(Ιστορίες της κουζίνας)
του Bent Hamer
hamer1.jpg
Η ταινία Kitchen Stories διαδραματίζεται την δεκαετία του 50. Μια ομάδα Σουηδών ερευνητών από το Ινστιτούτο Οικιακής Έρευνας επισκέπτεται ένα μικρό χωρίο στην Νορβηγία, το Landstad. Αυτό το χωρίο έχει μια ιδιαιτερότητα έχει ένα υψηλό αριθμό εργένηδων. Για δύο περίπου μήνες οι επιστήμονες -ερευνητές θα παρατηρήσουν τις δραστηριότητες αυτών των ανδρών μέσα στην κουζίνα τους. Υπάρχει όμως ένας απαράβατος κανόνας που πρέπει να τηρηθεί για να διαφυλαχθεί η εγκυρότητα της έρευνα: δεν πρέπει οι ερευνητές να συνομιλήσουν με τα αντικείμενα ένα της έρευνας τους. Με σπουδές στην θεωρία του κινηματογράφου και την λογοτεχνία ο Bent Hamer διατηρεί έναν μάλλον χαλαρό ρυθμό δημιουργικότητας.
Η ταινία Kitchen Stories είναι η τρίτη το 47χρονου σκηνοθέτη. Κινούμενη σ' ένα χώρο παρόμοιο μ' αυτών των ταινιών του Aki Kaurismaki και Jacques Tati, η ταινία είναι μια σαρκαστική αλλά και αποστασιοποιημένη ματιά στον " ορθολογικό" τρόπο οργάνωσης της ζωής. Τυπική ενός σκανδιναβικού χιούμορ (όπως αυτό της ταινίας Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο) στήνει το κωμικό πάνω στονν σαρκασμο, την ειρωνεία και στις απρόοπτες εκδοχές του ζεύγους παρατηρητής- παρατηρούμενος.
Στις γραμμές που ακολουθούν ο Bent Hamer σχολιάζει τα της ταινίας.
hamer2.jpg
ΟΙ ΙΔΕΕΣ
Συνήθως δεν μπορώ να πω από πού προέρχονται οι ιδέες μου, όμως αυτή η ταινία από αυτή την πλευρά είναι ασυνήθιστη. Προέρχεται κατευθείαν από το γεγονός της ανακάλυψης, από μένα, διαγραμμάτων (που φαίνονται στην ταινία) τα οποία απεικονίζουν την κίνηση μιας νοικοκυράς στην κουζίνα. Τα βρήκα σ' ένα βιβλίο που λέγεται "Κοινή Πρακτική" από την δεκαετία του 50, το οποίο έδινε μια αναλυτική περιγραφή των πολλών υποχρεώσεων που είχε μια νοικοκυρά και πως αυτή μπορούσε να έχει μια ευτυχισμένη ζωή, συμμορφούμενη μ' αυτές τις οδηγίες.
Αυτό το βιβλίο βρισκόταν πάνω στο συρτάρι μου και στο πίσω μέρος του μυαλού μου για περίπου 20 χρόνια, πριν έχω την ιδέα να κάνω την ταινία.
Αντιλήφθηκα ότι αυτό το βιβλίο θα μπορούσε να είναι η βάση για μια ταινία μεγάλου μήκους.
(...…) Όλα τα γεγονότα της ταινίας είναι αληθινά γεγονότα που υπάρχουν στο βιβλίο. -μέχρι το σημείο που οι ερευνητές εγκαταλείπουν το εργαστήριο τους. Δεν πιστεύω ότι ποτέ έκαναν κάτι τέτοιο.
hamer3.jpg
Η ΚΟΥΖΙΝΑ
Ο ρόλος που παίζει η κουζίνα στις ζωές μας λεει πολλά για το ποίοι είμαστε. Καθώς ο άνδρας όλο και περισσότερο, αναλαμβάνει την μαγειρική, η κουζίνα ως χώρος εξελίσσεται, ανανεώνεται και αναβαθμίζεται, για να γίνει ένα σύμβολο status.
Από αυτή την οπτική είναι ενδιαφέρον να μελετήσεις τις δραστηριότητες στην κουζίνα στην δεκαετία του 50, πριν το κίνημα της απελευθέρωσης των γυναικών, όταν υπήρχαν πολλές προσπάθειες για να γίνουν πιο αποτελεσματικές, χρησιμοποιώντας μεθόδους όπως αυτές της αμερικάνικης "γραμμής συναρμολόγησης" [που χρησιμοποιούσαν στα εργοστάσια].
Η εργασία μιας γυναίκας στην κουζίνα έγινε επιστήμη.
Σήμερα ορισμένοι άνδρες, ακόμα πιστεύουν ότι βρίσκονται στο γκαράζ, όταν είναι στην κουζίνα -και αυτό είναι κακό. Ωστόσο αυτές τις μέρες πολλοί άνδρες εισβάλλουν στην κουζίνα. Ίσως το τελευταίο οχυρό των γυναικών πέφτει.

Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ
(…...) Είναι στα αλήθεια δύσκολο να εξηγήσεις γιατί το κοινό στην Νορβηγία αγκάλιασε με τέτοια θέρμη αυτή την ταινία. Ωστόσο πιστεύω ότι οι θεατές αναγνωρίζουν σ' αυτή κάτι, ακόμα και αν δεν έζησαν στην δεκαετία του 50. Τα στοιχεία της φιλίας, του ανθρωπισμού -και υποθέτω- το χιούμορ μπορούν να γίνουν σ' όλους κατανοητά.
Νομίζω ότι η ταινία αρέσει στους θεατές είναι γιατί έχουν τον δικό τους τρόπο να οργανώνουν τα πράγματα. Αυτό είναι μια ανθρώπινη συνήθεια -και όχι μόνο για τους ανθρώπους που ζούσαν στην δεκαετία του 50. Είναι κάτι στην ανθρώπινη φύση.

(αποσπάσματα από δηλώσεις στην εφημερίδα του Φεστιβάλ του Τορόντο και στην εφημερίδα The Guardian. Μετάφραση Δ.Μ.)