(Επάγγελμα ρεπόρτερ)
του  Michelangelo Antonioni

Ο Ντέιβιντ Λοκ, ρεπόρτερ της αγγλικής τηλεόρασης, φτάνει σε μια χώρα της Κεντρικής Αφρικής για ένα ρεπορτάζ σχετικά με τους αντάρτες του απελευθερωτικού μετώπου. Καταλήγει στη μέση της ερήμου, με το τζιπ κολλημένο στην άμμο, να ουρλιάζει απεγνωσμένος, καθώς συνειδητοποιεί πως είναι θεατής μιας αδιαπέραστης και ακατανόητης πραγματικότητας. Βαριεστημένος τα παρατάει, και όταν ανακαλύπτει στο ξενοδοχείο του ένα νεκρό άντρα που του μοιάζει, αποφασίζει να οικειοποιηθεί την ταυτότητά του και ν’ αλλάξει ζωή.
Το Επάγγελμα ρεπόρτερ / Professione: Reporter / The Passenger , ένα από τα αδιαφιλονίκητα αριστουργήματα του μεταπολεμικού κινηματογράφου, είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που δραπετεύει από τον εαυτό του, παίρνοντας τη θέση κάποιου άλλου. Ο Τζακ Νίκολσον - ίσως στην πιο μεστή και εσωτερική ερμηνεία της καριέρας του - εξαφανίζεται αφήνοντας πίσω του το ίχνος μιας απουσίας, καθώς τρυπώνει σε μια αλλότρια ζωή. Αναζητώντας νέα ταυτότητα (ανέφικτη) και ελευθερία (συναντά παντού μονάχα το φάντασμά της), διασχίζει τον κόσμο σα μαγεμένος, πιασμένος θαρρείς σε μια θηλιά του χρόνου∙ μέσα και ταυτόχρονα έξω από την πραγματικότητα∙ κοντά και την ίδια στιγμή έτη φωτός μακριά από τον εαυτό του. Ο Λοκ, ταξιδευτής του μεταιχμίου, βαδίζει ανάμεσα σε δυο ζωές χωρίς να ανήκει σε καμιά και είναι ένας μοναδικός κινηματογραφικός no man’s land ήρωας.
Στο οδοιπορικό του θα «πετάξει» στον ουρανό της Βαρκελώνης και θα μεταμορφωθεί σε «ανθρώπινο γλυπτό» στη μαγική ταράτσα της Pedrera (ίσως στη μοναδική κινηματογραφική σκηνή που γυρίστηκε ποτέ στο διάσημο κτίριο του Γκαουντί). Όμως, η πραγματικότητα της καινούργιας του ζωής θα αποδειχθεί άλλο τόσο «ξένη και φορτική» όσο και η προηγούμενη και η περιπλάνησή του θα μεταλλαχθεί σε εσωτερική περιπέτεια, σε οδοιπορικό θανάτου σε εγκαταλελειμμένους συνοριακούς σταθμούς της ύπαρξης.
Κυνηγημένος από τους ανθρώπους της παλιάς και της νέας του ζωής, θα βυθιστεί τελικά στο «μεγάλο ύπνο» στο Hotel de la Gloria, με μια μόνο κίνηση της - ειδικά σχεδιασμένης και προσαρμοσμένης σε μια σειρά από γυροσκόπια - κάμερας (το περίφημο 7λεπτο μονοπλάνο που χρειάστηκε 11 μέρες επίπονων προσπαθειών για να γυριστεί). Η μηχανή λήψης που βγαίνει μέσα από τις κλειστές γρίλιες (πώς;) και ίπταται στην έρημη πλατεία, θα ενοποιήσει το μέσα με το έξω, αποκαθιστώντας τη χαμένη ισορροπία ανάμεσα στην υποκειμενική πραγματικότητα και τον αντικειμενικό κόσμο. Με το Επάγγελμα ρεπόρτερ ο Μικελάντζελο Αντονιόνι ταξιδεύει το βλέμμα μας εκεί όπου δεν υπάρχει τίποτα να δεις, κινηματογραφώντας τον ήχο της σιωπής και το αόρατο πρόσωπο του θανάτου.

Επάγγελμα ρεπόρτερ / Professione: Reporter / The Passenger (Ιταλία – Γαλλία - Ισπανία, 1975)
Σκηνοθεσία: Μικελάντζελο Αντονιόνι. Με τους: Jack Nicholson, Maria Schneider, Jenny Runacre. Διάρκεια: 124΄. Έγχρωμη.

 Θ. Λ.
(δημοσιεύθηκε στο Πρώτο Πλάνο τχ.50, Απρίλιος 1999)