του Paul Greengrass

Στις 30 Ιανουαρίου του 1972, στρατιώτες από το 1ο Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών του Βρετανικού Στρατού άνοιξαν πυρ εναντίον 10000 άοπλων διαδηλωτών -στη συντριπτική τους πλειοψηφία καθολικοί- στο Derry της Βόρειας Ιρλανδίας. Ήταν μία ειρηνική πορεία διαμαρτυρίας που ξαφνικά μετατράπηκε σ' ένα αληθινό πόλεμο. Η μέρα αυτή έμεινε στην ιστορία ως Bloody Sunday (Αιματοβαμμένη Κυριακή): 14 διαδηλωτές νεκροί και πολλοί τραυματίες ήταν τα αθώα θύματα της αναίτιας επίθεσης. Όμως, η σημασία της Bloody Sunday στη σύγχρονη ιστορία της Βόρειας Ιρλανδίας είναι πολύ πιο σημαντική. Υπήρξε μία μέρα σημαδιακή: είναι η αφετηρία, η αποφασιστική στιγμή όταν οι συγκρούσεις ανάμεσα στους Καθολικούς και τους Προτεστάντες γίνονται εμφύλιος πόλεμος, όταν η επέμβαση του Βρετανικού Στρατού γίνεται άγρια, σκληρή και αιματηρή. Μέσα από τον αχό των μαχών εκείνης της μέρας αναδύθηκε, ως τέκνο της οργής και της ανάγκης, ο IRA.
Βραβευμένη στο φεστιβάλ του Βερολίνου, η ταινία του Paul Greengrass αποτελεί μία λεπτομερή και ρεαλιστική, στο ύφος, καταγραφή των γεγονότων εκείνης της ημέρας. Εδώ δεν τίθεται ζήτημα μεροληψίας, αφού το σενάριο βασίζεται σε μαρτυρίες στρατιωτών και διαδηλωτών, όπως αυτές καταγράφηκαν στο βιβλίο Eyewitness Bloody Sunday του Don Mullan.
Κεντρικό πρόσωπο στην αφήγηση είναι ο Ivan Cooper, ένας προτεστάντης ηγέτης, ένας μετριοπαθής σοσιαλιστής πολιτικός που συμμετείχε στην πορεία: στο πρόσωπό του το χαμόγελο θα σβήσει και γρήγορα ο τρόμος θα ζωγραφιστεί. Η σκηνοθεσία αναπαριστά τη βία και το χάος, μέσα από ένα ντοκιμαντερίστικο ύφος, συσσωρεύοντας τα μικρά περιστατικά της ημέρας ως ψηφίδες για να δημιουργήσει την τελική εικόνα. Πέρα όμως από την όποια ιστορική διάσταση της ταινίας, αυτό που κυρίως έχει σημασία είναι η κινηματογραφική της αξία: στις εικόνές της καταγράφονται με ένταση και δυναμισμό οι μικρές παράπλευρες ιστορίες μίας ιστορικής μέρας.
Δ.Μ.

"Ο Jim Sheridan κάποτε είπε ότι η Αιματοβαμμένη Κυριακή (Bloody Sunday) είναι η ιστορία των Ιρλανδών που ποτέ δεν μπορούν να ξεχάσουν και των Βρετανών που ποτέ δεν θέλουν να θυμηθούν. Ποτέ δεν ξέχασα αυτά τα λόγια, επειδή για μένα προσδιορίζουν αυτό που θέλαμε να κάνουμε: να γυρίσουμε μία ταινία που θα αναπαριστούσε τα γεγονότα της Bloody Sunday με αυθεντικότητα, χωρίς πάθος, χωρίς σχηματοποιήσεις ή συνομωσίες, και κάνοντας αυτό να βοηθήσουμε να αφαιρεθεί η διαρκής δυνατότητα για ανάφλεξη, και το όνειδος, το σκοτεινό της μυστικό."
(Αποσπάσματα από κείμενο του σκηνοθέτη Paul Greengrass που δημοσιεύθηκε στον Guardian 11/1/2002).