Σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στη νέα του ταινία, ενώ γυρίζει ντοκιμαντέρ για την υπόθεση Γουότεργκεϊτ

της Vanessa Thorpe/ The Observer

Στη νέα ταινία του, ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ/ Robert Redford παίζει έναν βετεράνο αριστερό ακτιβιστή με ποινικές διώξεις εις βάρος του από το παρελθόν, που προσπαθεί να κρυφτεί κάτω από ένα ψεύτικο όνομα. Οταν το FBI τον εντοπίζει, οι πράκτορες συγκρίνουν την εικόνα του ρυτιδωμένου προσώπου του με εκείνη του πολύ νεότερου, μυστακοφόρου εαυτού του της δεκαετίας του ’70.
Οι κινηματογραφόφιλοι που έχουν διανύσει την ίδια απόσταση μεγαλώνοντας μαζί με τον Ρέντφορντ είδαν την αγγελική μορφή του Μπάμπερ στην «Καταδίωξη» του Αρθουρ Πεν το 1966 να αντικαθίσταται πρώτα από την κυνική κομψότητα του «Υποψηφίου», έπειτα από τον στιβαρό δυναμισμό του συμπρωταγωνιστή της Μέριλ Στριπ στο «Πέρα από την Αφρική» και αργότερα από τον παρηκμασμένο μεσόκοπο εκατομμυριούχο που κάνει την «Ανήθικη πρόταση» στην Ντέμι Μουρ. Ωστόσο, στην πραγματική ζωή του, ο ριζοσπαστικός ζήλος του Ρέντφορντ παραμένει αναλλοίωτος.
Το «The Company You Keep», σκηνοθετημένο από τον 76χρονο Ρέντφορντ, αφηγείται την ιστορία ενός ακτιβιστή εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, που αναγκάζεται να επανεφεύρει τον εαυτό του. Είναι μια ιδέα πολύ οικεία στον ηθοποιό, καθώς έχει τη συνήθεια να «επιστρέφει στο μηδέν» για να ανανεώνει τον εαυτό του και να βλέπει τα πράγματα με καινούργιο βλέμμα.

Ντοκιμαντέρ
Αυτή την άνοιξη, ο άνθρωπος με το εκθαμβωτικό χαμόγελο επανήλθε στη δημόσια ζωή με αυτό ακριβώς το είδος ανανεωμένης δύναμης. Τον περασμένο μήνα επισκέφθηκε το Λονδίνο για να εγκαινιάσει το Sundance London, τριήμερο κινηματογραφικό φεστιβάλ, παρακλάδι του ομώνυμου φεστιβάλ που ίδρυσε το 1981 στη Γιούτα. Λίγο νωρίτερα, είχε αποκαλύψει ότι θα σκηνοθετήσει και θα είναι ο αφηγητής σε ντοκιμαντέρ με θέμα τα πραγματικά γεγονότα πίσω από έναν άλλο εμβληματικό ρόλο του – εκείνον του δημοσιογράφου Μπομπ Γούντγουορντ στο φιλμ «Ολοι οι άνθρωποι του προέδρου» (1976). Η βραβευμένη με Οσκαρ ταινία του Αλαν Πάκουλα εξιστόρησε την περιπέτεια των ρεπόρτερ της «Ουάσιγκτον Ποστ» που βοήθησαν να αποκαλυφθεί το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ, οδηγώντας σε παραίτηση τον πρόεδρο Νίξον.
Από όλους τους βετεράνους σταρ του Χόλιγουντ, ο Ρέντφορντ είναι ίσως εκείνος που έχει δείξει την πιο ανυποχώρητη στάση απέναντι στην ελαφρομυαλιά της «Μέκκας του κινηματογράφου». Ισως επειδή γεννήθηκε εκεί, στο προάστιο του Λος Αντζελες Σάντα Μόνικα, το 1936, δεν έχει κανένα δισταγμό να απορρίψει τις χολιγουντιανές αξίες, όπως την ανεγκέφαλη «λατρεία της διασημότητας». Οταν η Πάρις Χίλτον κατέφθασε στη Γιούτα για το φεστιβάλ τον Ιανουάριο, ο Ρέντφορντ δεν της επιφύλαξε καθόλου ευγενική υποδοχή. «Σε ποια ταινία παίζει;», είπε οργισμένος σε συνέντευξη Τύπου. «Αυτή και η συνοδεία της δεν έχουν θέση στο φεστιβάλ. Είναι πολλοί εκείνοι που έρχονται για να ενισχύσουν τα ιδιοτελή τους συμφέροντα».

Σκληρή ματιά στο παρελθόν
Το «The Company You Keep», βασισμένο στο μυθιστόρημα του Νιλ Γκόρντον, που έχει έως τώρα κερδίσει δύο βραβεία στο Φεστιβάλ της Βενετίας, ρίχνει σκληρή ματιά στην εποχή του ριζοσπαστισμού που εξέθρεψε τον Ρέντφορντ. Ως νεαρός ηθοποιός στα τέλη της δεκαετίας του ’60, εντάχθηκε στην αριστερή οργάνωση Weather Underground, που είχε ιδρυθεί στο κάμπους του Πανεπιστήμιου του Μίτσιγκαν με στόχο, ούτε λίγο ούτε πολύ, να ανατρέψει την αμερικανική κυβέρνηση.
«Τους υποστήριζα γιατί σκεφτόμουν μεταξύ άλλων ότι ο πόλεμος στο Βιετνάμ –όπως και ο πόλεμος στο Ιράκ– οικοδομήθηκε και δικαιολογήθηκε πάνω σε ψεύτικες βάσεις», έχει πει ο Ρέντφορντ. Είδε τους κινδύνους που διέτρεχαν τα μέλη και παρακολούθησε το κίνημα να αυτοκαταστρέφεται. «Σκέφτηκα “υπάρχει μια φοβερή ιστορία εδώ, αλλά δεν νομίζω ότι θέλω να την πω τώρα”», θυμάται. Τα χρόνια, όμως, πέρασαν κι έφτασε ο καιρός να αφηγηθεί κινηματογραφικά την ιστορία, με τη βοήθεια αστέρων όπως η Σούζαν Σαράντον, ο Στάνλεϊ Τούτσι, ο Νικ Νόλτε, ο Μπρένταν Γκλίζον, ο Ρίτσαρντ Τζένκινς και η Τζούλι Κρίστι, οι οποίοι εργάστηκαν με πολύ χαμηλή αμοιβή. Παρά το λαμπερό καστ, ο Ρέντφορντ αισθάνεται ότι μπήκε στις τάξεις των αγωνιζόμενων ανεξάρτητων κινηματογραφιστών. «Ζω τώρα μέσα στο ίδιο ρεύμα όπως οι κινηματογραφιστές που υποστηρίζουμε», είπε στο Sundance.

Συνεργασίες
Η καριέρα του Ρέντφορντ είναι διάστικτη από ευτυχείς κινηματογραφικές συνεργασίες. Στο ξεκίνημα ήταν ο Πολ Νιούμαν, ο οποίος υποδύθηκε τον Μπατς Κάσιντι στους «Δύο ληστές» κι έπειτα πρωταγωνίστησε μαζί με τον Ρέντφορντ στην περιπέτεια «Το κεντρί».
Με την Μπάρμπρα Στρέιζαντ δημιούργησαν ένα αξέχαστο κινηματογραφικό ζευγάρι στα «Καλύτερά μας χρόνια», ενώ ο Ντάστιν Χόφμαν ήταν ο ρεπόρτερ Καρλ Μπερνστάιν δίπλα στον Μπομπ Γούντγουορντ του Ρέντφορντ στο «Ολοι οι άνθρωποι του προέδρου». Το νέο ντοκιμαντέρ του Ρέντφορντ για το Γουότεργκεϊτ, «All the President’s Men Revisited», εγκαινιάζει μια νέα σειρά φιλμ της Sundance Productions τα οποία, όπως είπε ο Ρέντφορντ, θα διερευνήσουν κρίσιμα γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας. Μιλώντας στο BBC, τόνισε ότι έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στις εφημερίδες και πιστεύει πως τα ντοκιμαντέρ τις έχουν αντικαταστήσει ως πηγή ερευνητικής δημοσιογραφίας.
Υποστηρικτής του Ομπάμα αρχικά, έχει επανειλημμένως επικρίνει την τάση της κυβέρνησης «να σκέφτεται πολύ βραχυπρόθεσμα, και επομένως να εφαρμόζει βραχυπρόθεσμες λύσεις σε μακροπρόθεσμα προβλήματα».

(η ελληνική μετάφραση δημοσιεύθηκε στην εφ. H KAΘHMEPINH, 12-5-2013)