλιανίδης.
Κάθε έναρξη φεστιβάλ είναι ευκαιρία για έναν μικρό απολογισμό. Αναφέρει ο Μισέλ Δημόπουλος σ' ένα κείμενό του σχετικό με το φεστιβάλ: "Οδεύοντας προς τη δεύτερη δεκαετία με τη διεθνοποιημένη του μορφή, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι πάντα ανοικτό στους προβληματισμούς που διαπερνούν σήμερα τον κινηματογράφο. Οι περισσότερες διαπιστώσεις είναι οδυνηρές. Υπάρχει και φαίνεται να κυριαρχεί ένα θάμπωμα, μια συσκότιση των αξιών της κινηματογραφικής τέχνης, το παιχνίδι γίνεται όλο και πιο πολύ στο επίπεδο του κομφορμισμού, λιγοστεύουν οι γενναίες, ανεξάρτητες, αντι-συμβατικές γραφές. Περίεργοι καιροί για τους κινηματογραφόφιλους που αναζητούν πρωτότυπες μυθοπλασίες, μορφικές αναζητήσεις και αληθινά συναισθήματα, ενώ γύρω τους κυριαρχεί το χωνευτήρι των εικόνων όπου στοιβάζονται ριάλιτι σόου, κακόγουστα παιχνίδια, σίριαλ, κλιπ, κ.λπ!
Ωστόσο, σε πείσμα όλου αυτού του σκοτεινού περιβάλλοντος, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης επιμένει! Και νομίζουμε πως, σιγά και κοπιαστικά, αρχίζουμε να μην είμαστε η απομονωμένη πολιτιστική νησίδα στο φθινόπωρο αυτής της πόλης, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός που επικοινωνεί με τον κινηματογραφικό πολιτισμό όλο τον χρόνο, σε όλη την χώρα. "
Η έναρξη και η λήξη αυτής της μεγάλης γιορτής του σινεμά δεν θα μπορούσε παρά να γίνει με την προβολή δύο ταινιών που διακρίθηκαν σε διεθνή φεστιβάλ, και γνώρισαν την αγάπη του κοινού. Στην τελετή έναρξης θα προβληθεί η ταινία που μόνο με τον τίτλο της προκαλεί ένα εύθυμο μειδίαμα. Πρόκειται για το Bend it like Beckham (Kάν’ το σαν τον Μπέκαμ) της Gurinder Chadha, η οποία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ του Τορόντο και σάρωσε εμπορικά με το χιούμορ και τη φρεσκάδα της. Ταινία λήξης για το 43ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα είναι το Far from Heaven (O Παράδεισος είναι μακριά) σε σκηνοθεσία Todd Haynes. Πρόκειται για ένα κοινωνικό μελόδραμα στην παράδοση των κλασικών του είδους, μια ταινία που απέσπασε τις θετικότερες κριτικές αλλά και την θεαματικότητα του κοινού στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας. Και οι δύο ταινίες αποτελούν ήδη μεγάλα φαβορί για τις απονομές των βραβείων Oscar 2003.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Ι. ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ Το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ περιλαμβάνει, όπως κάθε έτος, πρώτες ή δεύτερες ταινίες νέων κινηματογραφιστών από όλον τον κόσμο, οι οποίες επιλέγονται από τον διευθυντή του Φεστιβάλ, Μισέλ Δημόπουλο. Περίπου 15 ταινίες από πρωτοεμφανιζόμενους δημιουργούς καλούν τους σινεφίλ να ξεναγηθούν σε άγνωστα κινηματογραφικά μονοπάτια, να γνωρίσουν νέους κινηματογραφικούς κώδικες γεμάτους φρεσκάδα, να έρθουν σε επαφή με νέα επίκαιρα θέματα που αφορούν στην εποχή του σήμερα. Οι ταινίες αυτές θα διεκδικήσουν τα δύο βασικά βραβεία: τον Χρυσό και τον Αργυρό Αλέξανδρο, τα οποία συνοδεύονται από τα ποσά των 36.700 και 22.000 euro αντίστοιχα, αλλά και τα καθιερωμένα βραβεία σκηνοθεσίας, σεναρίου, α' ανδρικού και α' γυναικείου ρόλου, καλλιτεχνικής επίτευξης. Οι ταινίες που θα προβληθούν είναι1. Δύση (Occident), Cristian Mungiu, 2002 2. Ελ Μποναερενσε (El Bonaerense), Pablo Trapero, 2002 3. Χαπον (Japon), Carlos Reygadas, 2002 4. Ροτζερ Ντοτζερ (Roger Dodger), Dylan Kidd, 2002 5. Γυναίκα της Βροχής (Mizu No Onna), Hidenori Sugimori, 2002 6. Μπανγκαλοου (Bungalow), Ulrich Kohler, 2002 7. Μη Κλαις (Gwenchana Uljima), Min Boung-Hun, 2001 8. Τυφλός Στόχος (Slepa Pega), Hanna A.W. Slak, 2002 9. Για Πάντα Δικός Σου (Sud Sanaeha), Apichatpong Weerasethakul, 2002 10. Εξόριστος σε Αλλον Ουρανό (Les Chemins De L' Oued), Gael Morel, 2002 11. Η Ζωή Με Σφάζει (Vivre Me Tue), Jean - Pierre Sinapi, 2002 12. Επιθυμίες της Γης (Are Zou-Ha-Ye Zamin), Vahid Mousaian, 2002 13. Mυστικα μιας Εκδρομής (Vylet), Αlice Nellis, 2002 14. O Γάμος Της Ρανα (Rana' S Wedding), Hanu Abu-Assad, 2002 15. Δύσκολοι Αποχαιρετισμοί: Ο Μπαμπας Μου, Πέννυ Παναγιωτοπούλου, 2002 16. Θα το Μετανιώσεις, Κατερίνα Ευαγγελάκου, 2002
Πρόεδρος της φετινής Κριτικής Επιτροπής θα είναι το τιμώμενο πρόσωπο του φεστιβάλ, ο Ιταλός σκηνοθέτης Marco Bellocchio. Στο πλαίσιο του Διεθνούς Προγράμματος θα υπάρξει, όπως κάθε χρόνο και μη διαγωνιστικό τμήμα καθώς και special screenings.

ΙΙ. ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Το Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου περιλαμβάνει το σύνολο των ταινιών εγχώριας παραγωγής κατά το 2002 (καθώς και κάποιες από το 2001), δίνοντας την ευκαιρία στους Έλληνες σκηνοθέτες να προβάλλουν τη δουλειά τους και να διεκδικήσουν με τη σειρά τους τα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας. Περίπου 25 ταινίες μυθοπλασίας αλλά και ντοκιμαντέρ πρόκειται να περιληφθούν στο τμήμα αυτό, ενώ χαρακτηριστική είναι φέτος η δυναμική παρουσία των γυναικών δημιουργών. Πρόκειται επίσης να πραγματοποιηθούν τιμητικές εκδηλώσεις στον Γιάννη Δαλιανίδη και τον Παντελή Βούλγαρη για το σύνολο της προσφοράς τους στο ελληνικό σινεμά.
Οι ταινίες που θα προβληθούν είναι:
A. Ταινίες μυθοπλασίας 1. Εφ ’παξ του Νίκου Ζαπατίνα 2. Αύριο Θα Είναι Αργά της Λάγιας Γιούργου 3. Αλεξάνδρεια της Μαρίας Ηλιού 4. Η Φούσκα του Νίκου Περάκη 5. Ο Βασιλιάς του Νίκου Γραμματικού 6. Δύσκολοι Αποχαιρετισμοί: Ο Πατέρας μου της Πένυς Παναγιωτοπούλου 7. Το Μυστικό του Νοέμβρη του Τάκη Παπαγιαννίδη 8. Πάμε για Ένα Ούζο της Κλεώνης Φλέσσα 9. Θα το Μετανιώσεις της Κατερίνας Ευαγγελάκου 10. Ο Κόσμος Ξανά του Νίκου Κορνήλιου 11. Παρά Λίγο, Παρά Πόντο, Παρά Τρίχα της Στέλλας Θεοδωράκη 12. Η Ιστορία της Λίλυ του Ροβήρου Μανθούλη 13. Όνειρα Γλυκά του Παντελή Παγουλάτου 14. Στη Σκιά του Λέμυ Κώσιον του Νίκου Ζερβού 15. Ο Χαμένος τα Παίρνει Όλα του Νίκου Νικολαϊδη 16. Όσο Υπάρχει Αλκοόλ του Δημήτρη Μακρή
Β. Ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους 1. Εγκώμιο Βραδύτητας του Γιάννη Λεοντάρη 2. Λόγια της Σιωπής της Λουκίας Ρικάκη 3. Οι Φύλακες του Χρόνου της Μαργαρίτας Μαντά 4. Η Μνήμη του Βασίλη Μαζωμένου 5. Χορεύοντας με τον Raidel του Αλέξη Τσάφα 6. Η Γυναίκα της… και ο Συλλέκτης του Κώστα Σφήκα

ΙΙΙ. ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ Περίπου 40 ταινίες, επιλεγμένες από τον Δημήτρη Εϊπίδη, θα περιληφθούν στο φετινό πρόγραμμα των Νέων Οριζόντων, του τμήματος που παρουσιάζει κάθε χρόνο ό,τι πιο πρωτοποριακό και ανατρεπτικό της ανεξάρτητης παγκόσμιας παραγωγής, ενώ πέρα από το κύριο πρόγραμμά τους, οι Νέοι Ορίζοντες, όπως κάθε χρόνο, πρόκειται να παρουσιάσουν αφιερώματα σε ανερχόμενους ή και καθιερωμένους (αλλά όχι ακόμη γνωστούς στη χώρα μας) σκηνοθέτες.

ΙV. ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ Ένα σταθερό και εξαιρετικά πετυχημένο τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πρόκειται να παρουσιάσει από 12 ταινίες από την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.

V. ASIAN VISIONS Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης επικεντρώνει το βλέμμα του στην κινηματογραφία μιας χώρας ή μιας ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής. Το τμήμα "Asian Visions" αποσκοπεί στο να φέρει κοντά το κοινό του Φεστιβάλ στη σύγχρονη παραγωγή των ασιατικών χωρών μέσα από 7 ταινίες, αντιπροσωπευτικά δείγματα της σύγχρονης καλλιτεχνικής και κοινωνικής πραγματικότητας.

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
Ι. MARCO BELLOCCHIO Μία πλήρης αναδρομή στο έργο του Ιταλού δημιουργού Marco Bellocchio θα δώσει την ευκαιρία στο σινεφίλ κοινό να γνωρίσει το δημιουργό σημαντικών και βραβευμένων ταινιών, όπως οι La Cina e Vicina (1967), La Condanna (1990), Nel Nome del Padre (1970), Salto nel Vuoto (1980), Diavolo in Corpo (1986). Στο πλαίσιο της ρετροσπεκτίβας πρόκειται να προβληθούν 16 ταινίες μυθοπλασίας του Bellocchio, καθώς και 12 μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ. Εξάλλου, η ρετροσπεκτίβα θα συνοδεύεται από μία εικαστική έκθεση με έργα του δημιουργού εμπνευσμένα από τις ταινίες του όταν αυτές ήταν στο στάδιο της προ-παραγωγής. Τίτλος της έκθεσης είναι "Marco Bellocchio, drawings for the cinema" και διοργανώθηκε για πρώτη φορά από την Cinecita International, ενώ στην Ελλάδα πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
ΙΙ. ΒΕLA TARR Μία ρετροσπεκτίβα στο έργο ενός από τους πιο σημαντικούς και πρωτοπόρους σκηνοθέτες του σήμερα, στον Bela Tarr, πρόκειται να παρουσιαστεί. Ταινίες όπου κυριαρχούν τα έντονα κοινωνικά προβλήματα, η κλειστοφοβική αίσθηση, ο αυτοσχεδιασμός. Αλλά και ταινίες που χαρακτηρίζονται από μία ισχυρή αίσθηση του μεταφυσικού, από μια μαγευτική, σχεδόν υπνωτική ροή εικόνων. Πλάνα μεγάλης χρονικής διαρκείας, ασυνήθιστες και περίπλοκες κινήσεις της κάμερας, χρήση του ασπρόμαυρου, επιρροές από ζωγράφους όπως ο Breughel και ο Bosch, μνήμες από Andrei Tarkovsky. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει τις 8 μεγάλου μήκους ταινίες του από το Csaladi Tuzfeszek (Family Nest, 1978), τρεις ταινίες μικρού μήκους καθώς και το Satantango (Satan's Tango 1991-1993) διάρκειας 445' λεπτών.
ΙΙΙ. ΒΟΒ RAFELSON Εργάστηκε σε rodeo, σε υπερωκεάνιο, σε ορχήστρες jazz, σπούδασε φιλοσοφία, ασχολήθηκε με το ραδιόφωνο και με την τηλεόραση, δημιούργησε το συγκρότημα The Monkees: ο Bob Rafelson θεωρείται ως ένας από τους πιο σημαντικούς ανεξάρτητους αμερικάνους σκηνοθέτες. Οι σινεφίλ θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα αφιέρωμα που θα περιλαμβάνει 8 ταινίες, ανάμεσα στις οποίες οι κλασικές Five Easy Pieces (Πέντε Εύκολα Κομμάτια, 1970), The Postman Always Rings Twice (Ο Ταχυδρόμος Χτυπά Πάντα Δυο Φορές, 1981) αλλά και η τελευταία του με τίτλο The House on Turk Street (2002), βασισμένη σ' ένα έργο του Dashiell Hammett. Επιπλέον θα προβληθούν και οι μικρού μήκους Wet (1994) και Porn.com (2002).
ΙV. ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ Το έργο του είναι γεμάτο από την εμμονή στο ανθρώπινο και το καθημερινό, από την ανυπόκριτη λατρεία για τον ηθοποιό, από έντονα και δυνατά συναισθήματα. Αποτελεί την γέφυρα που ενώνει την εποχή του Παλιού Ελληνικού Κινηματογράφου με τον Νέο. Το συνολικό έργο ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες δημιουργούς, του Παντελή Βούλγαρη, θα τιμηθεί με μια ρετροσπεκτίβα 9 ταινιών μυθοπλασίας, 3 ντοκιμαντέρ, 2 μικρού μήκους και πολλών επιμορφωτικών ντοκιμαντέρ που ο σκηνοθέτης γύρισε για την ελληνική τηλεόραση. Ο Παντελής Βούλγαρης υπήρξε δύο φορές υποψήφιος για τη Χρυσή ’ρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου, με τις ταινίες του Η Φανέλα με το Νούμερο Εννιά (1986), και Ήσυχες Μέρες του Αυγούστου (1991), ενώ στην ίδια διοργάνωση κέρδισε το βραβείο FIPRESCI το 1974 με Το Προξενιό της ’ννας.

SHOOTING STARS
Για πρώτη φορά φέτος, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πρόκειται να περιλάβει στο διεθνές τμήμα του το Shooting Stars, ένα πρόγραμμα προώθησης και προβολής νέων ταλαντούχων ηθοποιών, το οποίο θεσπίστηκε πριν από πέντε χρόνια με πρωτοβουλία του οργανισμού European Film Promotion (EFP). Το Shooting Stars δίνει το παρών ήδη από τη θέσπισή του στο Φεστιβάλ Βερολίνου, και μάλιστα με ελληνικές συμμετοχές, όπως η Αθηνά Μαξίμου και η Βίκυ Βολιώτη. Για το πρόγραμμα αυτό επιλέγονται 12 νέοι, πολλά υποσχόμενοι ηθοποιοί από όλη την Ευρώπη, προβάλλονται ταινίες στις οποίες συμμετέχουν, διοργανώνονται συνεντεύξεις για να τους γνωρίσει ευρύτερα το κοινό, με απώτατο στόχο την ανάδειξη της νέας γενιάς υποκριτικών ταλέντων.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Όπως κάθε χρόνο, τις κεντρικές εκδηλώσεις της διοργάνωσης, συνοδεύουν παράλληλες εκδηλώσεις, συνεχίζοντας την παράδοση το Φεστιβάλ να πλαισιώνει τον κορμό των προβολών με την παρουσίαση τεχνών, που, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο συνδέονται με την 7η Τέχνη. Στις φετινές παράλληλες εκδηλώσεις περιλαμβάνονται, πέρα από την εικαστική έκθεση Marco Bellocchio, δύο ακόμη εκθέσεις:
Νίκος Γκροσδάνης: Soundtrack από τον Παγκόσμιο Κινηματογράφο, σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης
Μελίνα Μερκούρη: Αφίσες από όλον τον κόσμο, σε συνεργασία με το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

(πηγή: δελτίο τύπου)