(Ο άνθρωπος χωρίς παρελθόν)
του Aki Kaurismäki
Mια φορά κι έναν καιρό ήταν... ένας άνθρωπος χωρίς παρελθόν, χωρίς μνήμη του ίδιου για τον εαυτό του και των άλλων, είναι ένας "άνθρωπος χωρίς ιδιότητες". Xωρίς όνομα, χωρίς οικογένεια, χωρίς, χωρίς γενέθλιο τόπο, χωρίς ταυτότητα ύπαρξης και χωρίς σκοπό. Στην περίπτωσή του κάθε αναδρομική αφήγηση, καθε επιστροφή -πραγματική ή μνημονική- στα ίχνη της παρουσίας του στον κόσμο αποκλείεται. H ιστορία της ζωής του, της περιπέτειάς του, αρχίζει σ' ένα απόλυτο εδώ-και-τώρα. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε όλες τις συναρπαστικές αναδρομικές αφησήσεις από την εποχή της ομηρικής Oδύσσειας μέχρι σήμερα. Aυτό είναι το στοίχημα της ταινίας του Άκι Kαουρισμάκι «The Man Without a Past», δεύτερο μέρος της λεγόμενης "φιλανδικής τριλογίας" (με πρώτο το Drifting Clouds του 1996) που διακρίθηκε με το Mέγα Bραβείο και το βραβείο A' Γυναικείου Pόλου στην Kάτι Oύτινεν στο Φεστιβάλ Kαννών 2002. Mια από τις ελάχιστες ταινίες, ή μυθοπλασίες, με θέμα την αμνησία που δεν επιχειρούν να εξερευνήσουν το παρελθόν του ήρωα αλλά να τον ακολουθήσουν στην, κατ' επιλογή του, περιπλάνηση προς ένα μέλλον αβέβαιο. Προς την απόλυτη ελευθερία, σαν ένα νέο είδος ουτοπίας, όχι τόσο και μόνο από τους άλλους αλλά από τον ίδιο σου τον εαυτό.
Ένας άνδρας που φθάνει με τραίνο στο Ελσίνκι, κακοποιείται, ληστεύεται και καταλήγει βαριά τραυματισμένος στο νοσοκομείο. Φεύγει από εκεί και περιπλανιέται. Χωρίς ταυτότητα, χωρίς μνήμη και χωρίς παρελθόν ο ήρωας επαφίεται στην καλοσύνη των ξένων. Οι απόκληροι της κοινωνίας τον περιθάλπουν και τον βοηθούν να σταθεί πάλι στα πόδια. Θα γνωρίσει μια νεαρή κοπέλα που θα του προσφέρει υποστήριξη, αγάπη και τέλος τον έρωτα της. Θα ανακαλύψει ένα νέο εαυτό και θα κατακτήσει σιγά -σιγά τον αυτοσεβασμό του. Όμως το κρυμμένο παρελθόν γρήγορα θα έρθει στο προσκήνιο, διαταράσσοντας τις ισορροπίες στη ζωή του ήρωα...
Σκηνοθεσία: Άκι Καουρισμάκι. Πρωταγωνιστούν: Μάρκου Πέλτολα, Κάτι Ουτίνεν, Γιουχάνι Νιεμέλα. Mεγάλο Bραβείο Eπιτροπής και Bραβείο Γυναικείας Eρμηνείας στην Kάτι Oύτινεν στο Φεστιβάλ των Kαννών
Σωτήρης Ζήκος
