Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες νέους αμερικάνους σκηνοθέτες ο James Gray, τόσο με την πρώτη του ταινία Little Odessa όσο και με την δεύτερη το The Yards, βαδίζει σε δρόμους μοναχικούς και σκοτεινούς. Στις δηλώσείς του, που ακολουθούν, αποκαλύπτει μεταξύ άλλων τις εκλεκτικές συγγένειες που διατρέχουν το έργο του (την όπερα και τον Ιταλό σκηνοθέτη Luchino Visconti), τον τρόπο που διευθύνει τους ηθοποιούς του. Ενώ στο τέλος δεν παραλείπει να αναφερθεί στις αγαπημένες του ταινίες.

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Η οικογένεια δεν είναι πάντα ένας τόπος χαράς και ασφάλειας. Μπορεί να είναι ένα τόπος τρομακτικός.
Τραγωδία υπάρχει όταν ένας χαρακτήρας ξέρει ή πιστεύει ότι η ζωή του δεν είναι στα χέρια του, ότι δεν την ελέγχει. Αυτό συμβαίνει με τον χαρακτήρα του Leo στην ταινία: Η ζωή του διαλύεται και αυτός δεν μπορεί να κάνει κάτι για να την αλλάξει. Τελικά αρχίζει να ελέγχει τα πράγματα όταν ζητά βοήθεια από το σύστημα.

ΕΝΑ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟ ΤΕΛΟΣ
Όταν είδα πάλι την πρώτη μου ταινία Little Odessa, για το σχολιασμό του DVD, ντράπηκα. Μου έδωσε την εντύπωση έργου ενός βαθιά καταθλιπτικού ατόμου. Το αστείο είναι ότι προσπάθησα να κάνω το ίδιο και στο The Yards: ένα τέλος απόλυτα τραγικό -και ο κόσμος έλεγε "Ω! Είναι ένα το ευτυχισμένος τέλος ". Ήθελα να 'ναι θεοσκότεινο και αισθάνομαι ότι απέτυχα.

ΕΠΙΡΡΟΕΣ
H φιλοδοξία μου για το The Yards ήταν να κάνω μια οπερετική ταινία. Ήμουν επηρεασμένος από το μυθιστόρημα του Emile Zola με το τίτλο La Bete Humaine (ε.τ. Το Ανθρώπινο κτήνος) και μια ταινία του Renoir με τον ίδιο τίτλο. Επίσης από μια ταινία του Luchino Visconti, τον Ρόκο και τα Αδέλφια του. Ο Ρόκο και τα Αδέλφια του μού άλλαξαν την ζωή. Το The Yards έχει αρκετά που ανήκουν στο Ρόκο. Η σκηνή του καυγά μεταξύ του Joaquin και του Wahlberg, την ξεσήκωσα απ 'κει. Ο Coppola στον The Godfather (ε.τ. Ο Νονός) την έκλεψε από τον Ρόκο. Νομίζω ότι είναι OK το να κλέβεις. Ο κόσμος λεει ότι η ταινία χρωστά πολλά στο The Godfather, ωστόσο είναι στο Ρόκο που χρωστά. Νομίζω ότι το λένε αυτό γιατί ο James Caan κάθεται σ' ένα σκοτεινό δωμάτιο όπως και στο The Godfather.
Υπάρχουν στιγμές στο Ρόκο και τα Αδέλφια του που τις λατρεύω, όπου ο Visconti υπερβαίνει τα πάντα. είναι τόσο όπερα που οι θεατές σχεδόν γελάνε.
Κατά κάποιο τρόπο, αυτό είναι κάτι που προσπάθησα να κάνω, να είναι κάτι που ανήκει και στο είδος της δημοφιλούς λαϊκής ταινίας, αλλά και στον κινηματογράφο τέχνης. Υπάρχει μια τάση γκετοποίησης του κινηματογράφου τέχνης. Και ο λαϊκός κινηματογράφος εμφανώς βαδίζει προς την αποβλάκωση. Έτσι η φιλοδοξία μου για The Yards ήταν να είναι μία ταινία που να στέκεται και στους δυο χώρους. Πιθανόν να μην ανήκει ούτε στο ένα χώρο ούτε στον άλλο, όμως παρ' όλα αυτά αυτή ήταν η πρόθεση μου: να κάνω κάτι οπερετικό που να είναι βαθιά συναισθηματικό, αλλά όχι αισθηματικό.

Η ΟΠΕΡΑ
Με απασχολούσε πολύ παράδοση του verismo στην όπερα: η La Boheme του Puccini, ένα σημαδιακό έργο αυτής της παράδοσης, όπως επίσης και μια σειρά από όπερες, που γράφτηκαν στις αρχές του 20 αιώνα και οι οποίες δεν είχαν ως κεντρικούς ήρωες βασιλιάδες και βασίλισσες, αλλά πρόσωπα της εργατικής τάξης. Είχα στα αλήθεια εθιστεί στον Puccini και στον Mascagni, και ήθελα να κάνω κάτι πάνω σ' αυτή την παράδοση του verismo. Ήταν έτσι πραγματικά ενδιαφέρον, γιατί όταν κάνεις κάτι τέτοιο ακροβατείς πάνω σ' ένα λεπτό σχοινί, ανάμεσα στο μελόδραμα και τη όπερα. Είναι μια πραγματική μάχη.

ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ
Έβαζα στα γυρίσματα τους ηθοποιούς να ακούν Puccini και Mascagni, για να εμπνευστούν για τις ερμηνείες τους όποτε υπήρχε μια σκηνή χωρίς διάλογο και αυτές ήταν αρκετές στην ταινία τότε στο πλατό όταν την γυρίζαμε έβαζα κάτι από την Tosca ή το πρελούδια από την La Traviata του Verdi. Οι ερμηνείες των ηθοποιών ήταν απόλυτα εμπνευσμένες από αυτές τις μουσικές. Ύστερα και ο τόνος της ταινίας διαμορφώνεται από την μουσική που ακουγόταν στο πλατό. Ξεκίνησα να βάζω μουσική στις πρόβες ακόμα και στις σκηνές διάλογο.
Είχα κάνει κάτι τέτοιο και στην Little Odessa. Νομίζω ότι διάβασα κάπου ότι ο Von Stroheim ή κάποιος άλλος, έκανε κάτι τέτοιο την περίοδο του βωβού κινηματογράφου. Έγινε σαν παράδοση την περίοδο του βωβού ο σκηνοθέτης να βάζει μουσική στον πλατό για να εμπνέονται, απ' αυτή, οι ηθοποιοί τις ερμηνείες τους. Μετά διάβασα ότι το έκανε και ο Stanley Kubrick. Σκέφτηκα: "Υπέροχη ιδέα".
Ακούγεται ίσως λίγο πομπώδες, αλλά υπάρχει κάτι σχετικό που είπε ο Stanislavsky: "Η μουσική είναι ο πιο σύντομος δρόμος για την καρδιά". Αυτό είναι αλήθεια. Μπορείς να πεις με την μουσική στον ηθοποιό αυτό που δεν μπορείς να περιγράψεις με τα λόγια.

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Ανησυχώ ότι οι ταινίες γίνονται όπως η όπερα. Έχουν φθάσει στα όρια τους και ως μορφή τέχνης πεθαίνω. Όλοι εκθειάζουν το ψηφιακό βίντεο, όμως αν δούμε Dancer in the Dark αυτό δεν μοιάζει με ταινία.

ΑΓΑΠΗΜΕΝΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Στις δέκα αγαπημένες ταινίες, υπάρχουν ίσως πέντε ιταλικές ταινίες και τρεις γιαπωνέζικες ταινίες.
Το Vertigo είναι αριστούργημα. Το είδα για πρώτη φορά μαζί με το Rear Window (σ.τ.μ και οι δύο ταινίες είναι το Alfred Hitchcock). Νομίζω ότι ήμουν 14 χρόνων. Μου άρεσε το Rear Window δεν μου άρεσε το Vertigo. Έβλεπα τον James Stewart (σ.τ.μ ο πρωταγωνιστής της ταινίας) να περιφέρεται οδηγώντας ένα αυτοκίνητο, για μια ώρα. Η ταινία ήταν βαρετή όταν την είδα μετά το Rear Window. Όμως δεν μπορούσα να τη ξεχάσω και έτσι ξαναπήγα και το είδα πάλι πέντε φορές. Είναι μια τέλεια, τέλεια ταινία.

[αποσπάσματα από συνεντεύξεις του σκηνοθέτη στα Village Voice (25/10/2000), indieWIRE (18/10/2000) και salon.com (23/10/2000). Aπόδοση Δημήτρης Μπάμπας]