(Μικρόκοσμος)
του Alexander Payne
(αποσπάσματα από μια συνέντευξη τύπου)

Alexander Payne, σκηνοθέτης
ΣΕΝΑΡΙΑ
Δεν θεωρώ ότι τα σενάριά μου είναι ευφυή. Αυτή είναι η άποψη των ανθρώπων των στούντιο. Καταλαβαίνω όμως ότι όταν κάνεις μία ταινία με μεγάλο προϋπολογισμό πρέπει να έχει απήχηση σε μεγάλο αριθμό θεατών. Συνήθως βρίσκεται κάποιος για να κάνω μαζί του την ταινία κι αυτή τη φορά βρήκα έναν άνθρωπο που μου είπε 'ξέρω ότι η ταινία στο χαρτί δεν λέει πολλά, αλλά θα την κάνουμε'. Η καριέρα μου εξαρτήθηκε από άτομα που όλα αυτά τα χρόνια μου έλεγαν το ίδιο. Δεν αμφέβαλα, ωστόσο, ποτέ ούτε για τον εαυτό μου ούτε για την ταινία.

ΕΙΔΙΚΑ ΕΦΕ
(...) Ήταν η πρώτη εμπειρία μου με τα ειδικά εφέ. Σκέφτηκα: πόσο δύσκολο μπορεί να είναι; Τόσοι το κάνουν. Το θέμα είναι ο χρόνος που χρειάζεσαι να γυρίσεις μία σκηνή, αφού πολλές φορές την επαναλαμβάνεις τρεις και τέσσερις φορές. Κι επιπλέον, στο μοντάζ χρειάζεσαι ώρες για να πετύχεις τα εφέ. Τα ειδικά εφέ δεν στερούν τη σημασία της ιστορίας και της υποκριτικής στην ταινία. Είναι σαν να κάνεις μια τεχνική δουλειά στο σπίτι σου: ξεκινάει καλά, μετά τραβάει σε μάκρος, και έρχεται η στιγμή που λες στο μάστορα ‘ή θα τελειώσεις ή θα σε πληρώσω να τελειώνεις’.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΙΔΗ
(...) Ποτέ δεν είπα ότι είναι ταινία επιστημονικής φαντασίας. Πάντα έλεγα ότι κάνω κωμωδία. Δεν κάνω pitching έτσι κι αλλιώς, γράφω το σενάριο και δεν καλούμαι να το συζητήσω. Προσποιούμαι ότι κάθε ταινία που κάνω είναι κωμωδία. Σίγουρα και η ταινία μου αυτή είναι κωμωδία, αλλά έχει και σκοτεινά στοιχεία.

ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ
Κάθε φορά που τελειώνω μία ταινία με ρωτάνε για την ισορροπία ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα ή το πάθος. Αυτό απλά συμβαίνει. Έτσι κι αλλιώς, οι ταινίες μου που έχουν προκαλέσει το μεγαλύτερο θαυμασμό έχουν αυτά τα στοιχεία, μαζί χιούμορ και πάθος, αυτό συμβαίνει ακόμη και σε ταινίες του Τσάπλιν.
(...) Νιώθω απολύτως και ανά πάσα στιγμή χαμένος. Κι ο κόσμος γύρω μας γίνεται όλο και πιο χαμένος.

ΗΘΟΠΟΙΟΙ
(...) Ο Ματ Ντέιμον συνεργάζεται με περισσότερους σταρ από ό,τι εγώ. Είναι απολύτως επαγγελματίας, αφοσιωμένος, ξέρει τις ατάκες του. Με βοήθησε πολύ και δεν ζήτησε εξωφρενικά ποσά. Πραγματικά ξέρει από κινηματογράφο, βρίσκεται δίπλα στις κάμερες, ρωτάει, του αρέσει η διαδικασία. Είναι εξαιρετική εμπειρία να συνεργάζεσαι μαζί του. Από τους καλύτερους ανθρώπους που έχω συνεργαστεί. Ο Στίβεν Σόντερμπεργκ μου είπε ότι είναι ο καλύτερος κι ότι αν του πεις θα το κάνει.
(...) Το σενάριο του φιλμ εκτυλίσσεται κατά ένα μέρος στη Νορβηγία, δεν βρήκα όμως όσους νορβηγούς ηθοποιούς ήθελα και αναζήτησα σουηδούς. Για τον Λάρσον ήταν η πρώτη του αγγλόφωνη ταινία κι ήταν μεγάλη τιμή για μένα που δέχτηκε.

ΣΚΑΝΔΑΛΑ ΣΤΟ ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ
(...) Σοκαρίστηκα. Όλα αυτά συμβαίνουν παντού και συνέχεια, αλλά η έκταση της εγκληματικότητας με σόκαρε. Όλοι εκπλαγήκαμε από την έκταση του φαινομένου. Είναι κρίμα που έμειναν κρυφά τόσο διάστημα. Τώρα όμως βγήκαν στην επιφάνεια, οι γυναίκες μιλούν, δεν το ανέχονται άλλο κι αυτό είναι καλό. Δεν τον συμπαθούσα εξαρχής τον Γουάινσταιν. Δεν ήθελα να συνεργαστώ ξανά μαζί του. Είναι πολύ αντιπαθητικός άνθρωπος και δεν ξέρω πώς τον προσεγγίζουν άλλοι.

Φαίδων Παπαμιχαήλ, διευθυντής φωτογραφίας
Προσπαθήσαμε να κάνουμε γυρίσματα σε πραγματικές τοποθεσίες. Ένα μέρος των γυρισμάτων έγινε στο Τορόντο, στο μεγαλύτερο στούντιο της Βόρειας Αμερικής. Όπως λέει και ο Αλεξάντερ, μία ταινία με εφέ απαιτεί πολύ χρόνο. Πρέπει να είσαι σε συγκεκριμένη απόσταση, να χρησιμοποιείς συγκεκριμένους φακούς. Δεν ανησυχούσα ιδιαίτερα και εντέλει διαπίστωσα ότι διατηρήθηκε η ατμόσφαιρα στο πλατό και η χημεία ανάμεσα στους συντελεστές. Προσπαθήσαμε να κάνουμε τα πράγματα απλά, στο μέτρο του δυνατού. Ούτως η άλλως, έλεγα στον Αλεξάντερ ‘αν δεν σου αρέσει κάτι, το ξανακάνω’. Πρόβλημα ήταν ο χρόνος, γιατί απορρίπταμε συνεχώς πράγματα και τα ξανακάναμε.
(...) Συζητάμε για δεκαπέντε λεπτά για το πώς θα είναι η ταινία και μετά στρωνόμαστε στη δουλειά. Προσπαθούμε να κρατάμε τα πράγματα απλά. Κάνουμε ένα γύρισμα τη φορά, δεν κάνουμε storyboard, φέρνουμε τους ηθοποιούς στο πλατό, και μετά, αφού αυτοί φεύγουν, μιλάμε μεταξύ μας για τις λήψεις. Δεν είναι όλα προσχεδιασμένα. Η προσέγγισή μας πάντως δεν ήταν διαφορετική από ταινίες όπως για παράδειγμα το Νεμπράσκα. Δεν αφήσαμε τις τεχνικές λεπτομέρειες να ‘πνίξουν’ την ταινία.

(αποσπάσματα από μια συνέντευξη τύπου που έγινε στο πλαίσιο του 58ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, την Πέμπτη 9/11/2017)