(Σταυροί στο μέτωπο)
του Stanley Kubrick

«Ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των καθαρμάτων». Γι’ αυτήν την φράση που ακούγεται στην ταινία, για την οξύτατη και κατά μέτωπο καταγγελία της μιλιταριστικής νοοτροπίας και για τον σαρκαστικό πρωτότυπο αγγλικό της τίτλο (Τα μονοπάτια της δόξας), η ταινία του Στάνλεϊ  Κιούμπρικ απαγορεύτηκε για δεκαετίες στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ισπανία και σε άλλες φιλελεύθερες χώρες του «πολιτισμένου» κόσμου. Η ιστορία είναι απλή: το 1917, μέσα στο σφαγείο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στο γαλλικό μέτωπο, τρεις στρατιώτες επιλέγονται στην τύχη και εκτελούνται για παραδειγματισμό, επειδή την προηγούμενη μέρα ο λόχος τους, σταλμένος ως πρόβατα επί σφαγή, υποχώρησε κατά τη διάρκεια μια επίθεσης αυτοκτονίας, εν πλήρη γνώσει των στρατηγών που την αποφάσισαν. Ο συνταγματάρχης τους, έξοχα ερμηνευμένος από τον Κερκ Ντάγκλας, θα τους υπερασπιστεί –χωρίς επιτυχία- στη δίκη-παρωδία που θα προηγηθεί της δολοφονίας τους. Άλλο τόσο απλό και σαφές είναι και το μήνυμα: για τα συμφέροντα των πολιτικών ολιγαρχιών της Ευρώπης και στο όνομα της «πατρίδας» θα σφαγιάζονται και θα συνεχίσουν να σφαγιάζονται, χωρίς λόγο και αιτία, αθώες ανθρώπινες ζωές. Πρώτη χολιγουντιανή παραγωγή του Κιούμπρικ, με μια κλιμακούμενη ένταση και μια σκηνοθεσία -η χρήση του τράβελινγκ στις σκηνές των χαρακωμάτων «κόβει την ανάσα»- κι ένα φινάλε που φέρνει δάκρυα στα μάτια, όχι μόνο των στρατιωτών αλλά και των θεατών, οι Σταυροί στο μέτωπο είναι μια από τις καλύτερες αντιπολεμικές ταινίες όλων των εποχών.

(δ.τ.)