της Anca Damian

Βιογραφική ταινία κινούμενων σχεδίων, η γαλλική αυτή παραγωγή, μέσα από τη ζωή μιας ιδιαίτερης προσωπικότητας, διατρέχει σημαντικές στιγμές του δεύτερού μισού του 20ου αιώνα.
Το κεντρικό πρόσωπο είναι ο Adam Jacek Winkler (1937 –2002), ένα πολωνός πολιτικός πρόσφυγας που καταφθάνει στο Παρίσι τη δεκαετία του 60. Εργάζεται ως ελαιοχρωματιστής και προσπαθεί να ενισχύσει τις αντικαθεστωτικές κινήσεις στην υπό σοβιετική επίβλεψη πατρίδα του. Φανατικός ορειβάτης, ο Winkler ζει με τρόπο έντονο τις αναταραχές του Μάη του ’68 και ό,τι ακολουθήσει μετά, πάντα μέσα από την πολιτική οπτική ενός αντικομουνιστή αναρχικού. Είναι ακριβώς αυτή η πολιτική του στάση που τον οδηγεί τελικά στο Αφγανιστάν και στο αντάρτικο των μουτζαχεντίν εναντίον των σοβιετικών. Εντάχθηκε στην ομάδα μιας ηγετικής μορφής, του Ahmad Shah Massoud (1953 –2001), ήρωα της αντίστασης και δολοφονημένου από την al-Qaeda – και πολέμησε μαζί του.
Γραμμένο από τη κόρη του Adam Jacek Winkler, Ania, το σενάριο διαθέτει κάτι από τη δύναμη μιας προσωπικής μαρτυρίας: είναι στη μορφή αφήγησης ενός πατέρα προς την κόρη του. Διανθισμένη με δόσεις χιούμορ του παραλόγου, η αφήγηση διατρέχει τα γεγονότα μίας ζωής. Χρησιμοποιώντας μια πληθώρα τεχνικών animation και πάντα με διάθεση ανήσυχη και πειραματική, η ρουμανικής καταγωγής σκηνοθέτις αναπαριστά τις διαδρομές μιας περίπλοκης ζωής μέσα από την αφηγηματική φόρμα ενός ντοκιμαντέρ: μόνο που εδώ οι εικόνες είναι εικόνες μιας ταινίας animation. Πρόσωπο ριψοκίνδυνο, προσωπικότητα ανεξάρτητη και αντιφατική, ο Adam Jacek Winkler αναδύεται μέσα από αυτήν την ευφάνταστη και ανήσυχη ανάμειξη εικόνων, υφών και μέσων ως ένας ήρωας του 20ου αιώνα. Έτσι άλλωστε, ανήσυχα και γεμάτα φαντασία, έζησε όλη του τη ζωή.

Δημήτρης Μπάμπας