Ο Billy Wilder/ Μπίλυ Γουάιλντερ θεωρείται ως ένα από τους πιο σημαντικούς και πολυδιάστατους σκηνοθέτες της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ. Ένας δημιουργός με πρωτοπόρο και ασυμβίβαστο κινηματογραφικό ύφος, ο οποίος κατά τη διάρκεια της καριέρας του καταπιάστηκε με ιδιαίτερα θέματα στις ταινίες του. Σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός, ηθοποιός αλλά και δημοσιογράφος, ο Billy Wilder σφράγισε με το έργο του την εξέλιξη του αμερικανικού κινηματογράφου.
Διακρίθηκε κυρίως για τις αιχμηρές κωμωδίες του και τα σκοτεινά και απαισιόδοξα film noir του. Οι κωμωδίες του χαρακτηρίζονται από μια διάθεση απομυθοποίησης, ένα τόνο πικρής ειρωνείας και σαρκασμού, αλλά και μια ανάμειξη χιούμορ με δράμα, και κυνισμού με ιδεαλισμό. Στις ταινίες του υπάρχει μια μελαγχολία, μια πικρία που εμπλουτίζεται με κωμικά στοιχεία. Ο απαστράπτων και λαμπερός διάλογος μεταξύ των ηρώων, αστείος αλλά και σαρκαστικός, σφραγίζει το τελικό αποτέλεσμα.
Πάνω από όλα σεναριογράφος, ο Wilder έγινε σκηνοθέτης για να προστατεύσει το έργο του από τις συνήθεις επεμβάσεις των παραγωγών.

Ο Billy Wilder γεννήθηκε στην Αυστορουγγαρία των Richard Strauss, Arthur Schnitzler και Sigmund Freud, το 1906. Άρχισε να ασχολείται με τη συγγραφή σεναρίου ενώ ζούσε στο Βερολίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Μετά την άνοδο του Χίτλερ, ο Γουάιλντερ, ο οποίος ήταν Εβραίος, έφυγε για το Παρίσι, όπου έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με την ταινία «Ο κακός δρόμος»/ Mauvaise Graine (1934). Στη συνέχεια μετακόμισε στο Χόλιγουντ, όπου το 1939 είχε την πρώτη του μεγάλη επιτυχία με τη συμμετοχή του στη συγγραφή του σεναρίου της σατιρικής ταινίας του Ερνστ Λιούμπιτς «Νινότσκα».
Πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του Γουάιλντερ στο Χόλιγουντ ήταν με την ταινία «Υπερφυσική Μπεμπέκα»/ The Major and the Minor το 1942, ενώ η σκηνοθεσία του φιλμ νουάρ «Κολασμένη Αγάπη»/     Double Indemnity,‎ δυο χρόνια αργότερα του χάρισε την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ σκηνοθεσίας.
Το 1945 ο Γουάιλντερ κέρδισε το Όσκαρ σκηνοθεσίας καθώς και το Όσκαρ διασκευασμένου σεναρίου για την ταινία «Το Χαμένο Σαββατοκύριακο»/ The Lost Weekend και το 1950 συνέγραψε και σκηνοθέτησε τη θρυλική ταινία «Η Λεωφόρος της Δύσης»/ Sunset Blvd..
Από τα μέσα της δεκαετίας του '50 ο Γουάιλντερ γύριζε κυρίως κωμωδίες. Μερικές από τις σημαντικότερες ταινίες του, εκείνης της περιόδου, είναι: «Σαμπρίνα»/ Sabrina (1954), «Εφτά χρόνια φαγούρας»/ The Seven Year Itch (1955), «Μερικοί το προτιμούν καυτό»/ Some Like It Hot (1959) και «Η Γκαρσονιέρα»/ The Apartment (1960) και «Η τροτέζα»/ «Γλυκιά μου Ίρμα»/ Irma la Douce (1963). Η “Fedora” είναι η προτελευταία του ταινία πριν την «Πρώτη σελίδα»/ The Front Page (1974).
Σκηνοθέτησε κάποια από τα μεγαλύτερα ονόματα του κλασικού Χόλιγουντ: Barbara Stanwyk, Fred MacMurray, Edward G. Robinson, Humphrey Bogart, Marlene Dietrich, Audrey Hepburn, William Holden, Jack Lemmon, Walter Matthau, Ray Milland.
Δεκατέσσερις από τους ηθοποιούς που σκηνοθέτησε ο Γουάιλντερ προτάθηκαν για Όσκαρ ενώ ο ίδιος έχει βραβευτεί έξι φορές με το χρυσό αγαλματίδιο.

Οι ταινίες

Sunset Blvd.
Τους μηχανισμούς και τον κόσμο του Χόλιγουντ απεικονίζει η βραβευμένη με τρία Οσκαρ ασπρόμαυρη ταινία (γυρίστηκε το 1940) του Μπίλι Γουάιλντερ "Η Λεωφόρος της Δύσης". Η ταινία αναφέρεται στην ιστορία μιας γερασμένης και ξεπεσμένης σταρ του βωβού κινηματογράφου, της Νόρμα Ντέσμοντ, που ζει στο δικό της φανταστικό κόσμο. Κοντά της βρίσκεται ένας άνδρας που έχει τα μισά της χρόνια και στον οποίο αναθέτει να της γράψει σενάριο για να κάνει "θριαμβευτική" επανεμφάνιση στον κόσμο του θεάματος. Γρήγορα, όμως, τα πράγματα θα έχουν μια τραγική κατάληξη. "Η Λεωφόρος της Δύσης" είναι μια από τις σημαντικότερες ταινίες, που έχουν ως θέμα το Χόλιγουντ και μια από τις καλύτερες ταινίες του Γουάιλντερ.
Με τους William Holden, Gloria Swanson, Erich von Stroheim.

Sabrina
Η ταινία «Γλυκειά μου Σαμπρίνα» είναι μια αισθηματική ταινία του 1954. Δύο αδέλφια, ο Λάινους και ο Ντέιβιντ Λάραμπι, κληρονομούν την τεράστια περιουσία του πατέρα τους. Ο σοβαρός Λάινους αφοσιώνεται στις οικογενειακές επιχειρήσεις, ενώ ο Ντέιβιντ ενδιαφέρεται μόνο για τα γρήγορα αυτοκίνητα και τις όμορφες κοπέλες. Η κόρη του σοφέρ της οικογένειας, η Σαμπρίνα, επιχειρεί να αυτοκτονήσει από έρωτα για τον Ντέιβιντ, αλλά σώζεται από τον Λάινους. Ο πατέρας της τότε τη στέλνει στο Παρίσι για σπουδές, όπου θα μεταμορφωθεί σε μια καλλιεργημένη και γοητευτική γυναίκα. Οταν επιστρέφει στην έπαυλη των Λάραμπι, τα πάντα αλλάζουν, αφού ο Ντέιβιντ εντυπωσιάζεται μαζί της, ενώ ο Λάινους αρχίζει να τη φλερτάρει.
Με τους Humphrey Bogart, Audrey Hepburn, William Holden.

Επτά χρόνια φαγούρα (The Seven Year Itch)
Η ταινία «7 χρόνια φαγούρα» βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό του Τζορτζ Άξελροντ. Το σενάριο για τη μεγάλη οθόνη προσάρμοσε ο Μπίλι Γουάιλντερ, όπως και τη σκηνοθέτησε. Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Τομ Ίγουελ, ο οποίος πρωταγωνιστούσε και στο θεατρικό του Μπρόντγουεϊ. 
Ο Μπάμπης Ακτσόγλου σημειώνει : "Η ηθικολογία της εποχής δεν επέτρεψε στον Γουάιλντερ να προχωρήσει μέχρι το σημείο που θα ήθελε (σε αντίθεση με τις μετέπειτα ταινίες του) αυτή την κινηματογραφική εταφορά ενός θεατρικού έργου. Η ταινία συντηρεί ένα βαθμό κομφορμισμό, όπως στη σκηνή με τη Μονρόε (υποψήφια για BAFTA) να συμβουλεύει τον Ίγουελ (ο οποίος πρωταγωνιστούσε στη θεατρική παράσταση και βραβεύτηκε με Χρυσή Σφαίρα) να μη χαλάσει το γάμο του, έστω κι αν εκείνος της εξομολογείται ότι είναι αποτυχημένος. Εδώ υπάρχει η περίφημη σκηνή με τον αέρα από να σηκώνει το φόρεμα της Μονρόε."

Some Like It Hot
 Στα τέλη της δεκαετίας του '20 στο Σικάγο, λόγω της ποτοαπαγόρευσης, έχουν δημιουργηθεί μεγάλες συμμορίες. Ο Τζο και ο Τζέρι είναι μουσικοί σ' ένα νάιτ κλαμπ. Όταν η αστυνομία ένα βράδυ κάνει έφοδο, για να σωθούν κρύβονται σ' ένα γκαράζ. Δεν είναι όμως τυχεροί γιατί γίνονται μάρτυρες μιας ομαδικής δολοφονίας. Η μία συμμορία εξοντώνει την άλλη. Ο αρχηγός της συμμορίας τούς ανακαλύπτει και εκείνοι για να ξεφύγουν μεταμφιέζονται σε γυναίκες και μπαίνουν σε μια γυναικεία ορχήστρα που πηγαίνει με τρένο στη Φλόριντα. Ο αρχηγός όμως της συμμορίας εξακολουθεί να τους αναζητά και εκείνοι δεν μπορούν ν' αλλάξουν την αμφίεσή τους. Στην ταινία από τη μία πλευρά παρουσιάζεται ο τρόμος του βίαιου θανάτου και από την άλλη τη χαρά της ζωής.
Με τους Marilyn Monroe, Tony Curtis, Jack Lemmon, George Raft.

The Apartment
 Οταν ένας υπάλληλος σε ασφαλιστική εταιρία δανείζει την γκαρσονιέρα του στους προϊσταμένους του, για να κάνουν τις ερωτοδουλιές τους, νομίζοντας ότι έτσι θα πετύχει να πάρει προαγωγή, τα πράγματα περιπλέκονται, καθώς ο ίδιος ερωτεύεται την ερωμένη του διευθυντή του. Σάτιρα του αμερικανικού τρόπου ζωής και του κυνισμού που επικρατεί στο χώρο των μπίζνες. Ο σκηνοθέτης και εν μέρει σεναριογράφος καυτηριάζει τον αριβισμό και την απανθρωπιά μιας κοινωνίας που θυσιάζει τα πάντα στο βωμό της προσωπικής επιτυχίας και της επαγγελματικής ανόδου. Η «Γκαρσονιέρα» τιμήθηκε με Οσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, μοντάζ και καλλιτεχνικής διεύθυνση.
Με τους Jack Lemmon, Shirley MacLaine, Fred MacMurray, Jack Kruschen.

Irma la Douce
 Μια από τις πιο απολαυστικές κωμωδίες που άφησε εποχή, με κεντρικά πρόσωπα έναν αστυνομικό και μια τροτέζα.
Σε μια κακόφημη συνοικία του Παρισιού, ο Νέστορ είναι ένας αστυνομικός που απολύεται γιατί κάνει το καθήκον του. Συλλαμβάνει, δηλαδή, τις τροτέζες της περιοχής. Ανεργος πια, ερωτεύεται τη γλυκιά Ιρμα, που είναι μία πόρνη με χρυσή καρδιά. Η ζήλια, όμως, του δημιουργεί αρκετά προβλήματα. Αναγκάζεται να μεταμφιεστεί σε Αγγλο λόρδο, έναν πλούσιο και εκκεντρικό άνδρα, που πληρώνει την Ιρμα για να είναι ο μοναδικός πελάτης της. Ο αστυνομικός φυσικά δεν έχει χρήματα. Για χάρη της και για να μην την έχει άλλος, αρχίζει να δουλεύει σκληρά σαν χαμάλης στην αγορά. Η διπλή ζωή, κάποια στιγμή, θα τον εξαντλήσει και αποφασίζει να εξαφανίσει το λόρδο, σκηνοθετώντας μια δολοφονία. Τελικά θα γίνει ο ίδιος ύποπτος για το φόνο. Συλλαμβάνεται, καταδικάζεται και φυλακίζεται στο Νησί του Διαβόλου. Θα καταφέρει κάποια μέρα να δραπετεύσει και να φθάσει έγκαιρα στο Παρίσι, λίγο πριν η Ιρμα γεννήσει τα δίδυμα παιδιά τους.
Με τους Jack Lemmon, Shirley MacLaine.

Fedora
Ο σκηνοθέτης, πολλά χρόνια μετά τη "Λεωφόρο της Δύσης", διερευνά ακόμη μια φορά τα άδυτα ενός μύθου του κινηματογράφου, μιας διάσημης σταρ που αποσύρεται σ' ένα ελληνικό νησί.
Η “Fedora” ξεκινά μ' ένα τραγικό γεγονός. Η άλλοτε επιτυχημένη και διάσημη ηθοποιός Fedora αυτοκτονεί πέφτοντας στις γραμμές του τρένου. Συντετριμμένος ο πασίγνωστος παραγωγός του Χόλιγουντ Μπάρι Ντέτβαϊλερ θα παραβρεθεί στην κηδεία της στο Παρίσι, όπου και αναρωτιέται αν - και κατά πόσο - φέρει και ο ίδιος μερίδιο ευθύνης για τον θάνατό της.
Δύο εβδομάδες νωρίτερα, είχε ταξιδέψει στην Κέρκυρα, όπου η Fedora είχε επιλέξει να απομονωθεί σε μία πολυτελή βίλα. Μαζί της ζούσαν, η ιδιοκτήτρια του νησιού, κόμισσα Σομπριάνκσι και ο γιατρός Δρ. Βάντο με τη βοηθό του. Ο Μπάρι είχε στα χέρια του μία κινηματογραφική διασκευή της Άννα Καρένινα, μεταφέροντάς της ότι κάποιοι σημαντικοί χρηματοδότες είχαν δεσμευτεί να επενδύσουν στην ταινία μόνο αν δεχτεί να υποδυθεί το ρόλο η Fedora. Παρότι η διάσημη ηθοποιός έδειχνε πρόθυμη και ικανή να πάρει τον ρόλο και να τον φέρει εις πέρας, τα σχέδια του παραγωγού προσέκρουσαν πάνω στη διάγνωση του πλαστικού χειρουργού, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η Fedora πάσχει από παράνοια και είναι αδύνατον να παίξει…
Με τους William Holden, Marthe Keller.

(πηγή δελτία τύπου)