Ως κινηματογραφόφιλος αλλά και ως σκηνοθέτης, είναι δύσκολο να εκφράσω με λέξεις, τί σημαίνει για μένα Ο Δεσμώτης του Ιλίγγου (Vertigo). Και όπως συμβαίνει μ' όλες τις μεγάλες ταινίες -τις πραγματικά μεγάλες- παρ' όλο που έχουν γραφτεί και ειπωθεί πολλά, η συζήτηση γι' αυτήν την ταινία πάντα θα συνεχίζεται. Διότι απέναντι σε κάθε μεγάλη ταινία όπως Ο Δεσμώτης του Ιλίγγου χρειάζεται να δείχνουμε κάτι παραπάνω από έναν απλό θαυμασμό: απαιτείται η έκφραση μιας προσωπική εκτίμησης.
Κατ' αρχάς είναι μια ταινία μοναδική τόσο για την φιλμογραφία του Χίτσκοκ (Alfred Hitchcock) όσο και για το Χόλιγουντ. Ο Δεσμώτης του Ιλίγγου είναι μοναδική ταινία, τελεία και παύλα. Μια τέτοια προσωπική δουλειά και μ' ένα τόσο μοναδικά συνταρακτικό όραμα για τον κόσμο -που βγήκε μάλιστα από αμερικανικό στούντιο- δεν ήταν μόνο ασυνήθιστη: ήταν σχεδόν αδιανόητη.
Ο Δεσμώτης του Ιλίγγου ήταν, και συνεχίζει να είναι για πολλούς από την γενιά μου, ένα παράδειγμα: αποδεικνύει ότι μπορεί κάποιος να λειτουργεί μέσα σ' ένα σύστημα παραγωγής, και ωστόσο η δουλειά του να έχει και μια έντονη προσωπική σφραγίδα.
Ο Δεσμώτης του Ιλίγγου είναι επίσης πολύ σημαντική ταινία για μένα, διότι πρωταγωνιστεί ένας ήρωας ο οποίος έχει ως κίνητρο πάθος και έμμονες ιδέες. Πάντα στη δουλειά μου με γοήτευαν ήρωες που κυριαρχούνται από έμμονες ιδέες τους, και από αυτήν την άποψη αγγίζει μια χορδή βαθιά μέσα μου, κάθε φορά που την βλέπω. Η ηθική, η αξιοπρέπεια, η ευγένεια, η ευφυία, η σοφία-όλες αυτές οι αρετές που νομίζουμε ότι πρέπει να διακρίνουν τους ήρωες- εγκαταλείπουν σταδιακά τον χαρακτήρα του Τζέιμς Στιούαρτ (James Stewart) και στο τέλος μένει -εκεί στο καμπαναριό με τις καμπάνες να κτυπάνε πίσω του- απογυμνωμένος, διαθέτοντας μόνο την ανθρώπινη φύση του.
Βιβλία ολόκληρα θα μπορούσαν να γραφτούν για τις διάφορες πλευρές της ταινίας, την καταπληκτική οπτική ακρίβεια, που κόβει σαν λεπίδι τις ψυχές των ηρώων, τις στιγμές μυστηρίου και εξαίσιας ποίησης, την ανατρεπτική και υπέροχη χρήσης του χρώματος, τις καταπληκτικές ερμηνείες της Κίμ Νόβακ (Kim Novak) και του Τζέιμς Στιούαρτ -των οποίων η υποκριτική είναι τόσο γενναία και συναισθηματικά άμεση- όπως επίσης και η υποτιμημένη συμβολή της Barbara Bel Geddes. Για να μην αναφερθεί κανείς στην υπέροχη σεκάνς των τίτλων του Saul Bass και στην εκπληκτική μουσική επένδυση του Bernard Herrmann -και οι δύο συμβάλλουν στο πνεύμα και στη δύναμη της ταινίας .
Τώρα βέβαια μπορούμε να ακούσουμε ολοκληρωμένα και με καθαρό ήχο, που δεν υπήρχε πριν, την μουσική επένδυση του Bernard Herrmann, χάρη στη δουλειά του Bob Harris και του Jim Katz: και οι δύο εργάστηκαν με επιμέλεια για αποκατάσταση της κόπιας του Δεσμώτης του Ιλίγγου (Vertigo). Είμαι πολύ ικανοποιημένος που το Film Foundation συνέβαλε στο να πραγματοποιηθεί αυτό το πολύ σημαντικό έργο.

Σ.τ.Μ.. Το ίδρυμα Film Foundation δημιουργήθηκε τον Μάιο 1990 απο τους σκηνοθέτες Stanley Kubrick, Martin Scorsese, Woody Allen, Francis Coppola, Steven Spielberg, Robert Redford, Sydney Pollack, και George Lucas με σκοπο την διάσωση και συντήρηση των παλιών ταινιών.

[Πρόλογος του Martin Scorsese στο βιβλίο Vertigo: The Making Of A Hitchcock Classic του Dan Auiler, (εκδόσεις Titan Books). Απόδοση Δημήτρης Μπάμπας ]