της Kathryn Bigelow
Γραμμική στην αφήγηση της και αντλώντας τη δύναμη της από τα πραγματικά γεγονότα, η ταινία, μέσα από ένα γυναικείο βλέμμα, καταγράφει συμβάντα και περιστατικά που οδήγησαν στη δολοφονία του Osama bin Laden.
Με αφετηρία την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης, στις 11 Σεπτεμβρίου 2001 (τα γεγονότα που έγιναν γνωστά στον αγγλόφωνο κόσμο ως «9/11»), η αφήγηση παρακολουθεί τις προσπάθειες για εντοπισμό του υπεύθυνου ηγέτη της Αλ Κάιντα, Osama bin Laden. Η βασική ηρωίδα, η Maya, που την υποδύεται η Jessica Chastain, είναι μια πράκτορας που αναζητά πληροφορίες και μαρτυρίες: από τους βασανισμούς κρατουμένων και τα ισχνά στοιχεία στις βομβιστικές επιθέσεις (σε Λονδίνο και Ισλαμαμπάντ) και από τις διασταυρώσεις και συσχετίσεις των πληροφοριών στην τελική επιχείρηση εξόντωσης. Η ανάπτυξη της αφήγησης ακολουθεί μια γραμμική χρονολογική σειρά, παραθέτοντας τα γεγονότα που οδηγούν στο αποκορύφωμα: την επιχείρηση στο κρησφύγετο του αρχηγού της Αλ Κάιντα, στο Πακιστάν, στις 2 Μαΐου του 2011.
Αν κάτι συνιστά την ιδιαιτερότητα της ταινίας είναι σίγουρα το γυναικείο βλέμμα που υπάρχει σ’ αυτήν: όχι μόνο της σκηνοθέτιδος Kathryn Bigelow, αλλά και της ηρωίδας, τις διαδρομές της οποίας ακολουθεί η αφήγηση. Η δραματική πλοκή καταγράφει μια διαδικασία ωρίμανσης της ηρωίδας μέσα σ’ ένα κόσμο τυπικά ανδρικό. Από το ζόφο και το άγος των βασανιστηρίων κρατουμένων στη δολοφονία του Osama bin Laden από την ομάδα των επίλεκτων πεζοναυτών, η απόσταση -ηθική και συναισθηματική- που έχει διανυθεί είναι μεγάλη. Η ηρωίδα απεικονίζεται ως μια εργαζόμενη, χωρίς κάτι ιδιαίτερα «ηρωικό»: ένα μεγάλο τμήμα της δραματικής πλοκής διαδραματίζεται με φόντο την καθημερινότητα του εργασιακού της χώρου, και εστιάζει στις εργασιακές της σχέσεις. Και είναι γι’ αυτό που στο πρόσωπο της Jessica Chastain, μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια μετωνυμία της ίδιας της καθημερινής Αμερικής
Η ταινία θα μπορούσε, επιπλέον, να θεωρηθεί ότι είναι ιστορία μιας εμμονής και ενός πάθους: για εκδίκηση και τιμωρία –και κατά αυτήν την έννοια η ταινία είναι το αντίστοιχο ενός γουέστερν που διαδραματίζεται, όμως, στη σύγχρονη «Άγρια Δύση», δηλαδή στο Αφγανιστάν-Πακιστάν. Από τη μαύρη εικόνα στην αρχή της ταινίας -με τα ηχητικά αποσπάσματα, τα σχετικά με τα γεγονότα της «9/11», έως τη δολοφονία του Osama bin Laden: ότι παρακολουθούμε είναι μια μακρά διαδικασία πένθους. Η εκδίκηση που πρέπει παρθεί, η δικαιοσύνη που πρέπει να αποδοθεί, η τιμωρία που πρέπει να επιβληθεί: όλα είναι ένας τρόπος για να δοθεί ένα τέλος σ’ αυτό το πένθος για τα θύματα της «9/11». Όταν, λοιπόν, αυτή η εμμονή παύει να έχει ένα νόημα και το πάθος για εκδίκηση έχει κορεσθεί, όταν δηλαδή το βιβλικό «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος» έχει εφαρμοστεί, τότε ότι απομένει είναι το δακρυσμένο πρόσωπο μιας γυναίκας, μόνης…
Δημήτρης Μπάμπας
