kawashi3.jpg

Σχεδόν άγνωστος στη Δύση, ο Kawashima Yuzo κατέχει μια σημαντική θέση στην ιστορία του Ιαπωνικού σινεμά. Σκηνοθέτησε "ανήσυχες" σάτιρες, ταινίες όπου το κωμικό συνυπάρχει με το τραγικό στοιχείο, προαναγγέλλοντας με το έργο του το Νέο Κύμα του ιαπωνικού σινεμά τη δεκαετία του 60.
Οι ταινίες του, αν και έχουν σαν βάση το κωμικό, είναι διάστικτες από σκοτεινούς τόνους, από μια διάσταση τραγική: εστιάζουν στην υποκρισία και τα κοινωνικά δράματα στην Ιαπωνία της δεκαετίας του 50. Το κοινωνικό φόντο κάποιων ταινιών του είναι η Ιαπωνία της σύγχρονης εποχής -μετά την ήττα στον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο-, όπου οι κοινωνικές συνθήκες είναι άγριες και ο αγώνας για επιβίωση σκληρός. Στο έργο του Kawashima μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια σειρά από θεματικές εμμονές: όπως ο κεντρικός ρόλος της σαρκικής επιθυμίας, ο διαρκής αγώνας για επιβίωση (υλική και όχι μόνο), ένας διάχυτος κυνισμός, η αντανάκλαση του κοινωνικού στο προσωπικό. Ο Kawashima παίζει με τις εγκάρσιες γραμμές και το βάθος πεδίου στο κινηματογραφικό κάδρο για να δημιουργήσει μια ανισορροπία στο χώρο όπου εμφανίζονται και κινούνται οι χαρακτήρες. Το σύνολο του έργου του Kawashima Yuzo αποτελεί ένα σαρκαστική και ασυμβίβαστη απεικόνιση μιας Ιαπωνίας κατεστραμμένης από την τραυματική εμπειρία του πολέμου της, όπου οι ήρωες προσπαθούν να βρουν μια κατάσταση ισορροπίας, μέσα σε μια κοινωνία που μαστίζεται από την υλική φτώχεια και την ηθική εξαχρείωση.
kawashi1.jpgΟ Kawashima γεννήθηκε το 1918 στην Mutsu, στην Χερσόνησο Shimokita. Από τα νεανικά του χρόνια, έπασχε από μια μορφή παράλυσης που επηρέαζε το δεξί χέρι και πόδι. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο Meiji, όπου ήταν μέλος μιας κινηματογραφικής λέσχης.
Ξεκίνησε τη καριέρα του το 1938 και εργάστηκε με τους σκηνοθέτες Ozu και Shimazu. Το 1944 πέρασε στη σκηνοθεσία και εξειδικεύτηκε στις κωμωδίες. Στις ταινίες του η δράση συχνά τοποθετείται στο κοινωνικό περιθώριο (μέσα σε πορνεία) ενώ οι κεντρικοί χαρακτήρες ανήκουν στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα -προαγωγοί, κλέφτες, πόρνες, κλπ..
Βασισμένη σε μυθιστόρημα του Inoue Yasushi, το Between Yesterday and Tomorrow (1954) απεικονίζει μια κοινωνία που αλλάζει μ’ ένα τρόπο αστραπιαίο και βίαιο. Αν και ο Kawashima απομακρύνεται από το σύμπαν του περιθωρίου, ωστόσο και εδώ τα κεντρικά πρόσωπα στιγματίζονται από τα πάθη τους (όχι μόνο ερωτικά).  Οι  πρωταγωνιστές στις ταινίες του Kawashima, ιδιαίτερα οι γυναίκες, αγωνίζονται σκληρά για να πραγματώσουν τις επιθυμίες τους, όμως στο τέλος αναγκάζονται να συμβιβαστούν κάπου ανάμεσα στις επιθυμίες τους και την πραγματικότητα.
Το 1956 ο Kawashima Yuzo γυρίζει το Suzaki Paradise: Red Light. Όπως υπονοεί ο τίτλος, η ταινία διαδραματίζεται στη περιοχή των κόκκινων φαναριών του Τόκιο. Τα κεντρικά πρόσωπα είναι ένα νεαρό ζευγάρι που προσπαθεί να επιβιώσει. Ο σκηνοθέτης, χωρίς ίχνος συναισθηματισμού, απεικονίζει τις ζωές τις αγωνίες και τα ήθη στα ακρότατα περιθώρια της ιαπωνικής κοινωνίας.
kawashi2.jpgΗ γυρισμένη το 1957 ταινία του Kawashima, με τον τίτλο The Sun in the Last Days of Shogunate, διαδραματίζεται σε μια κομβική στιγμή στην ιαπωνική ιστορία: λίγο πριν το πέρασμα από τη φεουδαρχία στη σύγχρονη εποχή. Ο δραματικός χώρος που κυριαρχεί είναι ένα πορνείο, ενώ τα κεντρικά πρόσωπα είναι θαμώνες του. Με επιρροές από την θεατρική κωμική παράδοση Rakugo –ένα είδος παραδοσιακής ιαπωνικής stand-up comedy- αυτή η κωμωδία του μπουρλέσκ, αντανακλά τις κοινωνικές αναταραχές μιας δύσκολης εποχής. Άξιο επισήμανσης: σεναριογράφος της ταινίας είναι ο Imamura Shohei.
Ο Kawashima υπήρξε ο μέντορας του Imamura Shohei, ο οποίος υπήρξε βοηθός του και κατά κάποιον τρόπο συνεχιστής του έργου του.
Στη διάρκεια της καριέρας του ο Kawashima Yuzo υπήρξε εξαιρετικά παραγωγικός καθώς σκηνοθέτησε 51 ταινίες στη διάρκεια 18 χρόνων. Πέθανε σε ηλικία 45 χρονών, το 1963 και στο τάφο του χαράχθηκε το επιτάφιο επίγραμμα «Η ζωή είναι ένας διαρκής αποχαιρετισμός».

(πηγή δελτία τύπου, δημοσιεύματα διεθνούς τύπου. επιμέλεια Δ.Μ.)