του Edward Helmore /The Observer

Bγαίνοντας από την πρεμιέρα της τελευταίας ταινίας του, που δόθηκε πρόσφατα στη Νέα Υόρκη, ο Γούντι Αλεν/ Woody Allen  ήταν πολύ ευχαριστημένος από την υποδοχή. Ακόμα κι εκείνος όμως φάνηκε να έχει επίγνωση ότι η πληθωρική παραγωγικότητά του πρέπει κάποτε να πάρει τέλος. «Είναι δύσκολο να βρεις ιστορία με καλή αρχή, μέση και τέλος που να είναι διασκεδαστική για το κοινό», είπε στον Observer. «Κάποτε τελικά το απόθεμα θα εξαντληθεί. Και θα πέ
Ο Αλεν είναι 78 ετών και η υποδοχή που είχε το «Magic in the Moonlight», η τέταρτη ταινία του σε τρία χρόνια, επιβεβαίωσε ότι ο σκηνοθέτης είναι ένας αμερικανικός θησαυρός, παρά τα σύννεφα που σκίασαν την ιδιωτική του ζωή. Η προσέλευση επιφανών προσώπων στην πρεμιέρα, από την «γκουρού» της μόδας Αννα Γουίντουρ μέχρι τον πρώην αρχηγό της αστυνομίας της Ν. Υόρκης Ρέι Κέλι, φάνηκε να δίνει οριστική απάντηση στο ερώτημα αν η δημοτικότητά του θα φθειρόταν μετά την αναζωπύρωση των κατηγοριών εναντίον του για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου. Η επιτυχία που απολαμβάνει στην πατρίδα του σήμερα είναι μεγαλύτερη και σταθερότερη απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή της 50χρονης καριέρας του.

Δύσκολη χρονιά
Παρ’ όλ’ αυτά, η χρονιά ήταν δύσκολη για εκείνον. Τον Φεβρουάριο, προκλήθηκε δημόσια από τη θετή κόρη του, την Ντίλαν Φάροου, η οποία επανέλαβε τους ισχυρισμούς -που είχαν διατυπωθεί από τη Μία Φάροου στις αρχές της δεκαετίας του ’90- ότι ο Αλεν την είχε παρενοχλήσει σεξουαλικά. Οι ισχυρισμοί αυτοί βγήκαν στη δημοσιότητα ενώ επρόκειτο να παραλάβει τη Χρυσή Σφαίρα για το σύνολο της προσφοράς του. Απέρριψε την κατηγορία, λέγοντας ότι η τότε αστυνομική έρευνα τον είχε απαλλάξει και ότι η δήλωσή του αυτή θα ήταν «η τελευταία λέξη μου πάνω στο θέμα».
Φαίνεται, πάντως, να έχει κερδίσει τη μάχη των δημoσίων σχέσεων. Βετεράνος κινηματογραφικός πράκτορας είπε μετά την πρεμιέρα ότι ήταν πολύ σημαντικό που η «καλή κοινωνία» της Νέας Υόρκης έκανε την εμφάνισή της. Οι αρχικές κατηγορίες είχαν σημάνει επαγγελματική καταστροφή για τον Γούντι Αλεν, αλλά η επανάληψή τους φάνηκε να έβλαψε περισσότερο τη Μία Φάροου, την οποία πολλοί σήμερα βλέπουν σαν μια εκδικητική πρώην σύντροφο.
Στο μεταξύ, ο Αλεν δεν δείχνει κανένα σημάδι επιβράδυνσης του ρυθμού της δουλειάς του. Η «Μαγεία στο σεληνόφως», τοποθετημένη στην Κυανή Ακτή του 1920 και με πρωταγωνιστές τον Κόλιν Φερθ στον ρόλο ενός διάσημου ταχυδακτυλουργού και την Εμα Στόουν στον ρόλο ενός επίδοξου μέντιουμ, έρχεται αμέσως μετά τα φιλμ «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» και «Στη Ρώμη με αγάπη», αλλά και τη «Θλιμμένη Τζασμίν», που χάρισε στην Κέιτ Μπλάνσετ το Οσκαρ καλύτερης ερμηνείας. Ολες οι ταινίες ήταν αρκετά κερδοφόρες, με το «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» να αποφέρει εισπράξεις πάνω από 170 εκατομμύρια δολάρια. Τον τελευταίο καιρό δουλεύει για μια καινούργια ταινία, με πρωταγωνιστές την Εμα Στόουν και τον Γιοακίν Φίνιξ, ενώ και άλλες είναι στα σκαριά.
Ανεξάρτητα από τις απόψεις των κριτικών που δημοσιεύτηκαν έως τώρα, οι οποίες δεν υπήρξαν ομόφωνες, η «Μαγεία στο σεληνόφως» έχει έναν ιδιαίτερα προσωπικό χαρακτήρα. Οπως είπε στον Observer, εμπνεύστηκε το φιλμ από ένα διήγημα που διάβασε για κάποιους απατεώνες πνευματιστές, που ο διάσημος Χάρι Χουντίνι είχε βάλει στόχο να τους εκθέσει.
Ο Γούντι Αλεν είναι ένας αφηγητής ιστοριών, λέει ο Ντέιβιντ Τόμσον, κριτικός και συγγραφέας του «Νέου βιογραφικού λεξικού ταινιών». Παρότι η τελευταία μπορεί να μην είναι από τις καλύτερές του, «δεν σημαίνει ότι του χρόνου δεν θα κάνει μια πολύ καλή. Οπως κάθε παραμυθάς, κάποιες ιστορίες του λειτουργούν και κάποιες όχι. Γιατί όμως οι ηθοποιοί κάνουν ουρά για να δουλέψουν μαζί του; Η απάντηση, βέβαια, είναι ότι έχει γίνει τέτοιος θεσμός, που είναι σαν να παίρνεις τιμητικό παράσημο όταν παίξεις σε ταινία του».
«Η γραφή του, το πώς συλλαμβάνει τους χαρακτήρες, η πλοκή μέσα στην οποία τους τοποθετεί, είναι κολακευτικά για τους ηθοποιούς», είπε ο Κόλιν Φερθ. Η «Μαγεία στο σεληνόφως», με το «You Do Something to Me» του Κόουλ Πόρτερ στο σάουντρακ, σηματοδοτεί επίσης μια επάνοδο στη νοσταλγία του Γούντι Αλεν για την κομψότητα και την αισθητική περασμένων καιρών.

Σκεπτικιστής...
Για ένα σκηνοθέτη τόσο αφοσιωμένο στη δουλειά του, η εξερεύνηση -στα 78 του- ζητημάτων πνευματικότητας και ορθολογισμού είναι αυτό που κάνει πιο ενδιαφέρουσα την ταινία, υποστηρίζει ο Ντέιβιντ Τόμσον. «Είναι γεγονός ότι οι δημιουργικοί άνθρωποι βιώνουν μεγάλες δυσκολίες στη ζωή τους, γι’ αυτό αναζητούν κάτι που μοιάζει με ζωή. Εχει κατακτήσει τον δικό του χώρο και το κοινό του, και γυρίζει ταινίες με προϋπολογισμό που του επιτρέπει να κάνει ό,τι θέλει».
Αυτό μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί ο Αλεν δεν εναγκαλίστηκε ποτέ το Χόλιγουντ. «Ενας τόσο ταλαντούχος αφηγητής θα μπορούσε να κερδίσει πολλά λεφτά στο Χόλιγουντ, και τον ευχαριστεί όταν μια ταινία του πάει καλά, αλλά δεν νομίζω ότι αυτό είναι που τον ωθεί. Τον τελευταίο καιρό έχει αποκατασταθεί επαγγελματικά. Ωστόσο, στο πνεύμα, παραμένει ο ίδιος σκεπτικιστής, νευρωτικός χαρακτήρας που ήταν πάντα».
«Είμαι σαν την Μπλανς Ντιμπουά», είπε ο Αλεν σε πρόσφατη συνέντευξη. «Ελπίζω ότι υπάρχει στη ζωή κάποια μαγεία. Δυστυχώς, δεν υπάρχει αρκετή. Υπάρχουν μικρά, σποραδικά πράγματα που θα έλεγες πως είναι μαγικά. Γενικά, όμως, κυριαρχεί η γκρίζα πραγματικότητα».

(Η ελληνική μετάφραση δημοσιεύτηκε στην εφ. Η Καθημερινή , 27/7/2014)