(Σκιές)
του John Cassavetes
shadows.jpg

Η ταινία αφηγείται μερικές μέρες από τη ζωή τριών μαύρων Aμερικανών. Ο Χιου, ο Μπεν και η Λέλια είναι αδέλφια. Ο Χιού, ο μεγαλύτερος, είναι ο πιο υπεύθυνος, στηρίζοντας τ’ αδέλφια του και οικονομικά και συναισθηματικά. Τραγουδιστής της τζαζ, παλεύει να κάνει καριέρα ενώ συγκρούεται συνέχεια με τον ιμπρεσάριο Άκερμαν, τον μάνατζέρ του, Ρούπερτ, και τον μικρό του αδελφό, Μπεν. Ο Μπεν είναι το αντίθετο Χιού. Ανεπρόκοπος και αναξιόπιστος, κοιτάει μόνο την καλοπέρασή του και μπλέκει συνέχεια σε φασαρίες. Αλλά η αδιαμφισβήτητη «σταρ» της ταινίας είναι η ανοιχτόχρωμη αδελφή τους, Λέλια, η οποία θα ερωτευτεί τον Τόνι, έναν αδίστακτο Δον Ζουάν. Όταν ο Τόνι θ’ ανακαλύψει ότι η Λέλια είναι μαύρη, θα την παρατήσει, γκρεμίζοντας τον κόσμο της.

Ο Νίκος Παπατάκης δηλώνει για την τανία: "Κάποιος στην Αμερική, μέσα στο ίδιο το φέουδο της μεγάλης Μέκκας, είχε τολμήσει να επιτεθεί εκ των ενόντων, στις ιερές και απαράβατες χολιγουντιανές αξίες, τόσο με την αισθητική όσο και με το περιεχόμενο του, έστω ατελούς, έργου του. Ενώ τα μεγάλα στούντιο, υπερθεματίζοντας σε αστρονομικά ποσά, πλάσαραν καλλωπιστικές μονάχα μάσκες για τους ομοίους τους της λευκής ράτσας, παρήγαγαν μονάχα μια πουριτανική και ηθοπλαστική εικονογραφία, που γινόταν ακόμα πιο καθησυχαστική, αφού συμβάδιζε με το φετιχιστικό δόγμα του κέρδους με κάθε τίμημα, και της εκτυφλωτικής επιτυχίας. Ενώ σε κάμποσες Πολιτείες το λυντσάρισμα εφαρμοζόταν ατιμωρητί, ο ρατσισμός ήταν κοινωνικά θεμελιωμένος, τόσο στην Καλιφόρνια όσο κι αλλού, και ο μακαρθισμός, εκτρωματικό προϊόν των ίδιων των στούντιο, έκανε θραύση, για πρώτη φορά μια ταινία μυθοπλασίας αντιμετώπιζε χωρίς συναισθηματισμούς, μισόλογα και ταμπού τις σεξουαλικές σχέσεις ανάμεσα σε μια νεαρή μαύρη και έναν νεαρό λευκό. Και τοποθετούσε τη σχέση σ’ ένα βίαιο κοινωνικό περίγυρο, στο περιθώριο των παραπεταμένων από τους ακόμα πιο ηλίθιους κι από τα αρχέτυπά τους κυριάρχους του επιχρυσωμένου χολιγουντιανού κόσμου, τους φανατικούς του american way of life."

Τζον Κασσαβέτης/ John Cassavetes (1929-1989)
Ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, ο ελληνικής καταγωγής Τζον Κασσαβέτης γεννήθηκε στη Ν.Υόρκη. Το αυτοσχεδιαστικό σκηνοθετικό του ντεμπούτο Σκιές (1951) θα βραβευθεί στο Φεστιβάλ Βενετίας. Έκτοτε, και μέχρι τον πρόωρο θάνατό του, θα μπαινοβγαίνει στα στούντιο με μέτρια υποστήριξη αλλά πλήρη καλλιτεχνική ελευθερία, αφήνοντας ως παρακαταθήκη το φιλμικό του σύμπαν -12 ταινίες- ύμνο στην αγάπη και στον άνθρωπο, μεταξύ των οποίων και τις: Πρόσωπα (1968), Σύζυγοι (1970), Μίνι και Μόσκοβιτς (1971), Μια γυναίκα εξομολογείται (1975), Ο θάνατος ενός κινέζου πράκτορα στοιχημάτων (1978), Νύχτα Πρεμιέρας (1978), Χείμαρροι αγάπης (1984).

Σκιές Shadows
Μυθοπλασία, ΗΠΑ, 1959, α/μ 87΄
Σκηνοθεσία-σενάριο: Τζον Κασσαβέτης
Ηθοποιοί: B. Carruthers, L. Goldoni, H. Hurd A. Ray
Φωτογραφία: E. Kollmar Μουσική: C. Mingus, S.Hadi, P. Newborn
Μοντάζ: Τ. Κασσαβέτης, M. Mc Endree, L. Appelson
Παραγωγή: Gena Production (M. McEndree, Ν. Παπατάκης)
Αποκατάσταση: UCLA Film & Television Archive με χρηματοδότηση του The Film Foundation
Μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής-Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας (1960).

(Πηγή Νίκος Παπατάκης, Μονογραφία, Γιάννης Κονταξόπουλος, εκδ. Καστανιώτη, Φεστιβάλ Κινημ/φου Θεσσαλονίκης, 2005)