(Shame)
του Yusup Razykov

Σε μια υπό κατάρρευση ναυτική βάση της βόρειας Ρωσίας στη χερσόνησο Κόλα, εντός του Αρκτικού κύκλου, μια κοινότητα γυναικών περιμένει τους άντρες να επιστρέψουν από μυστική αποστολή στην περιοχή. Η νεοαφιχθείσα σύζυγος του Ρώσου αξιωματικού, που βρίσκεται με το πλήρωμά του στο πυρηνοκίνητο υποβρύχιο, δε φαίνεται ωστόσο να συμμερίζεται την αγωνία των γυναικών ούτε το πνεύμα αλληλεγγύης που τις διακατέχει. Η βοήθεια που προσφέρει είναι καταναγκαστική προτιμώντας να παραμένει απαθής παρατηρήτρια των όσων συμβαίνουν γύρω της. Ψυχρή και απόμακρη αλλά και με μία προκλητική διάθεση ανεξαρτησίας γίνεται γρήγορα ο στόχος αρνητικών σχολίων της τοπικής κοινωνίας. Ακόμα και η είδηση του τραγικού συμβάντος που προοιωνιζόταν από την αρχή και θα συγκλονίσει την κοινότητα την αφήνει ατάραχη. Μόνο μια τυχαία συνάντηση με το παρελθόν του άνδρα της θα τη συγκινήσει, δίνοντας διαφορετική τροπή στην αφηγηματική εξέλιξη της ταινίας.
Βασισμένη σε ένα πραγματικό γεγονός, την τραγωδία του Κουρσκ, που είχε βυθιστεί αύτανδρο τον Αύγουστο του 2000 στον Αρκτικό ωκεανό, και με κεντρικό άξονα μια αινιγματική ξένη, η ταινία χρησιμοποιεί κυρίως την εικόνα του παγωμένου πολικού τοπίου για να υποβάλει μια ατμόσφαιρα θλίψης, λίγο πριν την καταστροφή. Αλλά και αυτήν της επί χρόνια καταπιεσμένης γυναικείας ταυτότητας. Πιο δυναμική στο πρώτο της μέρος, όπου διαγράφεται η ψυχολογία μιας απομονωμένης κοινότητας σε κατάσταση αναμονής, προβάλλει με επιτυχημένο τρόπο τη δυναμική ή αδυναμία αντίστοιχα των εγκλωβισμένων γυναικών. Αντιπαραθέτοντας σταθερά την κινητικότητά τους με την απάθεια ή απόσταση της κεντρικής ηρωίδας. Τα πρόσωπα σε αυτό το πρώτο μέρος θυμίζουν τσεχωφικούς ήρωες, που είναι έγκλειστοι σε έναν κόσμο που αργοπεθαίνει, αρνούμενοι να δουν την πραγματικότητα. Με την αναζήτηση από την ηρωίδα του τρίτου προσώπου- μιας γυναίκας από το παρελθόν του απόντα συζύγου - η ταινία περνάει στο δεύτερο μέρος, που αποδυναμώνει την κινηματογραφική αφήγηση, φωτίζει όμως τη ψυχρή συμπεριφορά του κεντρικού χαρακτήρα. Κι ενώ η σωτηρία του τρίτου προσώπου αποκτά ιδιαίτερο νόημα για την ηρωίδα, το παγωμένο προσωπείο της σπάει στην εξαιρετική σκηνή του τέλους, όπου στο μέσον ενός αχανούς χιονισμένου τοπίου, η μοναξιά εναγκαλίζεται την τρέλα.

της Καλλιόπης Πουτούρογλου [Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]

*(η κριτική για την ταινία γράφτηκε στα πλαίσια της προβολής της στο 48ο Φεστιβάλ του Karlovy Vary)