του Κωνσταντίνου Γιάνναρη
Η Άνγκελα Μέρκελ/ Angela Merkel παρουσίασε το σόου της - Deutsch-Griechische Freundschaft –αυτήν την εβδομάδα, στο κέντρο της Αθήνας. Σχετικά με το λανσάρισμα του νέου άλμπουμ της Μέρκελ "Ich bin eine Athenerin", οι κριτικοί επιμένουν ότι ένα μεγάλο μέρος του υλικού του είναι επαναλήψεις από τα προηγούμενα έργα της. Σημειώνουν ότι τα οδυνηρά μονότονα κιθαριστικά riffs που σπάνε νεύρα, μπορούν να κάνουν τους ακροατές της να την αρχίσουν στις κλωτσιές. Η Μέρκελ έμεινε στην Αθήνα για έξι ώρες. Έδωσε μια συναυλία τυπική, χωρίς φιοριτούρες, χωρίς ακρότητες. Ήρθε, είδε, έπαιξε. Δεν άναψε φωτιές. Όμως γι’ αυτό το τελευταίο, εμείς οι Έλληνες είμαστε ικανοί να το κάνουμε και από μόνοι μας.
Μια από τις αναμενόμενες επιπτώσεις της πυρκαγιάς που σάρωσε Ελλάδα το 2009 ήταν η διαβρωτική αύξηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, που κατευθύνεται τόσο προς το εσωτερικό -προς τους μετανάστες- όσο και προς το εξωτερικό -προς την Ευρώπη, ειδικά τη Γερμανία. Αυτό εκφράστηκε με το πιο χυδαίο τρόπο στις αντι-Μέρκελ διαδηλώσεις αυτής της εβδομάδας στην Αθήνα. Οι εικόνες ενός τέταρτου Ράιχ που υποδουλώνει τη χώρα, υποβαθμίζει τους ανθρώπους, εκμεταλλεύεται (πριν αυτά ακόμη ανακαλυφθούν) τα κοιτάσματα του πετρελαίου και προσφέρει τη Δυτική Θράκη στους Οθωμανούς, κυριάρχησαν σε μεγάλο βαθμό στη συλλογική φαντασία. 
Αυτές τις μέρες, νοσηρές θεωρίες συνομωσίας βρίθουν στην Ελλάδα. Λογικά και συνετά άτομα ασπάζονται παράξενες πολιτικές ρητορικές. Οι παλαιές βεβαιότητες της μεσαίας τάξης έχουν υποχωρήσει υπό το βάρος της απαισιοδοξίας, της ηλιθιότητας και της αυτοκαταστροφή. Όσοι βρίσκονταν ήδη στην άκρη του γκρεμού κύλησαν στην αυτοκαταστροφή και στράφηκαν εναντίον των αδυνάτων.
Το πρόβλημα είναι ότι ως κοινωνία, η Ελλάδα ποτέ δεν συμφιλιώθηκε με τον εαυτό της. Ούτε συζήτησε με ειλικρίνεια για τα φαντάσματα του παρελθόντος της. Ποτέ δεν επέβαλε κάποιους αυτονόητους κώδικες και κανόνες συμπεριφοράς. Οι βασικοί όροι του φιλελευθερισμού ποτέ δεν εφαρμόστηκαν. Έτσι όταν χτύπησε το οικονομικό τσουνάμι, όλα κατέρρευσαν.
Πουθενά αυτό δεν είναι πιο εμφανές από ό,τι στο μητροπολιτικό της κέντρο, στην Αθήνα. Έλληνες κάτοικοι της "ερήμου της κεντρικής Αθήνας" στρέφονται εναντίον των "μεταναστών" που βρίσκονται στη χώρα εδώ και 20 χρόνια. Δεύτερης γενιάς παιδιά Αλβανών μεταναστών, άνεργοι, κατευθύνουν την οργή τους εναντίον συνομηλίκων τους από το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Μπαγκλαντές. Τα ρήγματα του εμφυλίου πολέμου επανεμφανίζονται. Πολιτοφυλακές ακροδεξιών τραμπούκων μάχονται με μετανάστες και συμμορίες αριστεριστών νέων.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, αποκαλύφθηκε ότι οι αντιφασίστες φυλακίστηκαν παράνομα για μέρες, στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ) -το ανάλογο της Scotland Yard στην Αθήνα-, όπου βασανίστηκαν από αστυνομικούς, οι οποίοι –και αυτό είναι το σημαντικότερο- ήταν μέλη της Χρυσής Αυγής. Μια σειρά επιθέσεων κατά των ομοφυλοφίλων στο δρόμο μπορεί μας προϊδεάσει γι’ αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει. Ωστόσο, ο υπουργός δημόσιας τάξης μιλά για «μηδενική ανοχή», προκαλώντας τις επευφημίες του σοβαρού αστικού Τύπο.
Ο θάνατος του παλιού πολιτικού συστήματος είναι εμφανής στα πάντα. Σκάνδαλα αποκαλύπτονται κάθε μέρα και τα ποσά που αναφέρονται, αν είναι αληθή, είναι συγκλονιστικά. Αυτό απλώς εξάπτει περισσότερο τα ήδη πυρακτωμένα μυαλά μιας κατεστραμμένης μικροαστικής τάξης, η οποία στρέφεται με μανία ενάντια στις παλαιές αυθεντίες. Η δικαιοσύνη προχωρά με ρυθμούς σαλιγκαριού, ο όχλος ζητάει αίμα και όλοι είναι ένοχοι έως αποδείξεως του ενάντιου.
Το σκληροπυρηνικό σταλινικό Κομουνιστικό Κόμμα, για χρόνια προμαχώνας ενάντια στην άνοδο του φασισμού στις φτωχογειτονιές, χλευάζεται στη Βουλή από ακροδεξιούς βουλευτές για την πτώση της απήχησης του.
Η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί πλέον ένα μαζικό εκλογικό κίνημα που προσελκύει την σοσιαλιστική πελατεία που εγκατέλειψε το πλοίο, τους αναξιόπιστους συνδικαλιστές γραφειοκράτες και τους ριζοσπάστες νέους. Υπόσχεται να αντιστρέψει τη νεοφιλελεύθερη σφαγή, την οποία εκπροσωπεί η Frau Μέρκελ, να διακόψει την εφαρμογή των μέτρων λιτότητας, αλλά παράλληλα και να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γενικά υπόσχεται να δημιουργήσει έναν "υπέροχο νέο κόσμο", αν και ψιλο-ντρέπεται να εξηγήσει πώς θα μοιάζει αυτός ο κόσμος.
Ο άμεσος κίνδυνος για τη χώρα είναι η κοινωνική έκρηξη. Κάποιοι μιλούν για μια μεταμοντέρνα Βαϊμάρη. Άλλοι για μια μαύρη τρύπα, σαν το Κοσσυφοπέδιο. Ο σκοπός της επίσκεψης της Μέρκελ, σ' ένα συμβολικό επίπεδο, ήταν να φέρει τη χώρα πίσω σε μια ευρωπαϊκή κυρίαρχη τάξη και να υποστηρίξει μια ρευστή και απαξιωμένη πολιτική τάξη. Όμως μπορούν άνθρωποι τόσο βαθιά εμπλεκόμενοι στην πτώση της χώρας να αναλάβουν το ρόλο του σωτήρα της;
Αν οι ευρωπαϊκές και εγχώριες ελίτ δεν αλλάξουν γρήγορα τα σχέδιά τους για την «αντιμετώπιση» της κρίσης, τότε η ισορροπία θα χαθεί.
Και η πολιτική οικονομία της οδύνης θα δείξει τον αληθινό εαυτό της.
(Μετάφραση Δ.Μ. δημοσιεύθηκε στην εφ. The Guardian 11/ 10/2012)
