του Ridley Scott
(σχόλιο του Θόδωρου Σούμα)
"Η τελευταία μονομαχία", του Ρίντλεϊ Σκοτ είναι μια θεαματική, δραματική και περιπετειώδης ταινία εποχής, σαν και αυτές που ο Ρ.Σκοτ έχει ξανασκηνοθετήσει ("Το βασίλειο των ουρανών", 2005, "Ο μονομάχος", 2000, "Η έξοδος: Θεοί και βασιλιάδες",2014, "1492: Χριστόφορος Κολόμβος", 1992, "Οι μονομάχοι", 1977 ). Το φιλμ ανήκει στο ιπποτικό είδος, είναι όμως μπολιασμένο με σύγχρονες φεμινιστικές ιδέες. Στην ουσία πρόκειται για μια δραματική, κοινωνική ταινία εποχής. Θα μπορούσαμε επίσης να την χαρακτηρίσουμε ως ιστορικό έπος.
Η δομή της αφήγησης είναι του στυλ του "Ρασομόν" του Κουροσάβα, δηλαδή αφηγείται τρεις φορές, από τις τρεις διαφορετικές σκοπιές των τριών κεντρικών ηρώων, την ίδια ιστορία μίσους, πάθους, γάμου, έρωτα, πολέμου και βιασμού. Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία διαμάχης ενός παντρεμένου ζευγαριού ευγενών με έναν άλλον ιππότη που βίασε κρυφά τη σύζυγο, εν έτη 1386, στη Γαλλία. Αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει, έτσι όπως την αφηγείται ο βετεράνος χολυγουντιανός σκηνοθέτης, είναι το ανάστημα που σήκωσε η σύζυγος, αποκαλύπτοντας - παρά τη χλεύη και τις αποδοκιμασίες - τον βιασμό της. Όμως εξαιτίας του οπισθοδρομικού και ανδροκρατικού, εθιμοτυπικού δικαίου της εποχής, το δικαστικό ζήτημα του βιασμού, θα επιλυθεί δυστυχώς με μια μονομαχία των δύο ανδρών, που υποτίθεται πως θα δικαιώσει όποιον έχει δίκιο, απλά από την έκβασή της... Έτσι η γυναίκα καθίσταται έρμαιο της υπερηφάνειας και της σύγκρουσης των ανδρών. Αποτελεί σεναριακή ιδιομορφία του φιλμ πως οι τρεις αφηγήσεις των τριών διαφορετικών ηρώων έχουν γραφτεί από διαφορετικούς σεναριογράφους, η αφήγηση του συζύγου από τον Ματ Ντιλόν που τον υποδύεται, η αφήγηση του βιαστή από τον Μπεν Άφλεκ που υποδύεται τον σύντροφό του και η αφήγηση της συζύγου από τη σεναριογράφο Χολοφσένερ.
Mειονέκτημα της ταινίας αποτελεί το ότι όταν ξαναπιάνεται το νήμα της αφήγησης, - γιατί ο Σκοτ διηγείται την ίδια ιστορία τρεις φορές από την αρχή μα υπό διαφορετικό υποκειμενικό πρίσμα - υπάρχουν αρκετές επαναλήψεις, που θα μπορούσαν να αποφευχθούν (με συνέπεια το φιλμ να έχει μεγάλη διάρκεια, 152 λεπτά).
Ο Ρίντλεϊ Σκοτ υπηρέτησε με επιτυχία στην καριέρα του και ένα άλλο θεαματικό είδος, την επιστημονική φαντασία.
