Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2003. Έχουμε μαζευτεί όλοι πάνω από το φορητό PC του Chris Doyle και ετοιμαζόμαστε να δούμε τις γυμνές φωτογραφίες της “my girlfriend”, όπως μας έχει υποσχεθεί. Όμως αντί γι’ αυτό βλέπουμε φωτογραφίες από σταρ του σινεμά του Χονγκ Κονγκ και τραγουδίστριες της Canto-pop. Είναι λίγο πριν ξεκινήσει το Master Class και η αίθουσα Σταύρος Τορνές είναι άδεια από κοινό. Ξαφνικά μια ημίγυμνη φωτογραφία εμφανίζεται: “my girlfriend”, φωνάζει ο Chris και αμέσως μετά την κρύβει. “Τώρα θα δείτε τον έρωτα της ζωής μου”, μάς υπόσχεται πάλι. Μια φωτογραφία της Maggie Cheung της κεντρική ηθοποιού στην Ερωτική Επιθυμία εμφανίζεται. Μας αφήνει να την απολαύσουμε.
Τώρα ο Chris είναι πλέον έτοιμος να αντιμετωπίσει το κοινό και ότι έχει συμβεί μέχρι στιγμής δεν είναι παρά μια προθέρμανση για την παράσταση που θα δώσει σε λίγο. Εφοδιασμένος με την απαραίτητη μπύρα -που Άννα σταθερά τον προμήθευε- o Chris Doyle θα αποδείξει κατά την διάρκεια το Master Class ότι είναι ένας αληθινός σταρ του σινεμά και η πιο συναρπαστική προσωπικότητα του φετινού φεστιβάλ.
Ότι ακολουθεί είναι καταγραφές των λεγομένων του, αδύναμες να αποδώσουν την εκρηκτικότητα της παρουσίας του και το χιούμορ του.

ΤΟ ΟΝΟΜΑ
Το κινέζικο όνομα μου προέρχεται από ένα πολύ γνωστό ποίημα που λέει ότι “ένας ευγενής είναι σαν τον άνεμο”: άλλοτε είναι τυφώνας, άλλοτε άπνοια, άλλοτε ένα ελαφρό αεράκι.

ΕΝΑΣ ΡΟΚ ΣΤΑΡ
Η μητέρα μου ήθελε να γίνω ο ιεραπόστολος του κινηματογράφου και γι’ αυτό είμαι ένας ανανήψας καθολικός. Εγώ ωστόσο ήθελα να γίνω ο Mick Jagger του κινηματογράφου. Όμως το πρόβλημα είναι ότι ζω σαν τον Keith Richards.

ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΚΑΘΗΚΟΝ
Η δουλειά μου ως κινηματογραφιστή είναι να μετατρέπω τις ιδέες του σκηνοθέτη σε εικόνες. Πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να τις δώσουμε μορφή τέτοια που να μην μπορεί να αποδοθεί με άλλο τρόπο: όπως θα την απέδιδε ένας ζωγράφος ή όπως θα αποδιδόταν με λέξεις.

ΤΟ ΑΝΕΞΗΓΗΤΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Την μουσική δεν ζητάμε να μας την εξηγήσουν. Γιατί όμως ζητάμε να μας εξηγήσουν μια ταινίας; Γιατί να μην συμβαίνει το ίδιο και με τις ταινίες; Ο ήλιος δεν εξηγεί τον εαυτό του. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση σε μια ταινία. Επίσης αισθάνομαι ότι υπάρχει κάποιο είδους πρόκληση σ’ αυτή την περίοδο της κινηματογραφικής ιστορίας: το κοινό σήμερα ξέρει τα περισσότερα. Λόγω του Internet είναι ένα υψηλότερο επίπεδο απ’ ότι στο παρελθόν.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ
Αυτή την εποχή υπάρχουν τόσες πολλές δυνατότητες, τόση ενέργεια στην ψηφιακή τεχνολογία. Όμως αν θέλεις να είσαι καλλιτέχνης τότε δεν παίζουν κανένα ρόλο η κάμερα, τα μηχανήματα, τα εργαστήρια ή το φιλμ. Το μόνο που είναι σημαντικό είναι το βλέμμα. Αυτή είναι η πρόκληση: πώς να μοιραστείς το βλέμμα σου μ’ αυτούς που συνεργάζεσαι. Αν είσαι οπερατέρ στο Χόλιγουντ πρέπει να έχεις το βλέμμα κάποιου που ζει στην Μινεσότα πρέπει να εργάζεσαι με το δικό τους βλέμμα διαφορετικά θα σε απολύσουν.

ΟΙ ΣΧΟΛΕΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Οι σχολές κινηματογράφου κάνουν καλό στη σεξουαλική ζωή; τότε είναι η μόνη περίοδο της ζωής σου που έχεις χρόνο για σεξ. Όταν ξεκινήσεις να κάνεις ταινίες έχεις τόσα πολλά να ελέγξεις που δεν σου μένει χρόνος για σεξ. Τότε την θέση του σεξ καταλαμβάνει η δημιουργική συνεργασία.

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΝΑΥΤΙΚΟΙ
Μ’ άρεσε που ήμουν ναυτικός. Θα ήθελα πάλι να το κάνω. Όμως δεν θα ήθελα να ήμουν ποτέ σε ελληνικό καράβι. Οι έλληνες ναυτικοί με παρενοχλούσαν σεξουαλικά.

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
Το πιο σημαντικό είναι το γούστο. Εγώ συνεργάζομαι μόνο με φίλους. Ποτέ δεν μ’ ενδιαφέρει το σενάριο. Εξάλλου με τον Wong Kar- wai ποτέ δεν υπάρχει σενάριο. Μπορείς να κάνεις μια πολύ κακή ταινία από ένα υπέροχο σενάριο και επίσης μπορείς να κάνεις μια υπέροχη ταινία χωρίς σενάριο.
Ορισμένες φορές εργάζομαι και μ’ άλλους σκηνοθέτες, εκτός του Wong, για να πληρώνω το νοίκι μου (γέλια). Είναι πολύ σημαντικό συνεργάζεσαι με ανθρώπους που αγαπάς ή στους οποίους χρωστάς κάτι.

Η ΤΕΧΝΙΚΗ
Για να πετύχεις κάτι πρέπει να έχεις ένα περιβάλλον εργασίας, να έχεις μια σχέση με τους άλλους συντελεστές. Το να εμμένεις στην τεχνική είναι κάτι πολύ επικίνδυνο και αυτό προσπαθώ να το αποφύγω. Γιατί μπορεί να σε ξεγελάσεις. Αν δεν έχεις κάτι, η τεχνική δεν μπορεί να σου το προσφέρει.

ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ
Ξεκίνησα να κάνω ταινίες με μια κάμερα των 8 χιλιοστών, όταν ήμουν 30 χρονών. Αυτό συνέβη κατά τύχη. Τα πράγματα είναι πάντα τόσο απλά και τόσο δύσκολα. Εκδίδω μια σειρά από φωτογραφικά βιβλία , και αυτό συμβαίνει γιατί δεν μπορώ να είμαι σε κάθε φεστιβάλ που με καλούν, δεν μπορώ να διδάσκω σε χολή. Πρέπει να κάνω ταινίες. Βρίσκομαι όμως εδώ και ελπίζω να έχει δημιουργηθεί σήμερα μεταξύ μας κάποια σύνδεση. Τα έργα μου, οι ταινίες που κάνω είναι ένας άλλο τρόπος να δημιουργείται μεταξύ μας μια τέτοια σύνδεση. Μη με αντιμετωπίζετε ως κάτι περισσότερο ή λιγότερο απ’ αυτό. Ο κινηματογράφος ίσως είναι μια υπέροχη τέχνη.
Το μότο μου είναι: “Ο έρωτας δεν κρατά για πάντα, όμως μπορούμε να τον χτίσουμε μέρα με την μέρα”. Αυτό μου το είπε η Britney Spears.

ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΔΥΣΗ
Ξέρετε τι είναι η μπανάνα; Είναι ένας ο όρος που χρησιμοποιείται για κάποιον που απ’ έξω είναι κίτρινος και από μέσα λευκός. Εγώ αντίθετα είμαι λευκός από έξω, αλλά από μέσα μου κίτρινος. Όπως λέω πάσχω από μια δερματική ασθένεια και γι’ αυτό ενώ δείχνω λευκός από μέσα μου όμως είμαι κίτρινος.
Γεννήθηκα κοντά σε μια παραλία, στην Αυστραλία και ήμουν μέλος μιας πολύ καθολικής οικογένειας. Στην ουσία, όμως, μεγάλωσα μέσα στον κινέζικο κινηματογράφο. Ξεκίνησα τυχαία να γυρίζω ταινίες στα 30 μου στην Ταϊβάν.
Η δυτική τέχνη στηρίζεται στην αντίθεση, στην σύγκρουση. Όλο το Χόλιγουντ στηρίζεται στην σύγκρουση π.χ ο Jackie Chan εναντίων μιας μαύρης. Το αντίθετο υπάρχει στην ασιατική και στην κινέζικη κουλτούρα: εκεί υπάρχει ο κύκλος, υπάρχει η mandala. Αυτό που υπάρχει στον κινέζικο πολιτισμό δεν είναι η σύγκρουση και η αντίθεση, αλλά το πως θα πετύχουμε την ισορροπία, πως θα φθάσουμε στην ουσία των πραγμάτων.

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Κάποιοι καπνίζουν πάντα σε κάθε ταινία του Wong Kar-wai. Πιστεύω ότι ίσως θα έπρεπε να γίνει μια διδακτορική διατριβή σχετικά με το κάπνισμα στις ταινίες του. Για να είσαι ηθοποιός στις ταινίες του Wong Kar-wai δεν χρειάζεται κάποιος να παίζει, να υποδύεται, αρκεί να καπνίζει. Έχω καταστρέψει τα πνευμόνια μου στα γυρίσματα των ταινιών του -και δεν είμαι καπνιστής.

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΖΩΓΡΑΦΟΣ;
Δεν είμαι ζωγράφος, γιατί δεν ξέρω πώς να ισορροπήσω ανάμεσα σ’ αυτό που βλέπει το μάτι μου και σ’ αυτό που μπορεί κάνει το χέρι μου. Αυτό μπορεί να το κάνει ένας ζωγράφος ή κάτι αντίστοιχο ένας μουσικός. Αυτό που συμβαίνει σε μένα είναι ότι το χέρι μου συνδέεται με μια κάμερα, μόνο αυτό μπορώ να κάνω. Δεν μπορεί να συνδεθεί μ’ ένα ποντίκι ή μ’ ένα μολύβι, όπως συμβαίνει μ’ ένα ζωγράφο.
(σ.τ.σ. ο Doyle αναφέρεται στον τίτλο της έκθεσης του στον Μύλο)

Η ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ WONG KAR-WAI
Μιλάω συνήθως περισσότερο απ’ ότι ο Wong Kar-wai. Ο Wong Kar-wai είναι μανιώδης καπνιστής. Εγώ από την πλευρά μου πίνω πολύ. Όμως και οι δύο, διαβάζουμε πολύ λογοτεχνία. Άλλωστε, τα περισσότερα από όσα κάνουμε στηρίζονται πιο πολύ στη μουσική και τη λογοτεχνία. Είναι μια πολύ ιδιαίτερη σχέση αυτή που έχουμε.
Τα δύο πράγματα που συνήθως μου λέει πολλές φορές την ημέρα είναι: “Chris, μόνο αυτό μπορείς να κάνεις;. Νομίζω ότι μπορείς να κάνεις κάτι πολύ καλύτερο” και το άλλο είναι: “θα πρέπει να ακούς τη μουσική Chris. Η μουσική είναι η ταινία, είναι το πλάνο”.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
Στη σκηνή με τους καταρράκτες, ένας Χολιγουντιανός σκηνοθέτης θα έλεγε όχι στις σταγόνες του νερού που έπεφταν πάνω στην κάμερα. Θα έβαζαν μάλιστα ένα ειδικό μηχάνημα για να τις διώχνει Εμείς όμως είπαμε ότι είναι πολύ ωραίες. Ο κινηματογράφος μας στηρίζεται στα λάθη και στο απροσδόκητο.

(Καταγραφή: Δημήτρης Μπάμπας. δημοσιεύθηκε στην εφ. του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Πρώτο Πλάνο, στα πλαίσια του 44ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης -2003)