(Σχόλιο για το Λευκός θεός του Kornel Mundruczó)
του Θόδωρου Σούμα

Ο Λευκός Θεός/ Fehér Isten  είναι ένα ουγγρικό φιλμ του Κορνέλ Μουντρουτσό/ Kornel Mundruczó, με θέμα την εκμετάλλευση και τη βία των ισχυρότερων όντων, εδώ των ανθρώπων, επί των ασθενέστερων, των ζώων και πιο συγκεκριμένα των σκύλων. Ο Λευκός Θεός, χρησιμοποιεί μια καλά οργανωμένη και συναρπαστική μυθοπλασία, που είναι, ταυτόχρονα, μια παραβολή: Στην Ουγγαρία θεσπίζεται ένας νόμος που υποχρεώνει τους πολίτες να πληρώνουν φόρο εάν κατέχουν έναν ημίαιμο σκύλο (!), δηλ. σκύλο που δεν είναι καθαρόαιμο μα διασταύρωση διαφορετικών ρατσών. Ο πατέρας ενός κοριτσιού που δεν συμπαθεί τα σκυλιά και δεν θέλει να μπει σε νέα έξοδα, ξεφορτώνεται το σκυλί της ευαίσθητης, γλυκιάς και χαριτωμένης κόρης του, η οποία αγαπά πολύ τη μουσική και παίζει τρομπέτα. Η μικρή αναστατώνεται και ξεκινά την έντονα περιπετειώδη αναζήτηση του σκύλου της. Αυτός στο μεταξύ ταλαιπωρείται, βασανίζεται και εξαγριώνεται από διάφορους απάνθρωπους τύπους που οργανώνουν σκληρότατες κυνομαχίες κ.λπ. Σε κάποια χρονική στιγμή της ιστορίας, ο σκύλος του κοριτσιού βοηθά τους σκύλους ενός μεγάλου κυνοτροφείου – στρατοπέδου συγκέντρωσης, να δραπετεύσουν εξεγειρόμενοι και κατόπιν να σκορπίσουν τον τρόμο σε όλη την πόλη... Παρακολουθούμε δηλαδή την επανάσταση των αιχμαλωτισμένων και προπηλακισμένων σκύλων, στη θέση τους όμως μπορούμε να τοποθετήσουμε μια καταπιεσμένη κι εξοστρακισμένη φυλή ανθρώπων (στην Ουγγαρία έχουν θεσπιστεί αυστηροί νόμοι έναντι ορισμένων «αλλότριων» κοινοτήτων…) Το κορίτσι, χάρη στην ικανότητά του να παίζει στην τρομπέτα του κλασικά κομμάτια, εξημερώνει τα εξαγριωμένα σκυλιά, που έχουν επιτεθεί ομαδικά στους ανθρώπους...
Η ταινία θέτει το ζήτημα της ρατσιστικής (και φασιστικής) καταπίεσης κι εκμετάλλευσης των ασθενέστερων όντων, μέσα από μια οπτική ουμανιστική, αντιρατσιστική, αντιφασιστική, αντιεξουσιαστική, φιλοοικολογική και ολιστική, που στρατεύεται υπέρ της χρήσης της τέχνης με τρόπο που ημερεύει κι εξανθρωπίζει τα ήθη. Ο Λευκός Θεός είναι ένα κινηματογραφικό έργο καθηλωτικό, θερμό, τρυφερό, μα και βίαιο, τρομακτικό, σκληρό και σοκαριστικό, με στοιχεία ωμού ρεαλισμού, μα και σουρεαλισμού (π.χ. η οργανωμένη και νοήμων εξέγερση των ζώων). Και, βέβαια, διακρίνουμε σ’ αυτήν πολλούς συμβολισμούς. Έχει και μια παιγνιώδη πλευρά, του τύπου Η Λαίδη και ο Αλήτης, διαμέσου της περιπέτειας του ζεύγους των τετράποδων. Πιθανά θα άρεσε στον σουρεαλιστή «ζωολόγο» (εντομολόγο, ειδικότερα) Μπουνιουέλ και τον Μίκλος Γιαντσό, ο οποίος ασχολήθηκε επισταμένως με το ζήτημα της εξουσίας, που είναι ένα από τα θέματα της ταινίας. Ο Γιαντσό, πριν πεθάνει, είδε και ενέκρινε τη σπουδαία δουλειά του Μουντρουτσό, η οποία μάλιστα κέρδισε, δίκαια, το βραβείο της Χρυσής κάμερας στο τελευταίο Φεστιβάλ των Καννών.