(Το γεράκι της Μάλτας)
του John Huston
Ο Σαμ Σπέιντ (Humphrey Bogart/ Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ) είναι ένας σκληρός ντετέκτιβ, που έχει μια προσωπική ηθική και τον δικό του κώδικα τιμής. Μια μέρα, τον επισκέπτεται στο γραφείο του η «μοιραία γυναίκα», (η πανέμορφη Mary Astor /Μαίρη Άστορ), του συστήνεται ως κυρία Γουόντερλι και του ζητά να αναλάβει μαζί με τον συνεταίρο του Άρτσερ, την παρακολούθηση ενός επικίνδυνου άντρα, του Θέρσμπι. Όμως ο Άρστερ και ο Θέρσμπι την επόμενη μέρα βρίσκονται δολοφονημένοι και όλες οι υποψίες στρέφονται στον Σπέιντ. Με τους αστυνομικούς να τον έχουν από κοντά, ο Σπέιντ προσπαθεί να βρει την άκρη του νήματος σε μια υπόθεση, που όσο την ψάχνει, γίνεται όλο και πιο περίπλοκη. Από εκείνη τη στιγμή κι ύστερα ο Σπέιντ βρίσκεται περικυκλωμένος από μια σειρά παράξενων και επικίνδυνων ανδρών, που όλοι σχετίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με την κυρία Γουόντερλι, της οποίας το πραγματικό όνομα αποδεικνύεται πως είναι Ο' Σόνεσι. Τελικά, και ενώ το σκοτάδι της ιστορίας πυκνώνει, ο Σπέιντ αντιλαμβάνεται ότι οι πάντες περιστρέφονται γύρω από ένα μικρό αγαλματίδιο, ανεκτίμητης αξίας, γνωστό ως Το γεράκι της Μάλτας και μοναδικός σκοπός όλων είναι η απόκτησή του...
Το γεράκι της Μάλτας, φιλμ που ανοίγει τον κύκλο του αμερικανικού νουάρ, γυρισμένη το 1941, είναι και η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ο σπουδαίος John Huston /Τζον Χιούστον, μεταφέροντας με μοναδικό τρόπο στη μεγάλη οθόνη το ομότιτλο αστυνομικό βιβλίο του Dashiell Hammett /Ντάσιελ Χάμετ. Όλοι οι κώδικες του φιλμ νουάρ είναι ήδη εδώ συστηματοποιημένοι με ακρίβεια και σαφήνεια σ’ αυτήν τη μυθική ταινία, που θεωρείται αρχετυπική καθώς έθεσε τους κανόνες του είδους. Σκοτεινή υπόθεση μυστηρίου, εκπληκτική ατμόσφαιρα, ένας σκληροτράχηλος και κυνικός ντετέκτιβ, αδίστακτοι κακοποιοί, οι νυχτερινοί και επικίνδυνοι δρόμοι του αστικού τοπίου, η γοητευτική όσο και «θανατηφόρα», femme fatale που παρασέρνει τους άνδρες στον χαμό, η ανάδειξη της διεφθαρμένης και διαβρωμένης πλευράς (αθέατης μέχρι τότε από το Χόλιγουντ) του αμερικανικού ονείρου. Ο διάχυτος ηθικός αμοραλισμός, η έλλειψη οποιουδήποτε μανιχαϊσμού ανάμεσα στο καλό και στο κακό, ο ωμός ρεαλισμός της κινηματογράφησης, το διαρκές παιχνίδι ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα, οι δυνατοί διάλογοι του μυθιστορήματος του Χάμετ, κουμπώνουν τέλεια μεταξύ τους δημιουργώντας ένα αξεπέραστο έργο. Η αριστοτεχνική σκηνοθεσία και η αξιοθαύμαστη δραματουργική δεξιοτεχνία και η αφηγηματική λιτότητα του Τζον Χιούστον είναι μοναδικές. Ο 35χρονος (σεναριογράφος μέχρι τότε) δημιουργός με την ταινία αυτή ξεκίνησε μια τεράστια καριέρα και καθιερώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς σκηνοθέτες. Αλλά, πάνω απ’ όλα, ο εκπληκτικός Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ που με τον ρόλο αυτό πέρασε στην κινηματογραφική ιστορία, με την τέλεια κινηματογραφική ενσάρκωση του ιδιωτικού ντετέκτιβ, δίνοντάς του παγκόσμια αναγνώριση, ενώ πάνω στην ερμηνεία του βασίστηκαν πολλοί-πολλοί άλλοι, μετέπειτα. Το Γεράκι παραμένει 85 χρόνια μετά αθάνατο και αγέραστο, ένα από τα καλύτερα δείγματα νουάρ όλων των εποχών.
(δ.τ.)
