του Roy Andersson
(οι δηλώσεις του σκηνοθέτη)
Σε μια παλιά ισλανδική ποιητική συλλογή που ονομάζεται The Poetic Edda ενυπάρχει μια χαρακτηριστική παροιμία που λέει: «Ο άνθρωπος είναι ανθρώπου τέρψη». Συμφωνώ με αυτή την ιδέα, ότι δηλαδή ο άνθρωπος δεν είναι μόνος πάνω στη γη, αλλά εξαρτάται από άλλους. Παρ’ όλα αυτά εάν ο άνθρωπος δίνει χαρά σε άλλους, επίσης γίνεται υπεύθυνος για τα δικά του προβλήματα και βάσανα. Αυτό είναι εξίσου σημαντικό και για τις σπουδαίες στιγμές της ιστορίας, όπως και για τις ασήμαντες της καθημερινότητας. Ο άνθρωπος σαγηνεύεται από τον εαυτό του: έτσι μεταφράζω αυτό το μεστό κομμάτι χιλίων χρόνων σοφίας και το προσαρμόζω ως τέχνασμα στη ταινία. Η ταινία απαρτίζεται από μια σειρά ταμπλό, που απεικονίζουν την ανθρώπινη κατάσταση. Οι χαρακτήρες εκπροσωπούν την πολύπλευρη πραγματικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Αντιμετωπίζουν μεγάλα και μικρά προβλήματα, που κυμαίνονται από καθημερινά ζητήματα επιβίωσης, μέχρι μεγάλα φιλοσοφικά ερωτήματα.
Ελπίζω ότι το Υou The Living θα δώσει στο κοινό την εντύπωση, πως παρακολουθεί στιγμές της δικής του ύπαρξης. Η μελέτη μου πάνω στην γοητεία του ανθρώπου από τον άνθρωπο ρίχνει φως στο φιλοσοφικό υπόστρωμα της ταινίας μου.
Το συμβατικό σινεμά συχνά αγνοεί αυτές τις αξίες και πριμοδοτεί την απλή αφήγηση μιας ιστορίας, που είναι συνυφασμένη με την συμβατική δραματουργία. Πρόθεσή μου δεν είναι να καταδικάσω αυτού του είδους το σινεμά, αντίθετα θα ήθελα να εξελιχθεί η κινηματογραφική γλώσσα, έτσι ώστε να γίνει λιγότερο προβλέψιμη. Η ταινία μου σπάει την κλασσική αφηγηματική δομή, με σκοπό να αναπτύξει ένα μωσαϊκό πεπρωμένων.
Πως ξοδεύουμε το χρόνο μας στη Γη; Δείχνω παραδείγματα ανθρώπινης συμπεριφοράς και ελπίζω το αποτέλεσμα να είναι χιουμοριστικό. Όμως οι εξιστορήσεις μου είναι το ίδιο λυπηρές, γιατί η ίδια η ζωή είναι το ίδιο τραγική διότι όλοι θα πεθάνουμε μια μέρα. Προς το τέλος της ζωής μας μπορεί να συνειδητοποιήσουμε τα λάθη μας. Η ταινία δεν θέλει να κάνει τους θεατές να νιώθουν ένοχοι, απλά τους προσκαλεί να αναρωτηθούν πως θα περάσουμε τον προσωπικό μας χρόνο. Το τελευταίο μου φιλμ Τραγούδια Από τον Δεύτερο Όροφο, επιχειρηματολογούσε πάνω σ’ ένα σοβαρό θέμα: την ιστορική και συλλογική ενοχή. Αυτή η ταινία μου διαπραγματεύεται πιο απτά ερωτήματα όπως: πως συμπεριφερόμαστε στους άλλους. Η ταινία διαθέτει 50 αλλόκοτες σκηνές με χαρακτήρες που επαναλαμβάνονται συχνά σε μπουρλέσκ καταστάσεις. Το Υou The Living αποτελεί μια φάρσα για την ανθρώπινη κατάσταση. Το χιούμορ μας σώζει από την πολυπλοκότητα της ζωής.
Μ’ ενδιαφέρουν απόλυτα οι σκηνές που διαθέτουν αυστηρή λιτότητα, κινηματογραφημένες σε γενικό πλάνο, από μια μοναδική γωνία λήψης και μια λήψη. Υπάρχουν ελάχιστες κινήσεις της κάμερας στη ταινία. Το να κινηματογραφήσεις σε γενικό πλάνο απαιτεί ένα υψηλό επίπεδο ωριμότητας για τον σκηνοθέτη. Δουλεύοντας κατ’ αυτό τον τρόπο, μου επιτρέπεται να εντοπίσω τους χαρακτήρες στον «κόσμο που κατοικούν» και σε ότι τους περιβάλει, δίχως να τους ισοπεδώσω. Δεν κάνω ποτέ close-ups, διότι καταλαβαίνω περισσότερα για τους ανθρώπους παρακολουθώντας τους. Μ’ αρέσει να χαρτογραφώ το ζωτικό χώρο τους και το περιβάλλον που επέλεξαν να έχουν.
(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή)