(Ο ιαπωνικός σκύλος)
του Tudor Cristian Jurgiu

Εστιασμένη σ’ έναν ηλικιωμένο που βιώνει τα επέκεινα μιας καταστροφής, η ταινία ιχνογραφεί με τόνους συναισθηματικούς τη σχέση πατέρα- γιου.
Επαρχία της Ρουμανίας. Ένας ηλικιωμένος, ο Costache, ζει μόνος του. Η περιοχή έχει υποστεί τις συνέπειες προσφάτων πλημμύρων και ο ηλικιωμένος έχει χάσει εξαιτίας τους τα πάντα: την γυναίκα και το σπίτι. Μεταφέρει ότι έχει απομείνει από το παλιό σπίτι στο καινούριο, περιπλανιέται στην ύπαιθρο, επιδιορθώνει και μαστορεύει, διαπραγματεύεται την πώληση της γης που έχει στην κατοχή του. Μια μέρα τού ανακοινώνεται ότι ο γιος του Ticu, που βρίσκεται στην Ιαπωνία, επιστρέφει…
Χωρισμένη σε δυο μέρη η αφήγηση της ταινίας, έχει πάντα στο κέντρο της τον ηλικιωμένο. Στο πρώτο μέρος σχεδιάζεται ένα πορτραίτο της ζωής του: η μελαγχολία και η μοναχικότητα το σημαδεύουν. Η κάμερα καταγράφει τη μοναχική του ζωή: τις διαδρομές του, τις συναντήσεις, τις δραστηριότητες του. Ό,τι που αναδύεται σ’ αυτό το μέρος είναι η εικόνα ενός ανθρώπου μοναχικού, στεγνού από συναισθήματα, χωρίς δεσμά, χωρίς πρόσωπα να το συνοδεύουν.
Η παρουσία στο δεύτερο μέρος του γιου –που επιστρέφει από την Ιαπωνία συνοδευόμενος από την γιαπωνέζα σύζυγο και το γιο το- πυροδοτεί την αφήγηση και ανοίγει το συναισθηματικό τοπίο. Είναι οι περιπλοκές της σχέσης πατέρα- γιου, που έρχονται στο προσκήνιο, είναι οι ανοικτοί λογαριασμοί που ο ξενιτεμένος γιος άφησε πίσω (η παλιά αγαπημένη Gabi), είναι οι εξηγήσεις που πρέπει να δοθούν. Χωρίς ποτέ να υποκύπτει σε τόνους μελοδραματικούς, η σκηνοθεσία καταγράφει την εξέλιξη της σχέσης τους με τρόπο απόμακρό, αλλά όχι και συναισθηματικά ψυχρό. Η παρουσία της γιαπωνέζας νύφης, του εγγονού και του γιου φωτίζουν τη ζωή του ηλικιωμένου. Χωρίς οι δραματικές συγκρούσεις να απουσιάζουν, οι σχέσεις αναπτύσσονται με ρυθμό αργό και τα συναισθήματα αναδύονται και συσσωρευτικά χρωματίζουν την εικόνα. Το πρόσωπο του ηλικιωμένου γλυκαίνει, οι σχέσεις θερμαίνονται, οι αποστάσεις (συναισθηματικές, γεωγραφικές, πολιτισμικές) μικραίνουν, τα χάσματα εξαλείφονται: η ευδαιμονία μιας οικογενειακής αρμονίας κυριαρχεί στο πρόσωπο του.
Και είναι ακριβώς λόγω των προηγούμενων, που η μοναξιά, στην οποία θα επιστρέψει ο ήρωας όταν ο γιος θα φύγει πάλι, μοιάζει πια αβάσταχτη. Το μεγάλο ταξίδι είναι πια η μόνη επιλογή…

Δημήτρης Μπάμπας