Κινηματογράφος και Έρωτας,
Θόδωρος Σούμας,
εκδόσεις Αιγόκερως, 2005.
Επικεντρωμένο ίσως στην πιο δημοφιλή θεματική του κινηματογράφου, στο έρωτα, το βιβλίο του Θόδωρου Σούμα είναι σταθμός μιας πορείας χρόνων. Κριτικός με θητεία σε περιοδικά όπως Σύγχρονος Κινηματογράφος, Οθόνη αλλά και σε βιβλία -μονογραφίες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσ/νίκης, ο συγγραφέας διακρίνεται από μια εμμονή: την προσέγγιση μιας ταινίας μέσα από την οπτική του έρωτα, στις διάφορες εκδοχές και εκφάνσεις του.
Συγγραφέας του σημαντικού Έρωτας, ψυχολογία και αισθητική στο Χολιγουντιανό σινεμά (1992) αλλά και του ανάλογου θεματολογίας Κινηματογράφος και σεξουαλικότητα /ερωτισμός (1983), ο Θόδωρος Σούμα στον Κινηματογράφο και Έρωτας όπως ο ίδιος σημειώνει στην εισαγωγική «παραθέτει κείμενα από τα τρία προγενέστερα βιβλία, από άρθρα του σε διάφορα κινηματογραφικά περιοδικά, στα έντυπα του φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου κ.α. διορθωμένα και επανεπεξεργασμένα».
Το βιβλίο διαρθρώνεται σε τέσσερα μέρη. Το πρώτο μέρος με τίτλο Κινηματογράφος και ερωτισμός, αναπτύσσει κάποιες θεωρητικές αρχές μέσα από τις οποίες ο συγγραφέας προσεγγίζει τις ταινίες. Παράλληλα κάνει κάποιες χρήσιμες παρατηρήσεις για κινηματογραφικά είδη όπως το soft πορνό και το hard core.
Το δεύτερο μέρος είναι αφιερωμένο στο σινεμά του δημιουργού όπως αυτό εμφανίζεται στην Ευρώπη και την Ασία. Εδώ θα βρούμε κάποιες από τις καλύτερες σελίδες του βιβλίου αφιερωμένες σε σκηνοθέτες όπως ο Luis Bunuel, Pier-Paolo Pasolini και Nagisa Oshima.
Το τρίτο και πιο σημαντικό μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στη σκηνοθεσία του έρωτα στον Αμερικάνικο κινηματογράφο. Σ' αυτό τον κινηματογράφο δεν έχουμε με μια ελεύθερη έκφραση του ερωτισμού, αλλά μάλλον μια κωδικοποιημένη και γεμάτη αποκρύψεις. Κεντρικά πρόσωπα σ? αυτό το τμήμα είναι οι Alfred Hitchcock, Josef Von Sternberg, Erich Von Stroheim, αλλά και οι Howard Hawks, George Cukor. Κινηματογραφικά είδη όπως η αισθηματική κομεντί και νεώτεροι σκηνοθέτες δημιουργοί όπως οι Stanley Kubrick, David Lynch συμπληρώνουν αυτό το μέρος.
Τέλος το τέταρτο μέρος εστιάζει ελληνικό σινεμά με κεντρικό πρόσωπο εδώ τον Αλέξη Δαμιανό.
Η πληθώρα των σκηνοθετών στους οποίους το βιβλίο εστιάζει αλλά και το ανάλογο πλήθος των ταινιών στις οποίες γίνεται αναφορά, το καθιστούν ένα βιβλίο -εργαλείο για κάθε αφοσιωμένο κινηματογραφόφιλο. Ο συγγραφέας προσφέρει στον αναγνώστη -θεατή ένα τρόπο προσέγγισης του κινηματογραφικού φαινομένου που βασική συνιστώσα του είναι η ερωτική επιθυμία. Έγκλειστος σε μια σκοτεινή αίθουσα, ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με σκιές. Σκιές που τον έλκουν και τον σαγηνεύουν, σκιές που αναπαριστούν τα παιχνίδια της ερωτικής σαγήνης- και είναι ακριβώς αυτή η ερωτική σαγήνη, με την αντίστοιχη σαρκική διάσταση, ένας απο τους θεμέλιους λίθους πάνω στους οποίους οικοδομείται όλη η κινηματογραφική τέχνη.
Καθώς το βιβλίο αυτό είναι μόνο ένας σταθμός στην πορεία του συγγραφέα αναμενόμενο είναι σε επόμενη έκδοση του να συμπεριληφθούν κείμενα που ο συγγραφέας έχει ήδη γράψει (όπως για τον Γιώργο Πανουσόπουλο, τον πιο ερωτικό έλληνα σκηνοθέτη) ή προσεγγίσεις σε σκηνοθέτες στους οποίους αξίζει να εστιάσει όπως η γαλλίδα Catherine Breillat αλλά και σε κινηματογραφικά είδη όπως το ιαπωνικό ρόμαν πόρνο (είδος ελαφρύ πορνό στο οποίο δοκιμάστηκαν πολλοί ιάπωνες σκηνοθέτες).
Στα μειονεκτήματα του βιβλίου καταγράφεται η απουσία ενός ευρετηρίου ονομάτων και τίτλων, ενώ στα πλεονεκτήματα το πλούσιο και δυσεύρετο φωτογραφικό υλικό και η αναλυτική βιβλιογραφία.
Δημήτρης Μπάμπας