(Κρουσταλιόβ το αμάξι μου!)
του Alexei Guerman

Ταινία που προβλήθηκε στο φεστιβάλ Καννών του 1998, η ταινία αυτή είναι η επιστροφή στον κινηματογράφο του Alexei Guerman, 16 χρόνια μετά από την επιτυχία της ταινίας Ο Φίλος μου Ιβάν Λαπσίν (1982).
Στο κέντρο της αφήγησης βρίσκεται ο Yuri Klenski: είναι χειρούργος σ' ένα νοσοκομείο της Μόσχας, στρατηγός του Κόκκινου Στρατού και επικεφαλής μιας μεγάλης οικογένειας. Η ζωή του τρικυμιώδης, γεμάτη εναλλαγές, καθώς ο χρόνος του μοιράζεται ανάμεσα στο νοσοκομείο, το σπίτι και τις ερωμένες του. Κάθε μια από αυτές τις δραστηριότητες του συνοδεύεται από μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ. Όμως το μέλλον του κρύβει δυσάρεστες εκπλήξεις: στα χρόνια του σταλινισμού, ο λαμπρός στρατηγός του Κόκκινου Στρατού θα γίνει ένα ακόμα από τα πολλά θύματα μίας από τις συνήθεις εκστρατείες εκκαθαρίσεων των ιδεολογικών (ή άλλων) αντιπάλων του καθεστώτος. Η παραμονή του στα γκούλαγκ (τα στρατόπεδα συγκέντρωσης) θα διακοπεί την εποχή που ο "Πατερούλης Στάλιν" είναι βαριά άρρωστός. Ο Yuri Klenski θα κλιθεί εσπευσμένα από τα γκούλαγκ για να προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες στον άρρωστο Στάλιν. 10 χρόνια μετά θα βρούμε τον ήρωα να διασχίζει την Ρωσία με ένα τραίνο επικεφαλής μίας συμμορίας που προσφέρει και πουλά τα πάντα.
"Μια φαντασμαγορία ": η κριτική του Village Voice υπογραμμίζει κάτι από το μεγαλειώδες ύφος της ταινίας. Κινηματογραφώντας σε ασπρόμαυρο και καλύπτοντας μια χρονική περίοδο μεγαλύτερη της δεκαετίας, ο Alexei Guerman προσπαθεί να συλλάβει την ατμόσφαιρα μίας σκοτεινής περιόδου, ίσως της πιο εφιαλτικής στην πρόσφατη ιστορία της Ρωσίας. Εικόνες του χιονισμένου τοπίου, η κλειστοφοβική αίσθηση που αναδύουν οι εσωτερικοί χώροι, ένα οπτικό ύφος που παραπέμπει σ' αυτό του Orson Welles στην ταινία Υπέροχοι Άμπερσον, η ευρηματική χρήση του μονόπλανου, η κίνηση των ηθοποιών, καθώς μπαίνουν και βγαίνουν στο πλάνο, και τέλος η φιγούρα του ανοικονόμητου πρωταγωνιστή της (στον ρόλο ο Yuti Tsurilo): όλα αυτά συνεισφέρουν αποφασιστικά στο τελικό αποτέλεσμα.

Ο Alexei Guerman δηλώνει: "Η Ρωσία είναι πάντα η Ρωσία: από τον τελευταίο Τσάρο Νικόλαο τον Β!, έως τις μέρες μας, και διανύοντας την εποχή του κομμουνισμού, ο άνθρωπος δεν έχει πάψει να υποφέρει, με τον τρόπο που περιγράφει στα γραπτά του ο Ντοστογιέφσκι. Υπέφερε από την καταπίεση των χρόνων του Τσαρισμού προχθές, αυτής των κομμουνιστών του χθες και των μαφιόζων του σήμερα. Η ταινία μου είναι ένας αποχαιρετισμός σε μια εποχή, σε προσωπικότητες και καταστάσεις που χάνονται όπως τα σύννεφα. Όλοι λένε ότι είναι σκληρό, ωστόσο το τέλος της ταινίας δείχνει τον πρωταγωνιστεί να κερδίσει τη ζωή: επιτέλους τελικά πραγματοποιήθηκε το όνειρο του. Για μένα, και μπορώ να το πω χωρίς καμία επιφύλαξη, αυτή η ταινία είναι ένα είδος τελικού απολογισμού στη ζωή μου".

Δ.Μ