του Jerzy Sladkowski
don-juan.jpg

Μια προσωπική ιστορία καταγράφεται στο ντοκιμαντέρ Don Juan του Jerzy Sladkowski. Ο Oleg είναι διαφορετικός κι αυτό φαίνεται από την πρώτη ήδη σκηνή. Αυτό που μας αποκαλύπτεται σταδιακά είναι η μορφή της διαφορετικότητας και ο χαρακτήρας του.  Η κάμερα τον ακολουθεί από κοντά καθώς περιφέρεται υπό την πίεση της χειριστικής μητέρας του σε διαδρόμους ιδρυμάτων, γραφεία ψυχοθεραπευτών, ομάδες για τεχνικές χαλάρωσης, workshop. Ενδιάμεσα παρεμβάλλονται ,σα μουσικά ιντερμέδια, μακρινά πλάνα ενός χιονισμένου αστικού τοπίου μέσα στο οποίο ο ήρωας φαντάζει ακόμα πιο μόνος.
Κωμικοτραγικό πορτρέτο ενός 22χρονου που ζει σε μια ρωσική επαρχιακή μεγαλούπολη και επιθυμεί να γίνει αποδεκτός όπως είναι , παρά την έντονη απόρριψη που δέχεται διαρκώς, το Don Juan διερευνά τα όρια εσωστρέφειας- αυτισμού, με έναν ιδιαίτερα σατιρικό τρόπο. Ο Oleg που πάσχει από κάποιο είδος διαταραχής στην κοινωνική επικοινωνία, μια δειλία ή αδυναμία συναισθηματικής έκφρασης, περνάει αναγκαστικά από όλα τα στάδια ψυχοθεραπείας, από τα πιο συμβατικά ως τα πιο εναλλακτικά,  ακολουθώντας απρόθυμα τις υποδείξεις της μητέρας του. Η κάμερα καταγράφει μέσα από τις μεταξύ τους  συζητήσεις, την επίμονη προσπάθεια της τελευταίας να θεραπεύσει το γιο, όχι τόσο από τον υποτιθέμενο αυτισμό του, όσο από τη χαμηλή αυτοπεποίθηση και την προκλητική για αυτήν παθητικότητά του. Η νευρωτική  συμπεριφορά της και οι ακραίες συναισθηματικές της αντιδράσεις, από τη λατρεία ως την  ωμή ενοχοποίηση και τον ψυχρό εκβιασμό, μαρτυρούν μια προσωπικότητα πολύ πιο προβληματική από αυτή του γιου.
Καθώς η ταινία ξετυλίγεται , έρχονται σιγά σιγά στην επιφάνεια πολύτιμες πληροφορίες που συνθέτουν το πορτρέτο του ήρωα. Ντροπαλός, συνεσταλμένος, ευγενικός, λίγο αμήχανος, με την απλοϊκότητα αλλά και ειλικρίνεια ενός μικρού παιδιού. Μια ειλικρίνεια που γίνεται συχνά αφοπλιστική. Οι άνθρωποι που θα συναντήσει σε αυτή τη δαιδαλώδη διαδρομή του, αδαείς ή ειδήμονες, επιδιώκουν όλοι να τον θεραπεύσουν, να τον αλλάξουν, να του χαρίσουν την πολυπόθητη για τη μητέρα του κανονικότητα, με διαφορετικές μεθόδους ο καθένας. Οι προτάσεις τους, που συχνά ολισθαίνουν προς την κωμικότητα φαίνεται να του προξενούν μεγαλύτερη σύγχυση και αβεβαιότητα. Ο Oleg ωστόσο παραμένει σε γενικές γραμμές σταθερός και φαντάζει πολύ πιο ξεκάθαρος και υγιής από πολλούς μέσα σε ένα σύστημα που οι αξίες του  τίθενται συχνά υπό αμφισβήτηση. Όπως στον Ηλίθιο του Ντοστογιέφσκι, ο ήρωας αν και αδέξιος είναι απόλυτα αληθινός και βρίσκει τελικά το δρόμο του με τη βοήθεια της δραματοθεραπείας και ενός συγκεκριμένου  ρόλου.
Βασισμένη κατεξοχήν στο λόγο, εστιάζοντας στις εκφράσεις του προσώπου του κεντρικού της ήρωα και ενσωματώνοντας θεατρικές τεχνικές μέσα στην κινηματογραφική αφήγηση η τελευταία ταινία του πολωνού σκηνοθέτη Jerzy Sladkowski εξελίσσεται σε κάτι περισσότερο από μια τυπική ταινία τεκμηρίωσης. Γεμάτη ειρωνεία, χιούμορ και τραγικό βάθος, όπως ακριβώς και η ομώνυμη κωμωδία του Μολιέρου, αποτυπώνει με αρχετυπικό τρόπο τον αγώνα ενός ανθρώπου που όντας διαφορετικός καταφέρνει τελικά να κατακτήσει τις δικές του ισορροπίες. Παραμένοντας ως το τέλος ακαταμάχητα συμπαθής.
 
της Καλλιόπης Πουτούρογλου [ Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.]