(μια συνέντευξη τύπου)
hanna-schygulla.jpg

Πρέπει να αναζητούμε συνεχώς τις εκπλήξεις, έτσι ώστε να ξυπνάμε από την κατάσταση της ημι-νάρκωσης στην οποία πέφτουμε. Να αναζητάμε το θαύμα. Η ζωή είναι υπέροχη και δεν το λέω αυτό από την οπτική του la vie en rose.
(...) Κάποτε είχα γίνει χορτοφάγος. Αφορμή ήταν το ψάρεμα. Καθώς ψαρεύαμε διαπίστωσα ότι έπρεπε να σκοτώνουμε τα ψάρια κι αυτό με απώθησε τόσο που δεν ήθελα στη συνέχεια να τα φάω. Όμως δεν κατάφερα να παραμείνω χορτοφάγος κι αυτό γιατί μου αρέσει να τρώω, μου αρέσει η γεύση των πάντων. Κατάλαβα λοιπόν ότι πρέπει να σκοτώσεις ένα ψάρι, ένα ζώο, κι αυτό είναι μία συνθήκη για να ζεις.
(...) Είμαι ον λιγότερο πλήρες και γι' αυτό προσπαθώ να δίνω σημασία στην πρώτη μου παρόρμηση, στην πρώτη φορά που συναντώ κάποιον, τα πρώτα βλέμματα, τις χειρονομίες. Όταν υποδύομαι κάποιον ρόλο, πριν ανοίξω το στόμα μου θεωρώ ότι είναι προτιμότερο να αφήσω το σώμα μου να αντιδράσει. Το σώμα μας γνωρίζει πολλά, λέει την αλήθεια. Έχουμε συνηθίσει να έχουμε άποψη για τα πάντα, θεωρώ όμως ευτυχία το να αλλάζεις γνώμη. Με χαροποιεί να αναγνωρίζω τα σημεία στα οποία είχα άδικο. Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, υπάρχει μόνο σωστό και σωστό. Το σώμα μας και το ασυνείδητο συνδέονται με τον πραγματικό μας εαυτό, με το ένστικτο και την ψυχή μας. Έχω εμπιστοσύνη στις εκδηλώσεις του σώματός μου. Κι επίσης μου αρέσουν τα όνειρα τη νύχτα, παρακολουθώ με ενδιαφέρον τα μηνύματα αυτά που ταξιδεύουν σε μπουκάλι.

(...) Πάντα, από παιδί με ενδιέφεραν αυτά τα θέματα. Η ζωή είναι πιο ενδιαφέρουσα από τα σχέδια, τις θεωρίες, της φιλοσοφίες. Παράλληλα, ξέρετε, ήμουν μοναχοπαίδι. Όταν γέρασαν οι γονείς μου, ήταν ανήμποροι, χρειάστηκε να τους βοηθήσω. Επί είκοσι χρόνια αφιέρωνα το μισό χρόνο της ημέρας μου στη φροντίδα τους, για να έχει καλό τέλος η ζωή τους. Οι γονείς μου μεγάλωσαν σε οικογένειες με 12 - 13 παιδιά. Η δική μου γενιά δεν έκανε παιδιά λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης στην κοινωνία. Βγαίναμε από μία καταστροφή. Εγώ όχι μόνο μεγάλωσα ως μοναχοπαίδι, αλλά στη συνέχεια δεν απέκτησα παιδιά. Αυτό σημαίνει παρακμή. Θεωρώ φυσιολογικό να μεγαλώνεις, να κάνεις παιδιά. Εμείς ζήσαμε έναν ιστορικό σεισμό. Όσα συνέβησαν είχαν και βιολογικές συνέπειες. Μάθαμε να ασκούμε κριτική στα πάντα, να αμφισβητούμε αυτά που μας έλεγαν οι άλλοι, διαπιστώσαμε ότι το χρήμα δεν είναι τα πάντα. Όλα αυτά, ως τμήμα της Πολιτιστικής Επανάστασης του '68, δεν συνέβησαν μόνο στη Γερμανία αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη και φυσικά και στην Ελλάδα. Ο κόσμος έβγαινε από δύο παγκόσμιους πολέμους. Δεν μπορούσε να συνεχίσει έτσι. Αλλά συνέχισε. Κατάλαβα όμως σταδιακά ότι δεν σε βοηθάει το να είσαι διαρκώς καχύποπτος γιατί αυτό δεν σε αφήνει να απολαύσεις τη ζωή. Τότε πολλοί της γενιάς μου, όπως κι εγώ, αρχίσαμε να δουλεύουμε με τον εαυτό μας. Διαπιστώσαμε ότι αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο πρέπει πρώτα να αλλάξεις τον εαυτό σου. Κι αυτό προσπαθώ στη ζωή μου να κάνω κι εγώ.

(...) [Για τον Rainer Werner Fassbinder]Μία από τις πρώτες αντιδράσεις μου ήταν ότι αντιλήφθηκα πως μπροστά μου βρισκόταν ένας πολύ ξεχωριστός, ένας ιδιαίτερα ταλαντούχος άνθρωπος. Γι' αυτό είπα στον εαυτό μου ''πρόσεχε, μην εξαρτηθείς υπέρμετρα από αυτόν''. Κι εκείνος, όπως μου είπε, ένιωσε κάτι ανάλογο. Ήθελε να έχει σχέση μαζί μου, αλλά όχι πολύ κοντινή, φοβόταν ότι έτσι τελικά θα απομακρυνόμασταν ο ένας από τον άλλο.

(...) Όταν ήμασταν νέοι θέλαμε να αλλάξουμε τον κόσμο, νιώθαμε ανοιχτοί στα πάντα. Τώρα η πρώτη έγνοια των νέων είναι ποια θα είναι η θέση τους στον κόσμο, αν θα βρουν δουλειά. Εμάς μας απασχολούσε το πώς αισθανόμασταν. Ίσως το αποτέλεσμα τελικά να είναι το ίδιο. Άκουσα ότι στη Θεσσαλονίκη το ποσοστό ανεργίας των νέων φτάνει το 60%. Με τόση ανεργία δεν μπορείς να είσαι καιροσκόπος γιατί δεν υπάρχουν ευκαιρίες. Στρέφεσαι τότε στις βαθιές επιθυμίες σου, προσπαθείς να βρεις έναν δημιουργικό τρόπο για να εκφράσεις τον εαυτό σου. Η δική μας γενιά βγήκε από μία χώρα με συντρίμμια, όχι μόνο υλικά αλλά και ηθικά. Ως παιδιά, μας άρεσε να παίζουμε στα συντρίμμια, μετά όμως νιώσαμε ντροπή, τύψεις, ενώ δεν ήμασταν ένοχοι. Περάσαμε σε μία περίοδο εσωτερικής επανάστασης: Δεν είχαμε εμπιστοσύνη σε ό,τι είχε προϋπάρξει, στις αξίες της προηγούμενης γενιάς, προσπαθούσαμε να ξεκινήσουμε από το μηδέν. Δίναμε πια έμφαση στο ''είναι'' και όχι στο ''έχειν''». Κίνητρό μας θεωρούσαμε πως έπρεπε να είναι η αγάπη και όχι η έριδα.

(...) Τα φιλμ της νέας γενιάς σκηνοθετών ασχολούνται με την ακροδεξιά, την ανησυχητική άνοδο του φασισμού. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στη Γερμανία. Η Ευρώπη κάνει στροφή στη δεξιά, δείτε τι συμβαίνει στην Ουγγαρία ή τη Γαλλία με τη Λεπέν. Οι άνθρωποι πια αναζητούν τρόπους να κάνουν τα πάντα μόνοι τους, γι' αυτό κι επιχειρούν να κλείσουν τα σύνορα. Στις ταινίες των νέων δεν καταλαμβάνει μεγάλο χώρο η αισθητική, αλλά αυτό δεν πειράζει. Η πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερο ενδιαφέρουσα. Κι εγώ από την πλευρά μου δεν θα έγραφα ποτέ ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας. Προτίμησα να γράψω τι συνέβη στη ζωή μου. Η ζωή είναι ενδιαφέρουσα, ξέρετε.

(αποσπάσματα από συνέντευξη Τύπου παραχώρησε η Hanna Schygulla/ Χάνα Συγκούλα, την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2014, στο πλαίσιο του 55ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης)